[go: up one dir, main page]
More Web Proxy on the site http://driver.im/
See also: pisac and pisač

Old Polish

edit

Etymology

edit

Inherited from Proto-Slavic *pisati. First attested in the 14th century.

Pronunciation

edit
  • IPA(key): (10th–15th CE) /pisat͡ɕ/
  • IPA(key): (15th CE) /pisat͡ɕ/

Verb

edit

pisać impf

  1. (attested in Lesser Poland, Greater Poland) to write [with ku (+ dative) or do (+ genitive) ‘to whom’; in addition, with o (+ accusative) or po (+ accusative) ‘about/for what’; or with o (+ locative) ‘about what’]
    • 1895 [1433–1438], Archiwum Komisji Prawniczej. Collectanea ex Archivo Collegii Iuridici[1], volume II, page XXXII:
      Pyssali szedzøcz o dzczbane pywa, grzanky gedzøcz
      [Pisali siedząc o dzbanie piwa, grzanki jedząc]
    • Beginning of the 15th century, Łukasz z Wielkiego Koźmina, Kazania gnieźnieńskie[2], Krakow, page 181b:
      Isci szø o nem tako pysze, yszecz on nemoczne ludze gest bil vsdraual
      [Iżci się o niem tako pisze, iżeć on niemocne ludzie jest był uzdrawiał]
    • 1885-2024 [c. 1428], Jan Baudouina de Courtenay, Jan Karłowicz, Antoni Adam Kryńskiego, Malinowski Lucjan, editors, Prace Filologiczne[3], volume I, page 484:
      Pysszano datum
      [Pisano datum]
    • 1960 [1416], Henryk Kowalewicz, Władysław Kuraszkiewicz, editors, Wielkopolskie roty sądowe XIV-XV wieku, Roty pyzdrskie, volume II, number 458, Pyzdry:
      Jaco Wiszotha caszal listh pysacz panu Paskowi, czo ten list mowy
      [Jako Wysota (a. Wyszota) kazał list pisać panu Paszkowi, co ten list mowi]
    • Middle of the 15th century, Rozmyślanie o żywocie Pana Jezusa[4], page 228:
      O thym, yzesz mi pysal (quod tu scripsisti), abych k tobye przyschedl
      [O tym, iżeś mi pisał (quod tu scripsisti), abych k tobie przyszedł]
    • 1858 [c. 1408], Wojciech Szurkowski z Ponieca, “Wyroki sądów miejskich czyli ortyle [Urban court rulings i.e. "Ortyls"]”, in Wacław Aleksander Maciejowski, editor, Historia prawodawstw słowiańskich [History of Slavic lawmaking], volume 6, Poniec, page 76:
      Pythalysczye nasz y pyszalyszmy wam, ysz czlowek moze dacz szwe gymyenye..., gdzye albo *kvmu chcze
      [Pytaliście nas i pisalismy wam, iż człowiek może dać swe jimienie..., gdzie albo komu chce]
    • Beginning of the 15th century, Łukasz z Wielkiego Koźmina, Kazania gnieźnieńskie[5], Krakow, page 3a:
      Isci szø nam o them tako pisze
      [Iżci się nam o tem tako pisze]
    • 1930 [c. 1455], “Judith”, in Ludwik Bernacki, editor, Biblia królowej Zofii (Biblia szaroszpatacka)[6], 4, 5:
      A takesz Elyachym... pysal (scripsit) ku wszem..., abi osyedly gori
      [A takież Elijachym... pisał (scripsit) ku wszem..., aby osiedli gory]
    • 1972 [15th century], Józef Reczek, Wacław Twardzik, editors, Najstarsze staropolskie tłumaczenie ortyli magdeburskich wg rkpsu nr 50, pages 49, 2:
      Daley pytalyszcze nasz a pyszalyscze geden ortel do nasz
      [Dalej pytaliście nas a pisaliście jeden ortel do nas]
    • 1858 [c. 1408], Wojciech Szurkowski z Ponieca, “Wyroki sądów miejskich czyli ortyle [Urban court rulings i.e. "Ortyls"]”, in Wacław Aleksander Maciejowski, editor, Historia prawodawstw słowiańskich [History of Slavic lawmaking], volume 6, Poniec, page 142:
      Przy mye tesz krothoszynszczy panowye pyszaly po prawo do Lwowa thymy szlowy
      [Przy mie też krotoszyńszczy panowie pisali po prawo do Lwowa tymi słowy]
    • c. 1301-1350, Kazania świętokrzyskie[7], Miechów, page br 20:
      O gemze pise suøti Lucas
      [O jemże pisze święty Łukasz]
  2. (attested in Masovia) to register
    • 1950 [1436], Władysław Kuraszkiewicz, Adam Wolff, editors, Zapiski i roty polskie XV-XVI wieku z ksiąg sądowych ziemi warszawskiej, number 474, Warsaw:
      Jaco mnye Paszek trzi kopi za ramkogemstwo Chrczonowo zaplacil a gine dlugi nan pisane na swe potrzebi bral
      [Jako mnie Paszek trzy kopy za rękojemstwo Chrczonowo zapłacił a jine długi nań pisane na swe potrzeby brał]
  3. (attested in Silesia) to draw; to paint; to decorate
  4. to confirm; to recognize
    • End of the 15th century, Kanon mszy św., Canon missae., volume VII, page 55:
      Yez [obyatowane] thy, boze, ve wszyczkyem, [proszymy], przyezegnane, pyssane, *wuczwyerdzone, przygemne [y tesz vczinicz] raczylby (quam oblationem tu deus in omnibus, quaesumus, benedictam, adscriptam, ratam, rationabilem acceptabilemque facere digneris)
      [Jeż [obiatowanie] ty, Boże, we wszyćkiem, [prosimy], przeżegnane, [przy]pisane, [w]ućwierdzone, przyjemne i też uczynić raczyłby (quam oblationem tu Deus in omnibus, quaesumus, benedictam, adscriptam, ratam, rationabilem acceptabilemque facere digneris)]
  5. corruption of pismo
    • Middle of the 15th century, Rozmyślanie o żywocie Pana Jezusa[9], page 429:
      Kv ktoremze szye stalo slovo boze, a pyssano nye moze bycz poruszono (non potest solvi Scriptura Jo 10, 35)
      [Ku ktoremże sie stało słowo boże, a pis[a]mo nie może być poruszono (non potest solvi Scriptura Jo 10, 35)]

Derived terms

edit
nouns
verbs
edit
adjectives
adverbs
nouns

Descendants

edit
  • Polish: pisać
  • Silesian: pisać

References

edit
  • Boryś, Wiesław (2005) “pisać”, in Słownik etymologiczny języka polskiego (in Polish), Kraków: Wydawnictwo Literackie, →ISBN
  • Mańczak, Witold (2017) “pisać”, in Polski słownik etymologiczny (in Polish), Kraków: Polska Akademia Umiejętności, →ISBN
  • Bańkowski, Andrzej (2000) “pisać”, in Etymologiczny słownik języka polskiego [Etymological Dictionary of the Polish Language] (in Polish)
  • B. Sieradzka-Baziur, Ewa Deptuchowa, Joanna Duska, Mariusz Frodyma, Beata Hejmo, Dorota Janeczko, Katarzyna Jasińska, Krystyna Kajtoch, Joanna Kozioł, Marian Kucała, Dorota Mika, Gabriela Niemiec, Urszula Poprawska, Elżbieta Supranowicz, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, Piotr Szpor, Bartłomiej Borek, editors (2011–2015), “pisać”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN

Polish

edit

Etymology

edit

Inherited from Old Polish pisać. Cognate with English paint and picture.

Pronunciation

edit
 
  • Audio 1; pisać:(file)
  • Audio 2; pisać się:(file)
  • Rhymes: -isat͡ɕ
  • Syllabification: pi‧sać

Verb

edit

pisać impf (perfective napisać, indeterminate pisywać)

  1. (transitive, intransitive) to write (to form letters, words or symbols on a surface in order to communicate) [with instrumental ‘with what’ and na (+ locative) ‘on what’]
  2. (transitive) to write (to be the author of)
  3. (transitive) to write (to show (information, etc) in written form) [with o (+ locative) ‘about what’]
  4. (ditransitive) to write (to convey a fact to someone via writing) [with dative or do (+ genitive) ‘to whom’, along with o (+ locative) ‘about whom/what’]
  5. (intransitive, colloquial, of the press) to write (to inform about in a written publication) [with o (+ locative) ‘about what’]
    Gazety piszą zgoła co innego.The newspapers say something entirely different.
  6. (transitive, intransitive) to write, to take (to fill in a written exam)
  7. (intransitive, impersonal, colloquial, proscribed) to say, to state, to read (to indicate in a written form)
    Na ich stronie internetowej pisze, że urządzenie jest wykonane z komponentów najwyższej jakości.Their website says that the device is built of top-tier quality components.
    Na etykiecie wyraźnie pisze, do czego służy urządzenie.The label clearly states what the device is designed for.

Verb

edit

pisać impf

  1. (intransitive, of objects) to write (to be used in writing; to be able to be used for writing)
  2. (transitive, archaic or dialectal, Far Masovian) to decorate with drawings and patterns
  3. (transitive, obsolete) to pin as, to consider; to call
    Synonyms: nazywać, uważać
  4. (transitive, obsolete) to write down; to describe
  5. (Middle Polish) to write; Further details are uncertain.
    • 1564, J. Mączyński, Lexicon[10], page 174b:
      ipse scribit, On ſam piſze.
      [ipse scribit, On sam pisze.]
    • 1564, J. Mączyński, Lexicon[11], page 374a:
      Scribo, Piſzę.
      [Scribo, Piszę.]
    • 1579, A. Calagius, Synonyma Latina[12], page 426a:
      Schreiben. Piſáć. Scribere.
      [Schreiben. Pisać. Scribere.]
    • 1588, A. Calepinus, Dictionarium decem linguarum[13], page 957a:
      Scriptito – Vſtawnię piſzę
      [Scriptito – Vſtawnię piszę]
    • 1594, J. Januszowski, S. Orzechowskiego, Nowy karakter, page F3v:
      gdzieby ſie poloſchyc mialo po s. z. lepiey poloſchic c. h. aby bylo waſcha/ proſchę/ pyſchę/ etć.
      [gdzieby się położyć miało po s. z. lepiej położyć c. h. aby było wasza/ proszę/ piszę/ etc.]
  6. (reflexive with się) to write out one's own name and surname
  7. (reflexive with się) to be written
  8. (reflexive with się) to sign up for, to be up for, to be down to, to be ready [with na (+ accusative) ‘something’]
  9. (reflexive with się, obsolete) to pin oneself as, to consider oneself; to call oneself
    Synonyms: nazywać się, uważać
  10. (reflexive with się, obsolete) to ensure by writing

Usage notes

edit

Unlike in other Slavic languages (Slovene pisati, Serbo-Croatian pisati, Macedonian пишува (pišuva), Bulgarian пиша (piša)), the impersonal sense is generally not considered to be standard in Polish, and it is stigmatized as "incorrect" by Polish prescriptive authorities. The sanctioned way of expressing the "to indicate in a written form" meaning is jest napisane (passive voice of napisać) or napisano (impersonal past).

Conjugation

edit
Conjugation of pisać impf
person singular plural
masculine feminine neuter virile nonvirile
infinitive pisać
present tense 1st piszę piszemy
2nd piszesz piszecie
3rd pisze piszą
impersonal pisze się
past tense 1st pisałem,
-(e)m pisał
pisałam,
-(e)m pisała
pisałom,
-(e)m pisało
pisaliśmy,
-(e)śmy pisali
pisałyśmy,
-(e)śmy pisały
2nd pisałeś,
-(e)ś pisał
pisałaś,
-(e)ś pisała
pisałoś,
-(e)ś pisało
pisaliście,
-(e)ście pisali
pisałyście,
-(e)ście pisały
3rd pisał pisała pisało pisali pisały
impersonal pisano
future tense 1st będę pisał,
będę pisać
będę pisała,
będę pisać
będę pisało,
będę pisać
będziemy pisali,
będziemy pisać
będziemy pisały,
będziemy pisać
2nd będziesz pisał,
będziesz pisać
będziesz pisała,
będziesz pisać
będziesz pisało,
będziesz pisać
będziecie pisali,
będziecie pisać
będziecie pisały,
będziecie pisać
3rd będzie pisał,
będzie pisać
będzie pisała,
będzie pisać
będzie pisało,
będzie pisać
będą pisali,
będą pisać
będą pisały,
będą pisać
impersonal będzie pisać się
conditional 1st pisałbym,
bym pisał
pisałabym,
bym pisała
pisałobym,
bym pisało
pisalibyśmy,
byśmy pisali
pisałybyśmy,
byśmy pisały
2nd pisałbyś,
byś pisał
pisałabyś,
byś pisała
pisałobyś,
byś pisało
pisalibyście,
byście pisali
pisałybyście,
byście pisały
3rd pisałby,
by pisał
pisałaby,
by pisała
pisałoby,
by pisało
pisaliby,
by pisali
pisałyby,
by pisały
impersonal pisano by
imperative 1st niech piszę piszmy
2nd pisz piszcie
3rd niech pisze niech piszą
active adjectival participle piszący pisząca piszące piszący piszące
passive adjectival participle pisany pisana pisane pisani pisane
contemporary adverbial participle pisząc
verbal noun pisanie

Derived terms

edit
adjectives
interjections
nouns
proverbs
verbs
verbs
edit
adjectives
adverbs
nouns

Trivia

edit

According to Słownik frekwencyjny polszczyzny współczesnej (1990), pisać is one of the most used words in Polish, appearing 15 times in scientific texts, 29 times in news, 27 times in essays, 28 times in fiction, and 43 times in plays, each out of a corpus of 100,000 words, totaling 142 times, making it the 417th most common word in a corpus of 500,000 words.[1]

References

edit
  1. ^ Ida Kurcz (1990) “pisać”, in Słownik frekwencyjny polszczyzny współczesnej [Frequency dictionary of the Polish language] (in Polish), volume 1, Kraków, Warszawa: Polska Akademia Nauk. Instytut Języka Polskiego, page 370

Further reading

edit
  • pisać in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
  • pisać in Polish dictionaries at PWN
  • Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “pisać”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
  • Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “pisać się”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
  • PISAĆ”, in Elektroniczny Słownik Języka Polskiego XVII i XVIII Wieku [Electronic Dictionary of the Polish Language of the XVII and XVIII Century], 2014 February 20
  • PISAĆ%20SIĘ”, in Elektroniczny Słownik Języka Polskiego XVII i XVIII Wieku [Electronic Dictionary of the Polish Language of the XVII and XVIII Century], 13.11.2008
  • Samuel Bogumił Linde (1807–1814) “pisać”, in Słownik języka polskiego
  • Aleksander Zdanowicz (1861) “pisać”, in Słownik języka polskiego, Wilno 1861
  • A. Kryński, W. Niedźwiedzki, editors (1908), “pisać”, in Słownik języka polskiego (in Polish), volume 4, Warsaw, page 204
  • pisać in Narodowy Fotokorpus Języka Polskiego
  • pisać się in Narodowy Fotokorpus Języka Polskiego
  • Wojciech Grzegorzewicz (1894) “pisać”, in Sprawozdania Komisji Językowej Akademii Umiejętności (in Polish), volume 5, Krakow: Akademia Umiejętności, page 118

Silesian

edit

Etymology

edit

Inherited from Old Polish pisać.

Pronunciation

edit

Verb

edit

pisać impf (perfective napisać, frequentative pisować)

  1. (transitive, intransitive) to write

Conjugation

edit
Conjugation of pisać impf
person singular plural
masculine feminine neuter virile nonvirile
infinitive pisać
present tense 1st piszã piszymy
2nd piszesz piszecie
3rd pisze piszōm
past tense 1st pisołch,
pisołech,
pisoł żech
pisałach
pisała żech
pisałoch1)
pisało żech
1)
pisalimy,
pisalichmy
pisałymy,
pisałychmy
2nd pisołś,
pisołeś,
pisoł żeś
pisałaś
pisała żeś
pisałoś1)
pisało żeś
1)
pisaliście,
pisali żeście
pisałyście,
pisały żeście
3rd pisoł pisała pisało pisali pisały
future tense 1st bydã pisoł,
bydã pisać
bydã pisała,
bydã pisać
bydã pisało,1)
bydã pisać
bydymy pisali,
bydymy pisać
bydymy pisały,
bydymy pisać
2nd bydziesz pisoł,
bydziesz pisać
bydziesz pisała,
bydziesz pisać
bydziesz pisało,1)
bydziesz pisać
bydziecie pisali,
bydziecie pisać
bydziecie pisały,
bydziecie pisać
3rd bydzie pisoł,
bydzie pisać
bydzie pisała,
bydzie pisać
bydzie pisało,
bydzie pisać
bydōm pisali,
bydōm pisać
bydōm pisały,
bydōm pisać
pluperfect tense2)
1st bōłch pisoł,
bōłech pisoł,
bōł żech pisoł
byłach pisała
była żech pisała
byłoch pisało1)
było żech pisało
1)
byli my pisali,
bylichmy pisali
były my pisały,
byłychmy pisały
2nd bōłś pisoł,
bōłeś pisoł,
bōł żeś pisoł
byłaś pisała
była żeś pisała
byłoś pisało1)
było żeś pisało
1)
byliście pisali,
byli żeście pisali
byłyście pisały,
były żeście pisały
3rd bōł pisoł była pisała było pisało1)
były my pisali,
byłychmy pisali
były pisały
conditional 1st bych pisoł bych pisała byście pisali by my pisały,
bychmy pisały
2nd byś pisoł byś pisała byście pisali byście pisały
3rd by pisoł by pisała by pisało by pisali by pisały
imperative 1st niych piszã piszmy
2nd pisz piszcie
3rd niych pisze niych piszōm

active adjectival participle piszōncy piszōncŏ piszōnce piszōncy piszōnce
passive adjectival participle pisany pisanŏ pisane pisani pisane
verbal noun pisanie
1) Personal neuter forms might be considered nonstandard, protological, or nonce, appearing mostly in literature to refer to grammatically neuter nouns, however might also be used for people who prefer neuter forms.
2) The pluperfect is either archaic or obsolete and now used for conditional in the past.

Derived terms

edit
nouns
verbs
edit
adjectives
nouns

Further reading

edit

Upper Sorbian

edit

Etymology

edit

Inherited from Proto-Slavic *pьsati.

Pronunciation

edit
  • IPA(key): /ˈpisat͡ʃ/
  • Rhymes: -isat͡ʃ
  • Hyphenation: pi‧sać
  • Syllabification: pi‧sać

Verb

edit

pisać impf (perfective napisać)

  1. (transitive) to write (represent through graphic characters)
  2. (reflexive with sej) to correspond (exchange correspondence or letters)

Conjugation

edit

References

edit