administrować

Anmerkung zur Transitivität:

Das Verb administrować ist transitiv, da es ein persönliches Passiv bilden kann, auch wenn das Objekt im Instrumental und nicht im Akkusativ steht.

Worttrennung:

ad·mi·ni·stro·wać

Aussprache:

IPA: [admʲiɲiˈstrɔvat͡ɕ]

Hörbeispiele:  administrować ^(Info)

Bedeutungen:

[1] transitiv, mit Instrumental, veraltet auch mit Akkusativ: die Verwaltung von etwas ausüben; administrieren, verwalten

[2] veraltet, transitiv mit Dativ: jemandem etwas zukommen lassen, jemandem etwas überreichen, jemandem etwas geben, jemandem etwas verabreichen, applizieren

Herkunft:

seit der 2. Hälfte des 18. Jahrhunderts bezeugte Entlehnung aus dem deutschen administrieren, dem französischen administrer ^→ fr oder dem lateinischen administrare ^{→ la[1][2]}

Sinnverwandte Wörter:

[1] kierować, zarządzać

[2] aplikować, dawać, udzielać, zadawać

Beispiele:

[1] „Jako gospodarz, nie jest świetny, ale majątkiem administruje znakomicie.“^[3]

[2] „ Białe, pożołkłe wiekiem marmury i szary granit prowadzą wędrowca pod smukłymi łukami gotyckich sklepień, wskroś lekkich, zamkniętych w duże czworoboki kolumn, przenosząc myśl jego w dawne wieki i różne ducha dziedziny, począwszy od tych starych mistrzów, w fałdzistych togach i bramowanych futrem beretach, którzy administrowali arystoteliczną wiedzę, jak sakrament; do silnie sklepionych lub namarszczonych czaszek samoistnych badaczy, wiodących uczniów swoich w nowe światy myśli, jak Kolumb wiódł swoją załogę; i dalej, aż do bajrońskiej głowy Hugona Foscolo, w którego rysach zastygł ślad współczesnych walk, porywów i namiętności.“^[4]

Charakteristische Wortkombinationen:

[1] adminstrować dobrami, administować fabryką, administrować majątkiem

[2] administrować komuś lekarstwa, administrować komuś sakramenty

[1] PONS Polnisch-Deutsch, Stichwort: „administrować“

[1] Słownik Języka Polskiego – PWN: „administrować“

[1] Bogusław Dunaj: Nowy słownik języka polskiego. 1. Auflage. Wilga, Warszawa 2005, ISBN 83-7375-343-5 , Seite 2.

[1] Mirosław Bańko: Wielki słownik wyrazów obcych PWN. 1. Auflage. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2003, ISBN 978-83-01-14455-5 , Seite 11.

[1] Stanisław Dubisz: Uniwersalny słownik języka polskiego. 1. Auflage. Band 1 A–G, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2003, ISBN 83-01-13858-0 , Seite 14.

[1] Mirosław Bańko: Inny słownik języka polskiego. 1. Auflage. Band 1 A–Ó, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2000, ISBN 83-01-12826-7 , Seite 7.

[1] Halina Zgółkowa: Praktyczny słownik współczesnej polszczyzny. Band 1 a – amyloza, Wydawnictwo „Kurpisz“, Poznań 1994, ISBN 83-86600-22-5 , Seite 55.

[1] Mieczysław Szymczak: Słownik języka polskiego. 1., integrierte Auflage. Band 1 A–K, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1995, ISBN 83-01-11835-0 (Diese Auflage umfasst die ursprünglich 7. Auflage von 1992 mit dem nun integrierten Supplement von Zygmunt Saloni.) , Seite 9.

[1] Mieczysław Szymczak: Słownik języka polskiego. 1. Auflage. Tom pierwszy A–K, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1978 , Seite 9.

[1, 2] Słownik Języka Polskiego pod redakcją Witolda Doroszewskiego: „administrować“

[1, 2] Witold Doroszewski: Słownik języka polskiego. 1. Auflage. Tom pierwszy A–Ć, Państwowe Wydawnictwo – Wiedza Powszechna, Warszawa 1958 , Seite 26.

[1, 2] Jan Karłowicz, Adam Kryński, Władysław Niedźwiedzki: Słownik języka polskiego. Band 1 A–G, Warszawa 1900 (Digitalisat) , Seite 8.

[1] Aleksander Zdanowicz et. al.: Słownik języka polskiego. Obejmujący: oprócz zbioru właściwie polskich, znaczną liczbę wyrazów z obcych języków polskiemu przyswojonych: nomenklatury tak dawne, jak też nowo w użycie wprowadzone różnych nauk, umiejętności, sztuk i rzemiosł: nazwania monet, miar i wag główniejszych krajów i prowincji; mitologję plemion słowiańskich i innych ważniejszych, tudzież oddzielną tablicę słów polskich nieforemnych z ich odmianą. Część I: A–O, Wilno 1861 (Digitalisat) , Seite 6.

[1] Samuel Bogumił Linde: Słownik języka polskiego. Band 1, Teil 1 (Volumen I) A–F, Drukarnia XX. Piiarów, Warszawa 1807 , „administrować“, Seite 5.

[*] Słownik Ortograficzny – PWN: „administrować“

Quellen: