Σούσα
- Για την πόλη στο Αζερμπαϊτζάν δείτε: Σουσά (πόλη)
Συντεταγμένες: 32°12′N 48°15′E / 32.200°N 48.250°E
| Σούσα | |
|---|---|
| Επίσημο όνομα στον κατάλογο μνημείων Π.Κ. | |
 Το παλάτι του Δαρείου στα Σούσα | |
 | |
| Χώρα μέλος |  Ιράν |
| Τύπος | Πολιτιστικό |
| Κριτήρια | i, ii, iii, iv |
| Ταυτότητα | 1455 |
| Ιστορικό εγγραφής | |
| Εγγραφή | 2015 (39η συνεδρίαση) |
Τα Σούσα (στα αρχαία ελληνικά: Σοῦσα Soûsa, περσικά: شوش Σους· εβραϊκά: שׁוּשָׁן Σουσάν) είναι αρχαία πόλη στο Ιράν και μια από τις πρώην τέσσερις πρωτεύουσες της αυτοκρατορίας των Αχαιμενιδών. Βρίσκεται στο ιρανικό τμήμα της Μεσοποταμίας, στα νοτιοδυτικά της χώρας. Κυριότερο αξιοθέατο της πόλης είναι ο αρχαιολογικός της χώρος, ο οποίος είναι μνημείο παγκόσμιας κληρονομιάς της UNESCO από το 2015. Η σύγχρονη πόλη, χτισμένη γύρω από τα ερείπεια της αρχαίας έχει πληθυσμό περίπου 65.000 κατοίκων (2005).[1] Εκτός από τα ερείπια της αρχαίας πρωτεύουσας, πόλος έλξης επισκεπτών είναι και το μαυσωλείο όπου λέγεται ότι βρίσκονται τα λείψανα του προφήτη της Παλαιάς Διαθήκης Δανιήλ.
Ιστορία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Τα Σούσα, πόλη επίσης γνωστή ως Σούσαν από τη Βίβλο, Σελεύκεια η επί του Ευλαίου στα αρχαία ελληνικά και Seleucia ad Eulaeum στα λατινικά, ήταν αρχαία πόλη του Ελάμ και μία από τις τέσσερις πρωτεύουσες της αρχαίας Περσικής Αυτοκρατορίας, στη σημερινή περιοχή του Ιράν. Κτίστηκε στην αριστερή όχθη του Χοάσπου ποταμού σε πεδιάδα που διαρρέουν και πολλοί άλλοι ποταμοί, 150 μίλια ανατολικά του ποταμού Τίγρη.
Η πόλη αποτελεί έναν από τους παλαιότερους γνωστούς οικισμούς, καθώς ιδρύθηκε πιθανότατα γύρω στο 4000 π.Χ.: τα πρώτα ίχνη οικισμού χρονολογούνται γύρω στο 7000 π.Χ. Τα Σούσα θεωρούνταν η πρωτεύουσα του βασιλείου του Ελάμ. Η πόλη εμφανίζεται σε πολύ πρώιμες σουμεριακές πηγές και περιγράφεται σαν μια από τις περιοχές που προστάτευε η θεά Ινάννα της Ουρούκ.
Τα Σούσα αναφέρονται στα Αγιόγραφα (Κετουβίμ) των Εβραϊκών Γραφών, κυρίως στο Βιβλίο της Εσθήρ, αλλά και στο Βιβλίο του Νεεμία και του Δανιήλ, οι οποίοι έζησαν στην πόλη κατά τον 6ο αιώνα π.Χ. Η Εσθήρ έγινε εκεί βασίλισσα κι έσωσε τους Ιουδαίους από γενοκτονία. Επίσης, αναφέρονται στα Ιωβηλαία (8:21 & 9:2) ως περιοχή που κληροδοτείται στο Σημ και το μεγαλύτερο γιο του, Ελάμ.
Τα Σούσα ενσωματώθηκαν από τον Σαργώνα στην ακκαδική αυτοκρατορία περίπου το 2330 π.Χ. και παρέμεινε πρωτεύουσα περιφέρειας μέχρι το 2240 π.Χ., όταν ο τότε κυβερνήτης του επαναστάτησε και το απελευθέρωσε. Ωστόσο, κατακτήθηκε και πάλι από τη δυναστεία των Σουμερίων μέχρι την πτώση της Ουρ στους Ελαμίτες, οπότε κι έγινε ξανά πρωτεύουσα του Ελάμ. Στην πόλη μεταφέρθηκε η στήλη με τον Κώδικα του Χαμουραμπί, όπου και ανακαλύφθηκε το 1901.
Η πόλη κυριεύτηκε το 538 π.Χ. από τη δυναστεία των Αχαιμενιδών υπό τον Κύρο τον Μέγα, ενώ υπό τη βασιλεία του γιου του, Καμβύση Β', η πρωτεύουσα της αυτοκρατορίας μεταφέρθηκε από τις Πασαργάδες στα Σούσα. Το 331 π.Χ., κυριεύτηκε από τον Αλέξανδρο τον Μέγα, που κατέλυσε έτσι την περσική αυτοκρατορία. Διαδοχικά, πέρασε στη δυναστεία των Σελευκιδών και μετονομάστηκε σε Σελεύκεια.
Περίπου έναν αιώνα αργότερα, η Παρθία ανεξαρτητοποιήθηκε από την Αυτοκρατορία των Σελευκιδών κι έτσι τα Σούσα έγιναν πρωτεύουσά της, όπως κι η πόλη Κτησιφών. Τα Σούσα αποτέλεσαν μέρος φυγής για τους Πάρθους και Πέρσες βασιλείς, καθώς η ρωμαϊκή αυτοκρατορία λεηλάτησε πέντε φορές την Κτησιφώντα μεταξύ 116 και 297. Το 116, ο Ρωμαίος αυτοκράτορας Τραϊανός κατέλαβε τα Σούσα, αλλά γρήγορα απέσυρε τα στρατεύματά του.
Τρεις φορές καταστράφηκε η πόλη στην ιστορία της: αρχικά το 647 π.Χ. από τον Ασσουρμπανιπάλ, έπειτα το 638, όταν ο μουσουλμανικός στρατός κυρίευσε για πρώτη φορά την περσική αυτοκρατορία, και τελικά το 1218, όταν καταστράφηκε ολοσχερώς από επιδρομή των Μογγόλων.
Σύγχρονη εποχή
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Κατά τις πρώτες αρχαιολογικές έρευνες που έγιναν στο χώρο (1897-1907) ήλθαν στο φως λείψανα των δύο αρχαιότατων πολιτισμών της Ασίας της πρωτοϊστορικής εποχής και τριών νεοτέρων ιστορικών περιόδων, μεταξύ των οποίων και της περιόδου των αχαιμενιδών βασιλέων. Κατά την εποχή αυτών τα Σούσα φέρονται να είχαν περιφέρεια 20 χιλιομέτρων με την ακρόπολή τους που αποτελούσαν τη χειμερινή διαμονή των βασιλέων. Ήταν πλούσια κοσμημένη με μεγαλοπρεπή μνημεία, ανάκτορα και ιερά των θεών. Μετά την κατάλυση της περσικής αυτοκρατορίας από τον Μέγα Αλέξανδρο τα Σούσα περιήλθαν με τους θησαυρούς της στους Σελευκίδες ακολουθώντας την τύχη της Σουσιανής που άκμασε μέχρι τον 14ο αιώνα οπότε και παρήκμασε.
Πρόσφατα, η περιοχή απειλήθηκε από παράνομες ανασκαφές και συσσώρευση αποβλήτων από τις τοπικές αρχές.[2]
Τα Σούσα αποτελούν αρχαιολογική περιοχή, αλλά παραμένουν ένα χωριό με κατοίκους κυρίως Σιίτες Μουσουλμάνους και μια περσική εβραϊκή κοινότητα για τον προφήτη Δανιήλ.
Παραπομπές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ «Cities in Iran: 2005 Population Estimates». Mongabay.com. Ανακτήθηκε στις 14 Φεβρουαρίου 2024.
- ↑ «Ancientworlds.net news». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 11 Φεβρουαρίου 2006. Ανακτήθηκε στις 30 Ιουλίου 2007.
