zostawić

From z- +‎ ostawić. First attested in the 14th century.

• IPA^(key): (10^th–15^th CE) /zɔstavit͡ɕ/
• IPA^(key): (15^th CE) /zɔstavit͡ɕ/

zostawić pf (imperfective zostawiać)

1. (attested in Lesser Poland) to leave (to desert someone)
   • 1939 [end of the 14th century], Ryszard Ganszyniec, Witold Taszycki, Stefan Kubica, Ludwik Bernacki, editors, Psałterz florjański łacińsko-polsko-niemiecki [Sankt Florian Psalter]‎^[1], Krakow: Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, z zasiłkiem Sejmu Śląskiego [The Ossoliński National Institute: with the benefit of the Silesian Parliament], pages 93, 14:

     Bo ne odpødzy gospodzin luda swego a dzedzini swey ne zostawy (hereditatem suam non derelinquet)

     [Bo nie odpędzi Gospodzin luda swego a dziedziny swej nie zostawi (hereditatem suam non derelinquet)]

2. (attested in Lesser Poland, Masovia) to leave (to not take something away from someone; to let someone have) [with na (+ locative) or przy (+ locative) ‘with what’]
   • 1885-2024 [1440], Jan Baudouina de Courtenay, Jan Karłowicz, Antoni Adam Kryńskiego, Malinowski Lucjan, editors, Prace Filologiczne‎^[2], volume VIII, Chęciny, page 17:

     O ktore bydlo rszancza na Troyana woyewodzin zalowal, tho on wroczil, othkond wiszlo, a nicz sobie ne zostawil

     [O ktore bydło rzącca na Trojana wojewodzin żałował, to on wrocił, otkąd wyszło, a nic sobie nie zostawił]

   • 1950 [1491], Władysław Kuraszkiewicz, Adam Wolff, editors, Zapiski i roty polskie XV-XVI wieku z ksiąg sądowych ziemi warszawskiej, number 1716, Warsaw:

     Jakom ya nye wnyosl syą w then dom shamoczwarth..., gdzye yą yey mąsch szosthawyl... po smyerczy swey na stholczv wdovyem

     [Jakom ja nie wniosł się w ten dom samoczwart..., gdzie ją jej mąż zostawił... po śmierci swej na stolcu wdowiem]

   • 1972 [15th century], Józef Reczek, Wacław Twardzik, editors, Najstarsze staropolskie tłumaczenie ortyli magdeburskich wg rkpsu nr 50, pages 73, 3:

     Gdyby czlowyek myal na kogo szwyedzecz[ny] lysth o dlug... a then czlowyek rzeklyby: Jam... ten dlug zaplaczyl, a ten lysth wyerzącz[y] [jemu] przy nyem zostawyl (quod litteras sibi confidisset)

     [Gdyby człowiek miał na kogo świedziecz[ny] list o dług... a ten człowiek rzekłliby: Jam... ten dług zapłacił, a ten list wierząc[y] [jemu] przy niem zostawił (quod litteras sibi confidisset)]

   • 1972 [15th century], Józef Reczek, Wacław Twardzik, editors, Najstarsze staropolskie tłumaczenie ortyli magdeburskich wg rkpsu nr 50, pages 39, 4–40, 1:

     Myly panowye, proszymy wasz, abyscze naszego thowarzyszą y nasz zostawyly podle prawą (quatenus... nos circa iustitiam dimittatis)

     [Mili panowie, prosimy was, abyście naszego towarzysza i nas zostawili podle prawa (quatenus... nos circa iustitiam dimittatis)]

   • 1939 [end of the 14th century], Ryszard Ganszyniec, Witold Taszycki, Stefan Kubica, Ludwik Bernacki, editors, Psałterz florjański łacińsko-polsko-niemiecki [Sankt Florian Psalter]‎^[3], Krakow: Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, z zasiłkiem Sejmu Śląskiego [The Ossoliński National Institute: with the benefit of the Silesian Parliament], pages 9, 37:

     Tobe iest zostawon (derelictus est) vbogy, sirocze ti bødzesz pomocznik

     [Tobie jest zostawion (derelictus est) ubogi, sirocie ty będziesz pomocnik]

3. (attested in Lesser Poland) to leave (to not take with oneself; to not remove)
   • 1939 [end of the 14th century], Ryszard Ganszyniec, Witold Taszycki, Stefan Kubica, Ludwik Bernacki, editors, Psałterz florjański łacińsko-polsko-niemiecki [Sankt Florian Psalter]‎^[4], Krakow: Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, z zasiłkiem Sejmu Śląskiego [The Ossoliński National Institute: with the benefit of the Silesian Parliament], pages 104, 14:

     Ne zostawil czlowyeka zawadzycz gym

     [Nie zostawił człowieka zawadzić jim]

   • 1858 [c. 1408], Wojciech Szurkowski z Ponieca, “Wyroki sądów miejskich czyli ortyle [Urban court rulings i.e. "Ortyls"]”, in Wacław Aleksander Maciejowski, editor, Historia prawodawstw słowiańskich [History of Slavic lawmaking], volume 6, Poniec, page 8:

     Gyedzyely ktho na kvpya w dzudze szyemye a zosthawy po szobye gymyenye (hereditates in civitate dimittendo)

     [Jedzieli kto na kupią w cudze ziemie a zostawi po sobie jimienie (hereditates in civitate dimittendo)]

4. (attested in Greater Poland) to leave (to relinquish upon death, sometimes of debts)

   zostawić po sobie ― to leave after one's death

   • 1858 [c. 1408], Wojciech Szurkowski z Ponieca, “Wyroki sądów miejskich czyli ortyle [Urban court rulings i.e. "Ortyls"]”, in Wacław Aleksander Maciejowski, editor, Historia prawodawstw słowiańskich [History of Slavic lawmaking], volume 6, Poniec, page 31:

     Yeden poczeszny czlowyek... vmarl a zosthawyl po szobye szwą prawą dzyewka y bratha rodzonego

     [Jeden poczesny człowiek... umarł a zostawił po sobie swą prawą dziewkę i brata rodzonego]

   • 1972 [15th century], Józef Reczek, Wacław Twardzik, editors, Najstarsze staropolskie tłumaczenie ortyli magdeburskich wg rkpsu nr 50, pages 49, 1:

     Zostawylly ten vmarly po szobye (dimisit) stoyącze albo nyestoyacze gymyenye

     [Zostawiłli ten umarły po sobie (dimisit) stojące albo niestojące jimienie]

   • 1916 [second half of the 15th century], Stanisław Słoński, editor, Psałterz puławski‎^[5], Greater Poland, pages 48, 10:

     Pospolu szalyony y nyemødry zagynyeta i zostawyø (relinquent) opczym bogacztwa swoya

     [Pospołu szalony i niemądry zaginieta i zostawią (relinquent) obcym bogactwa swoja]

   • 1972 [15th century], Józef Reczek, Wacław Twardzik, editors, Najstarsze staropolskie tłumaczenie ortyli magdeburskich wg rkpsu nr 50, pages 77, 1:

     Powoda nye moga przy[ci]sznacz ku przyszandze, nyszly tako, gdyby zalowal o dlug po vmarley rancze, czo gemv zostawyl albo odmarl (si... debitorius manserit) [j]ego oczecz

     [Powoda nie mogą przy[ci]snąć ku przysiędze, niżli tako, gdyby żałował o dług po umarłej ręce, co jemu zostawił albo odmarł (si... debitorius manserit) [j]ego ociec]

   • 1858 [c. 1408], Wojciech Szurkowski z Ponieca, “Wyroki sądów miejskich czyli ortyle [Urban court rulings i.e. "Ortyls"]”, in Wacław Aleksander Maciejowski, editor, Historia prawodawstw słowiańskich [History of Slavic lawmaking], volume 6, Poniec, page 112:

     Prawyąly na dzyeczyączyv dlug, czo yego oczyecz po szobye, szlowye po szmyerczy, zosztawyl albo wynowath (quae pater mansit debitorius)

     [Prawiąli na dziecięciu dług, co jego ociec po sobie, słowie po śmierci, zostawił albo winowat (quae pater mansit debitorius)]

   • 1874-1891 [End of the 15th century], Rozprawy i Sprawozdania z Posiedzeń Wydziału Filologicznego Akademii Umiejętności‎^{[6], [7], [8]}, volume XIX, page 88:

     Slową yego pamyąthaymy, kthore na krzyzu yest mowil, nam ye na przyclad zostawil

     [Słowa jego pamiętajmy, ktore na krzyżu jest mowił, nam je na przykład zostawił]

   1. to leave (to give as inheritence)
      • 1876-1929 [1410], Vatroslav Jagić, editor, Archiv für slavische Philologie‎^[9], volume VI, page 209:

        Y[a]co tho... swathcimi, eze O[n]drzey Derszkowi w gymene swø dzelniczø zostawil

        [J[a]ko to... świadczymy, eże O[n]drzej Dzierżkowi w jimienie swą dzielnicę zostawił]

5. (law) to leave out, to stipulate something, to exclude from a contract
   • 1972 [15th century], Józef Reczek, Wacław Twardzik, editors, Najstarsze staropolskie tłumaczenie ortyli magdeburskich wg rkpsu nr 50, pages 97, 1:

     Ysze byl sobye zostawyl wolne panstwo swego gymyenya (quod... sibi excepit dominium et potestatem), poko on zyw

     [Iże był sobie zostawił wolne państwo swego jimienia (quod... sibi excepit dominium et potestatem), poko on żyw]

6. (attested in Masovia) to leave (to cause someone to be in a certain state, position or situation)
   • 1901 [1463-1465], Jan Rozwadowski, editor, De morte prologus [Rozmowa mistrza Polikarpa ze śmiercią]‎^[10], Mierzeniec, Płock, line 193:

     Wszythky szdraczcze y lyphnyky zosztavya ye nyebosczyky

     [Wszytki zdradźce i lifniki zostawię je nieboszczyki]

7. to leave (to let survive, to preserve)
   • 1930 [c. 1455], “II Esdr”, in Ludwik Bernacki, editor, Biblia królowej Zofii (Biblia szaroszpatacka)‎^[11], 8, 90:

     Wszako gnyewaiøcz syø na nye, chczesz nasz zatraczicz, abi nye ostal korzen any gymyø nasze. Panye boze israhelski, prawdziui gesz ti, bo zostawyon gest korzen nasz (derelicta est... radix) az do dzisyego dnya

     [Wszako gniewając się na nie, chcesz nas zatracić, aby nie ostał korzeń ani jimię nasze. Panie Boże israhelski, prawdziwy jeś ty, bo zostawion jest korzeń nasz (derelicta est... radix) aż do dzisiego dnia]

8. to wean (to cease giving breast milk to an offspring)
   • Middle of the 15th century, Rozmyślanie o żywocie Pana Jezusa‎^[12], page 99:

     V ktorem lyeczye byl myly Iesus, kyedy byl zostavyon. Kyedy Iesus byl ve dw lat po svem vrodzenyv, tako yest ostavyon ode szanya, yze daley nye pozyval pyerszy matky svey

     [W ktorem lecie był miły Jesus, kiedy był zostawion. Kiedy Jesus był we dwu lat po swem urodzeniu, tako jest ostawion ode ssania, iże dalej nie pożywał piersi matki swej]

9. to show; Further details are uncertain.
   • 1874-1891 [Middle of the 15th century], Rozprawy i Sprawozdania z Posiedzeń Wydziału Filologicznego Akademii Umiejętności‎^{[13], [14], [15]}, volume XXV, page 153:

     Zostavilą prebuit

     [Zostawiła prebuit]

10. (attested in Greater Poland) mistranslation of Old Czech zóstávati
    • 1977-1980 [c. 1470], urowska-Górowska Wanda, Kyas Vladimir, editors, Mamotrekty staropolskie‎^{[16], [17], [18]}, Lubin, page 284:

      Nye *zuastawymy non destituimur (aporiamur, sed non destituimur II Cor 4, 8)

      [Nie zostawimy non destituimur (aporiamur, sed non destituimur II Cor 4, 8)]

• Polish: zostawić
• Silesian: zostawić

• Boryś, Wiesław (2005) “zostawić”, in Słownik etymologiczny języka polskiego (in Polish), Kraków: Wydawnictwo Literackie, →ISBN
• Mańczak, Witold (2017) “zostawić”, in Polski słownik etymologiczny (in Polish), Kraków: Polska Akademia Umiejętności, →ISBN
• B. Sieradzka-Baziur, Ewa Deptuchowa, Joanna Duska, Mariusz Frodyma, Beata Hejmo, Dorota Janeczko, Katarzyna Jasińska, Krystyna Kajtoch, Joanna Kozioł, Marian Kucała, Dorota Mika, Gabriela Niemiec, Urszula Poprawska, Elżbieta Supranowicz, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, Piotr Szpor, Bartłomiej Borek, editors (2011–2015), “zostawić”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN

Inherited from Old Polish zostawić. By surface analysis, z- +‎ ostawić.

• Audio:

  (file)

• Rhymes: -avit͡ɕ
• Syllabification: zo‧sta‧wić

zostawić pf (imperfective zostawiać)

1. (transitive) to leave (to not take something with oneself when departing a place)

   Synonyms: ostawić, pozostawić

   Zostawiłem samochód przed domem i pojechałem autobusem do pracy.

   I left my car at home and took a bus to work.

2. (transitive) to leave (to transfer to someone such that that person may receive it or familiarize themself with it) [with dative ‘to whom’; or with dla (+ genitive) ‘for whom’]

   Synonym: pozostawić

3. (transitive) to leave (to not get rid of something for someone) [with dative ‘to whom’; or with dla (+ genitive) ‘for whom’]

   Synonym: pozostawić

4. (transitive) to leave (to cause something to remain or enter a particular state)

   Synonym: pozostawić

   zostawić drzwi otwarte ― to leave a door open

5. (transitive) to leave (to decide to perform a given action at a later time; to use a given object at a later time)

   Synonyms: odłożyć, pozostawić

6. (transitive) to leave (to transfer possession of after death) [with dative ‘whom’]

   Synonym: pozostawić

7. (transitive) to leave (to pay for something)
8. (transitive) to leave (to break contact with someone; to desert or separate from)

   Synonyms: opuścić, pozostawić

9. (transitive, literary) to leave (to cause someone to be alone after death)

   Synonym: pozostawić

10. (transitive) to leave (to cause the arisal of something upon finishing an activity)

    Synonym: pozostawić

    zostawić ślad ― to leave a trace/mark/trail/imprint; to make one's mark

11. (transitive) to leave (to not perform an action so that someone else may) [with dative ‘(for) whom’]

    Synonym: pozostawić

12. (transitive, literary) to leave (to stop being engaged with someone or something)

    Synonym: pozostawić

13. (transitive, colloquial) to leave (to not consume a portion of food or drink)

    Synonym: pozostawić

14. (transitive, colloquial) to leave (to quit an action or activity)

    zostawić robotę ― to leave one's job

15. (transitive) to leave (to not fill a given section of free space with something)

    Synonym: pozostawić

    zostawić odstęp ― to leave/give space

16. (transitive) to leave (to let alone; to not bother)

    Zostaw mnie w spokoju! ― Leave me alone!

17. (transitive, obsolete) to leave behind (to pass, to get ahead of)

    Synonym: wyprzedzić

• zostawić in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
• zostawić in Polish dictionaries at PWN
• Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “zostawić”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
• Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “zostawić się”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
• “ZOSTAWIĆ”, in Elektroniczny Słownik Języka Polskiego XVII i XVIII Wieku [Electronic Dictionary of the Polish Language of the XVII and XVIII Century], 19.02.2016
• Samuel Bogumił Linde (1807–1814) “zostawić”, in Słownik języka polskiego
• Aleksander Zdanowicz (1861) “zostawić”, in Słownik języka polskiego, Wilno 1861
• J. Karłowicz, A. Kryński, W. Niedźwiedzki, editors (1927), “zostawić”, in Słownik języka polskiego (in Polish), volume 8, Warsaw, page 601
• zostawić in Narodowy Fotokorpus Języka Polskiego

Inherited from Old Polish zostawić. By surface analysis, z- +‎ ôstawić.

• IPA^(key): /zɔsˈta.vit͡ɕ/
• Rhymes: -avit͡ɕ
• Syllabification: zos‧ta‧wić

zostawić pf (imperfective zostawiać)

1. (transitive) to leave

   Synonym: ôstawić

• zostawic in dykcjonorz.eu
• zostawić in silling.org
• Henryk Jaroszewicz (2022) “zostawić”, in Zasady pisowni języka śląskiego (in Polish), Siedlce: Wydawnictwo Naukowe IKR[i]BL, page 165