Llyfr Oriau Llanbeblig

Llawysgrif Gymreig ganoloesol a gysylltir ag ardal Llanbeblig, ar gyrion Caernarfon, Gwynedd, yw Llyfr Oriau Llanbeblig. Mae'n enghraifft brin o ddosbarth arbennig o lyfrau canoloesol a elwir yn llyfrau oriau, sef llyfrau defosiynol wedi'u darlunio'n gain. Lladin yw iaith y llawysgrif.

Llyfr Oriau Llanbeblig

Enghraifft o'r canlynol	llawysgrif goliwiedig, llyfr oriau
Deunydd	croen
Awdur	anhysbys
Iaith	Lladin
Dyddiad cyhoeddi	1501
Tudalennau	138
Dechrau/Sefydlu	c. 1390
Lleoliad	Llyfrgell Genedlaethol Cymru
Yn cynnwys	Breuddwyd Macsen Wledig
Statws hawlfraint	parth cyhoeddus, parth cyhoeddus
Ffeiliau perthnasol ar Gomin Wicimedia

Credir fod y llawysgrif yn dyddio o tua diwedd y 14g. Fe'i adnabyddir fel 'Llyfr Oriau Llanbeblig' am fod darlun sy'n dangos dathliad cysegru eglwys Peblig Sant yn ymddangos ynddi. Damcaniaethir ei bod yn bosib mai'r perchennog cyntaf oedd merch o'r enw Isabella Godynogh (bu farw yn 1413). Roedd llyfrau oriau yn aml yn cael eu llunio ar gyfer merched. Ceir nodyn am farwolaeth Isabella yn y llawysgrif ar gyfer 23 Ebrill.

Llawysgrif groen ydyw Llyfr Oriau Llanbeblig, sy'n cynnwys 138 tudalen ffolio (175mm x 121mm). Mae'n cynnwys saith mân-ddarlun, yn cynnwys portread o frenin a allai gynrychioli Macsen Wledig, a gysylltir ag ardal Segontiwm yn y chwedl ganoloesol Breuddwyd Macsen Wledig. Ceir yn ogystal ddarluniau o Sant Pedr, yr archangel Gabriel, a'r Forwyn Fair a'r Iesu.