ырым
Bashkir
editPronunciation
editNoun
editырым • (ırım)
- sign of future event(s); omen, proverbial sign, portent
- cure, remedy, folk medicine
Declension
editDeclension of ырым (ırım)
| singular | plural | |
|---|---|---|
| absolute | ырым (ırım) | ырымдар (ırımdar) |
| definite genitive | ырымдың (ırımdıñ) | ырымдарҙың (ırımdarźıñ) |
| dative | ырымға (ırımğa) | ырымдарға (ırımdarğa) |
| definite accusative | ырымды (ırımdı) | ырымдарҙы (ırımdarźı) |
| locative | ырымда (ırımda) | ырымдарҙа (ırımdarźa) |
| ablative | ырымдан (ırımdan) | ырымдарҙан (ırımdarźan) |
References
edit
Kazakh
edit| Alternative scripts | |
|---|---|
| Arabic | ىرىم |
| Cyrillic | ырым |
| Latin | yrym |
| Yañalif | ьrьm (rm) |
Etymology
editFrom Proto-Turkic *ir-. Cognate with Old Turkic ïrq, ïrïm ("prediction", "fate", "guessing")[1] and irü ("sign", "omen").[2]
A verbal-noun derivative with the affix -(a)m, homogeneous with words ырық and ырыс. Its basic meanings include "omen", "prediction", fate, "predestination", happiness, and prosperity.
V. Thomsen, B. Y. Vladimirtsov, W. Bang, and A. von Gabain identified the commonality of verb *ır- > ырым (yrym) and ырық (yryq) with yar- meaning "to split", ırıl- meaning "to form cracks", and in ırq and ırım (> yrym) meaning ancient divination accessories found on burnt ram shoulder blades. [3]
Pronunciation
editNoun
editырым • (yrym)
Declension
editdeclension of ырым
| singular (жекеше) | plural (көпше) | |
|---|---|---|
| nominative (атау септік) | ырым (yrym) | ырымдар (yrymdar) |
| genitive (ілік септік) | ырымның (yrymnyñ) | ырымдардың (yrymdardyñ) |
| dative (барыс септік) | ырымға (yrymğa) | ырымдарға (yrymdarğa) |
| accusative (табыс септік) | ырымды (yrymdy) | ырымдарды (yrymdardy) |
| locative (жатыс септік) | ырымда (yrymda) | ырымдарда (yrymdarda) |
| ablative (шығыс септік) | ырымнан (yrymnan) | ырымдардан (yrymdardan) |
| instrumental (көмектес септік) | ырыммен (yrymmen) | ырымдармен (yrymdarmen) |
Derived terms
edit- ырымдау (yrymdau)
- ырымшыл (yrymşyl), ырымшылдық (yrymşyldyq)
References
edit- ^ [1], Древнетюркский Словарь. Изд. 2 Е, Пересмотр. Астана, 2016. (p.234)
- ^ [2], Древнетюркский Словарь. Изд. 2 Е, Пересмотр. Астана, 2016. (p.226)
- ^ Севортян, Э.В. Этимологический словарь тюркских языков: Общетюркские и межтюркские основы на гласные/ АН СССР.Ин-т языкознания.-М.:Наука,1974.-768с (p. 666)
Kyrgyz
editNoun
editырым • (ırım) (Arabic spelling ىرىم)
- omen, belief in omens
- incantation
Derived terms
edit- ырым-жырым (ırım-jırım)
- ырымда (ırımda)
- ырымдуу (ırımduu)
- ырымчыл (ırımcıl)