Ravenna

Ravenna

Math	cymuned, dinas, dinas fawr
Poblogaeth	155,751
Pennaeth llywodraeth	Michele De Pascale
Cylchfa amser	UTC+01:00, UTC+2
Gefeilldref/i	Speyer, Posadas, Chartres, Chichester, Dubrovnik
Nawddsant	Apollinaris
Iaith/Ieithoedd   swyddogol	Eidaleg
Daearyddiaeth
Sir	Talaith Ravenna
Gwlad	Yr Eidal
Arwynebedd	653.82 km²
Uwch y môr	4 ±1 metr
Yn ffinio gyda	Argenta, Bagnacavallo, Bertinoro, Cervia, Cesena, Comacchio, Forlì, Russi, Alfonsine, Talaith Forlì-Cesena
Cyfesurynnau	44.4161°N 12.2017°E
Cod post	48121–48125
Pennaeth y Llywodraeth	Michele De Pascale
Ffeiliau perthnasol ar Comin
[golygwch ar Wicidata]

Dinas hynafol a chymuned (comune) yng ngogledd-ddwyrain yr Eidal, yw Ravenna, sy'n brifddinas talaith Ravenna yn rhanbarth Emilia-Romagna. Fe'i lleolir ger arfordir Môr Adria. Mae'n borthladd a gystylltir â Môr Adria gan gamlas.

Roedd poblogaeth y gymuned yng nghyfrifiad 2011 yn 153,740.^[1]

Yn ôl traddodiad, sefydlwyd Ravenna gan y Sabiniaid. Bu'n ddinas o gyfnod yr Umbriaid ymlaen ac mae'n bosibl iddi gael ei gwladychu gan yr Etrwsciaid. Syrthiodd i'r Rhufeiniaid yn yr 2g CC. Cryfhawyd y ddinas gan yr ymerawdwr Augustus, a adeiladwyd camlesi yno a phorthladd milwrol. Roedd yn brifddinas yr Ymerodraeth Rufeinig yn y Gorllewin (402–476), teyrnas yr Ostrogothiaid (476–526) a rhaglawiaeth Fysantaidd Ravenna ar ôl hynny (584–751). Yn 751 cafodd y ddinas ei meddiannu gan y Lombardiaid a daeth yr Oes Aur i ben. Dirywiodd i fod yn dref fechan ddinod yn yr Oesoedd Canol. Yn 1431 fe'i cipiwyd gan Gweriniaeth Fenis. Dim ond ar ôl i'r wlad gael ei huno gan Garibaldi a sefydlu gwladwriaeth fodern yr Eidal y dechreuodd Ravenna adfywio. Erbyn heddiw mae'n ganolfan masnach a diwydiant ac mae'n un o atyniadau twristaidd mwyaf yr Eidal.

Mae'r ddinas yn enwog am yr adeiladau o'r cyfnodau cynnar a'r mosaics sy'n eu haddurno, sy'n cynnwys Mawsolëwm Theodoric, eglwys San Vitale, Mawsolëwm Galla Placida, eglwys Sant'Apollinare in Classe, Palas Theodoric a'r Duomo (eglwys gadeiriol).

• Barbara Longhi (1552–1638), arlunydd
• Romolo Gessi (1831–1881), fforiwr
• Giuseppe Vitali (1875–1932), mathemategydd