pisać
Old Polish
editEtymology
editInherited from Proto-Slavic *pisati. First attested in the 14th century.
Pronunciation
editVerb
editpisać impf
- (attested in Lesser Poland, Greater Poland) to write [with ku (+ dative) or do (+ genitive) ‘to whom’; in addition, with o (+ accusative) or po (+ accusative) ‘about/for what’; or with o (+ locative) ‘about what’]
- 1895 [1433–1438], Archiwum Komisji Prawniczej. Collectanea ex Archivo Collegii Iuridici[1], volume II, page XXXII:
- Pyssali szedzøcz o dzczbane pywa, grzanky gedzøcz
- [Pisali siedząc o dzbanie piwa, grzanki jedząc]
- Beginning of the 15th century, Łukasz z Wielkiego Koźmina, Kazania gnieźnieńskie[2], Krakow, page 181b:
- Isci szø o nem tako pysze, yszecz on nemoczne ludze gest bil vsdraual
- [Iżci się o niem tako pisze, iżeć on niemocne ludzie jest był uzdrawiał]
- 1885-2024 [c. 1428], Jan Baudouina de Courtenay, Jan Karłowicz, Antoni Adam Kryńskiego, Malinowski Lucjan, editors, Prace Filologiczne[3], volume I, page 484:
- Pysszano datum
- [Pisano datum]
- 1960 [1416], Henryk Kowalewicz, Władysław Kuraszkiewicz, editors, Wielkopolskie roty sądowe XIV-XV wieku, Roty pyzdrskie, volume II, number 458, Pyzdry:
- Jaco Wiszotha caszal listh pysacz panu Paskowi, czo ten list mowy
- [Jako Wysota (a. Wyszota) kazał list pisać panu Paszkowi, co ten list mowi]
- Middle of the 15th century, Rozmyślanie o żywocie Pana Jezusa[4], page 228:
- O thym, yzesz mi pysal (quod tu scripsisti), abych k tobye przyschedl
- [O tym, iżeś mi pisał (quod tu scripsisti), abych k tobie przyszedł]
- 1858 [c. 1408], Wojciech Szurkowski z Ponieca, “Wyroki sądów miejskich czyli ortyle [Urban court rulings i.e. "Ortyls"]”, in Wacław Aleksander Maciejowski, editor, Historia prawodawstw słowiańskich [History of Slavic lawmaking], volume 6, Poniec, page 76:
- Pythalysczye nasz y pyszalyszmy wam, ysz czlowek moze dacz szwe gymyenye..., gdzye albo *kvmu chcze
- [Pytaliście nas i pisalismy wam, iż człowiek może dać swe jimienie..., gdzie albo komu chce]
- Beginning of the 15th century, Łukasz z Wielkiego Koźmina, Kazania gnieźnieńskie[5], Krakow, page 3a:
- Isci szø nam o them tako pisze
- [Iżci się nam o tem tako pisze]
- 1930 [c. 1455], “Judith”, in Ludwik Bernacki, editor, Biblia królowej Zofii (Biblia szaroszpatacka)[6], 4, 5:
- A takesz Elyachym... pysal (scripsit) ku wszem..., abi osyedly gori
- [A takież Elijachym... pisał (scripsit) ku wszem..., aby osiedli gory]
- 1972 [15th century], Józef Reczek, Wacław Twardzik, editors, Najstarsze staropolskie tłumaczenie ortyli magdeburskich wg rkpsu nr 50, pages 49, 2:
- Daley pytalyszcze nasz a pyszalyscze geden ortel do nasz
- [Dalej pytaliście nas a pisaliście jeden ortel do nas]
- 1858 [c. 1408], Wojciech Szurkowski z Ponieca, “Wyroki sądów miejskich czyli ortyle [Urban court rulings i.e. "Ortyls"]”, in Wacław Aleksander Maciejowski, editor, Historia prawodawstw słowiańskich [History of Slavic lawmaking], volume 6, Poniec, page 142:
- Przy mye tesz krothoszynszczy panowye pyszaly po prawo do Lwowa thymy szlowy
- [Przy mie też krotoszyńszczy panowie pisali po prawo do Lwowa tymi słowy]
- c. 1301-1350, Kazania świętokrzyskie[7], Miechów, page br 20:
- O gemze pise suøti Lucas
- [O jemże pisze święty Łukasz]
- (attested in Masovia) to register
- 1950 [1436], Władysław Kuraszkiewicz, Adam Wolff, editors, Zapiski i roty polskie XV-XVI wieku z ksiąg sądowych ziemi warszawskiej, number 474, Warsaw:
- Jaco mnye Paszek trzi kopi za ramkogemstwo Chrczonowo zaplacil a gine dlugi nan pisane na swe potrzebi bral
- [Jako mnie Paszek trzy kopy za rękojemstwo Chrczonowo zapłacił a jine długi nań pisane na swe potrzeby brał]
- (attested in Silesia) to draw; to paint; to decorate
- 1934-1935 [Fifteenth century], Mikołaj z Koźla, edited by Roman Jakobson, Slezsko-polská cantilena inhonesta ze začátku XV století[8], Koźle, Wrocław:
- Na pissane perzynye damy sobye do wole pywa y medu
- [Na pisane pierzynie damy sobie do wole piwa i miedu]
- to confirm; to recognize
- End of the 15th century, Kanon mszy św., Canon missae., volume VII, page 55:
- Yez [obyatowane] thy, boze, ve wszyczkyem, [proszymy], przyezegnane, pyssane, *wuczwyerdzone, przygemne [y tesz vczinicz] raczylby (quam oblationem tu deus in omnibus, quaesumus, benedictam, adscriptam, ratam, rationabilem acceptabilemque facere digneris)
- [Jeż [obiatowanie] ty, Boże, we wszyćkiem, [prosimy], przeżegnane, [przy]pisane, [w]ućwierdzone, przyjemne i też uczynić raczyłby (quam oblationem tu Deus in omnibus, quaesumus, benedictam, adscriptam, ratam, rationabilem acceptabilemque facere digneris)]
- corruption of pismo
- Middle of the 15th century, Rozmyślanie o żywocie Pana Jezusa[9], page 429:
- Kv ktoremze szye stalo slovo boze, a pyssano nye moze bycz poruszono (non potest solvi Scriptura Jo 10, 35)
- [Ku ktoremże sie stało słowo boże, a pis[a]mo nie może być poruszono (non potest solvi Scriptura Jo 10, 35)]
Derived terms
editRelated terms
editDescendants
editReferences
edit- Boryś, Wiesław (2005) “pisać”, in Słownik etymologiczny języka polskiego (in Polish), Kraków: Wydawnictwo Literackie, →ISBN
- Mańczak, Witold (2017) “pisać”, in Polski słownik etymologiczny (in Polish), Kraków: Polska Akademia Umiejętności, →ISBN
- Bańkowski, Andrzej (2000) “pisać”, in Etymologiczny słownik języka polskiego [Etymological Dictionary of the Polish Language] (in Polish)
- B. Sieradzka-Baziur, Ewa Deptuchowa, Joanna Duska, Mariusz Frodyma, Beata Hejmo, Dorota Janeczko, Katarzyna Jasińska, Krystyna Kajtoch, Joanna Kozioł, Marian Kucała, Dorota Mika, Gabriela Niemiec, Urszula Poprawska, Elżbieta Supranowicz, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, Piotr Szpor, Bartłomiej Borek, editors (2011–2015), “pisać”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN
Polish
editEtymology
editInherited from Old Polish pisać. Cognate with English paint and picture.
Pronunciation
editVerb
editpisać impf (perfective napisać, indeterminate pisywać)
- (transitive, intransitive) to write (to form letters, words or symbols on a surface in order to communicate) [with instrumental ‘with what’ and na (+ locative) ‘on what’]
- (transitive) to write (to be the author of)
- (transitive) to write (to show (information, etc) in written form) [with o (+ locative) ‘about what’]
- (ditransitive) to write (to convey a fact to someone via writing) [with dative or do (+ genitive) ‘to whom’, along with o (+ locative) ‘about whom/what’]
- (intransitive, colloquial, of the press) to write (to inform about in a written publication) [with o (+ locative) ‘about what’]
- Gazety piszą zgoła co innego. ― The newspapers say something entirely different.
- (transitive, intransitive) to write, to take (to fill in a written exam)
- (intransitive, impersonal, colloquial, proscribed) to say, to state, to read (to indicate in a written form)
- Na ich stronie internetowej pisze, że urządzenie jest wykonane z komponentów najwyższej jakości. ― Their website says that the device is built of top-tier quality components.
- Na etykiecie wyraźnie pisze, do czego służy urządzenie. ― The label clearly states what the device is designed for.
Verb
editpisać impf
- (intransitive, of objects) to write (to be used in writing; to be able to be used for writing)
- (transitive, archaic or dialectal, Far Masovian) to decorate with drawings and patterns
- (transitive, obsolete) to pin as, to consider; to call
- (transitive, obsolete) to write down; to describe
- (Middle Polish) to write; Further details are uncertain.
- 1564, J. Mączyński, Lexicon[10], page 174b:
- ipse scribit, On ſam piſze.
- [ipse scribit, On sam pisze.]
- 1564, J. Mączyński, Lexicon[11], page 374a:
- Scribo, Piſzę.
- [Scribo, Piszę.]
- 1579, A. Calagius, Synonyma Latina[12], page 426a:
- Schreiben. Piſáć. Scribere.
- [Schreiben. Pisać. Scribere.]
- 1588, A. Calepinus, Dictionarium decem linguarum[13], page 957a:
- Scriptito – Vſtawnię piſzę
- [Scriptito – Vſtawnię piszę]
- 1594, J. Januszowski, S. Orzechowskiego, Nowy karakter, page F3v:
- gdzieby ſie poloſchyc mialo po s. z. lepiey poloſchic c. h. aby bylo waſcha/ proſchę/ pyſchę/ etć.
- [gdzieby się położyć miało po s. z. lepiej położyć c. h. aby było wasza/ proszę/ piszę/ etc.]
- (reflexive with się) to write out one's own name and surname
- (reflexive with się) to be written
- (reflexive with się) to sign up for, to be up for, to be down to, to be ready [with na (+ accusative) ‘something’]
- (reflexive with się, obsolete) to pin oneself as, to consider oneself; to call oneself
- (reflexive with się, obsolete) to ensure by writing
Usage notes
editUnlike in other Slavic languages (Slovene pisati, Serbo-Croatian pisati, Macedonian пишува (pišuva), Bulgarian пиша (piša)), the impersonal sense is generally not considered to be standard in Polish, and it is stigmatized as "incorrect" by Polish prescriptive authorities. The sanctioned way of expressing the "to indicate in a written form" meaning is jest napisane (passive voice of napisać) or napisano (impersonal past).
Conjugation
editDerived terms
edit- dopisać pf, dopisywać impf
- nadpisać pf, nadpisywać impf
- odpisać pf, odpisywać impf
- opisać pf, opisywać impf
- podpisać pf, podpisywać impf
- popisać pf, popisywać impf
- przepisać pf, przepisywać impf
- przypisać pf, przypisywać impf
- rozpisać pf, rozpisywać impf
- spisać pf, spisywać impf
- upisać pf, upisywać impf
- wpisać pf, wpisywać impf
- wypisać pf, wypisywać impf
- zapisać pf, zapisywać impf
- być pisany impf
- pisać do szuflady impf
Related terms
editTrivia
editAccording to Słownik frekwencyjny polszczyzny współczesnej (1990), pisać is one of the most used words in Polish, appearing 15 times in scientific texts, 29 times in news, 27 times in essays, 28 times in fiction, and 43 times in plays, each out of a corpus of 100,000 words, totaling 142 times, making it the 417th most common word in a corpus of 500,000 words.[1]
References
editFurther reading
edit- pisać in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
- pisać in Polish dictionaries at PWN
- Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “pisać”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
- Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “pisać się”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
- “PISAĆ”, in Elektroniczny Słownik Języka Polskiego XVII i XVIII Wieku [Electronic Dictionary of the Polish Language of the XVII and XVIII Century], 2014 February 20
- “PISAĆ%20SIĘ”, in Elektroniczny Słownik Języka Polskiego XVII i XVIII Wieku [Electronic Dictionary of the Polish Language of the XVII and XVIII Century], 13.11.2008
- Samuel Bogumił Linde (1807–1814) “pisać”, in Słownik języka polskiego
- Aleksander Zdanowicz (1861) “pisać”, in Słownik języka polskiego, Wilno 1861
- A. Kryński, W. Niedźwiedzki, editors (1908), “pisać”, in Słownik języka polskiego (in Polish), volume 4, Warsaw, page 204
- pisać in Narodowy Fotokorpus Języka Polskiego
- pisać się in Narodowy Fotokorpus Języka Polskiego
- Wojciech Grzegorzewicz (1894) “pisać”, in Sprawozdania Komisji Językowej Akademii Umiejętności (in Polish), volume 5, Krakow: Akademia Umiejętności, page 118
Silesian
editEtymology
editInherited from Old Polish pisać.
Pronunciation
editVerb
editpisać impf (perfective napisać, frequentative pisować)
- (transitive, intransitive) to write
Conjugation
editDerived terms
editRelated terms
editFurther reading
editUpper Sorbian
editEtymology
editInherited from Proto-Slavic *pьsati.
Pronunciation
editVerb
editpisać impf (perfective napisać)
- (transitive) to write (represent through graphic characters)
- (reflexive with sej) to correspond (exchange correspondence or letters)
Conjugation
editperson | singular | dual | plural | ||
---|---|---|---|---|---|
virile | nonvirile | ||||
infinitive | pisać | ||||
transgressive | pisajo | ||||
present tense | 1st | pisam | pisamoj | pisamy | |
2nd | pisaš | pisataj | pisatej | pisaće | |
3rd | pisa | pisataj | pisatej | pisaja, pisaju | |
past tense | 1st | pisach | pisachmoj | pisachmy | |
2nd | pisaše | pisaštaj | pisaštej | pisašće | |
3rd | pisaše | pisaštaj | pisaštej | pisachu | |
imperative | 1st | — | pisajmoj | pisajmy | |
2nd | pisaj | pisajtaj | pisajtej | pisajće | |
3rd | pisaj | — | |||
active participle | pisacy | ||||
passive participle | pisany | ||||
ł-form | pisał | ||||
verbal noun | pisanje |
References
edit- “pisać” in Soblex
- Old Polish terms derived from Proto-Balto-Slavic
- Old Polish terms inherited from Proto-Balto-Slavic
- Old Polish terms derived from Proto-Indo-European
- Old Polish terms inherited from Proto-Indo-European
- Old Polish terms inherited from Proto-Slavic
- Old Polish terms derived from Proto-Slavic
- Old Polish terms with IPA pronunciation
- Old Polish lemmas
- Old Polish verbs
- Old Polish imperfective verbs
- Lesser Poland Old Polish
- Greater Poland Old Polish
- Old Polish terms with quotations
- Masovia Old Polish
- Silesia Old Polish
- zlw-opl:Writing
- Polish terms derived from Proto-Slavic
- Polish terms inherited from Proto-Slavic
- Polish terms derived from Proto-Balto-Slavic
- Polish terms inherited from Proto-Balto-Slavic
- Polish terms derived from Proto-Indo-European
- Polish terms inherited from Old Polish
- Polish terms derived from Old Polish
- Polish 2-syllable words
- Polish terms with IPA pronunciation
- Polish terms with audio pronunciation
- Rhymes:Polish/isat͡ɕ
- Rhymes:Polish/isat͡ɕ/2 syllables
- Polish lemmas
- Polish verbs
- Polish imperfective verbs
- Polish transitive verbs
- Polish intransitive verbs
- Polish ditransitive verbs
- Polish colloquialisms
- Polish terms with usage examples
- Polish impersonal verbs
- Polish proscribed terms
- Polish terms with archaic senses
- Polish dialectal terms
- Far Masovian Polish
- Polish terms with obsolete senses
- Middle Polish
- Polish terms with uncertain meaning
- Polish terms with quotations
- Polish reflexive verbs
- pl:Writing
- Silesian terms derived from Proto-Slavic
- Silesian terms inherited from Proto-Slavic
- Silesian terms derived from Proto-Balto-Slavic
- Silesian terms inherited from Proto-Balto-Slavic
- Silesian terms derived from Proto-Indo-European
- Silesian terms inherited from Old Polish
- Silesian terms derived from Old Polish
- Silesian terms with IPA pronunciation
- Rhymes:Silesian/isat͡ɕ
- Rhymes:Silesian/isat͡ɕ/2 syllables
- Silesian lemmas
- Silesian verbs
- Silesian imperfective verbs
- Silesian transitive verbs
- Silesian intransitive verbs
- szl:Writing
- Upper Sorbian terms derived from Proto-Balto-Slavic
- Upper Sorbian terms inherited from Proto-Balto-Slavic
- Upper Sorbian terms derived from Proto-Indo-European
- Upper Sorbian terms inherited from Proto-Indo-European
- Upper Sorbian terms inherited from Proto-Slavic
- Upper Sorbian terms derived from Proto-Slavic
- Upper Sorbian terms with IPA pronunciation
- Rhymes:Upper Sorbian/isat͡ʃ
- Rhymes:Upper Sorbian/isat͡ʃ/2 syllables
- Upper Sorbian lemmas
- Upper Sorbian verbs
- Upper Sorbian imperfective verbs
- Upper Sorbian transitive verbs
- Upper Sorbian reflexive verbs
- Upper Sorbian imperfective Va1 verbs
- hsb:Writing