Maggie Smith
Maggie Smith | |
---|---|
Ganwyd | Margaret Natalie Smith 28 Rhagfyr 1934 Ilford |
Bu farw | 27 Medi 2024 Chelsea and Westminster Hospital |
Man preswyl | Pulborough |
Dinasyddiaeth | y Deyrnas Unedig |
Alma mater | |
Galwedigaeth | actor teledu, actor ffilm, actor cymeriad, actor llwyfan, actor |
Taldra | 1.65 metr |
Priod | Robert Stephens, Beverley Cross |
Plant | Toby Stephens, Chris Larkin |
Gwobr/au | Gwobr Arbennig Cymdeithas Theatr Llundain, Gwobr yr Academi am yr Actores Orau, Bonesig Cadlywydd Urdd yr Ymerodraeth Brydeinig, Gwobr yr Academi am Actores Gynhaliol Orau, Gwobr Cymdeithas Academi BAFTA, Gwobr BAFTA am yr Actores Orau i Chwarae'r Brif Ran, Gwobr BAFTA am yr Actores Orau i Chwarae'r Brif Ran, Gwobr BAFTA am yr Actores Orau i Chwarae'r Brif Ran, Gwobr BAFTA am yr Actores Orau i Chwarae'r Brif Ran, Gwobr BAFTA am yr Actores Orau mewn Rhan Gynhaliol, Gwobr Primetime Emmy i'r Actores Gynorthwyol Orau mewn Mini-gyfres neu Ffilm, Gwobr Primetime Emmy ar gyfer Prif Actores Eithriadol mewn Cyfres Bitw neu Ffilm, Primetime Emmy Award for Outstanding Supporting Actress in a Drama Series, Gwobr y Golden Globe i'r Actores Orau - mewn Drama Gerdd neu Gomedi ar Ffilm, Gwobr Golden Globe am yr Actores Gynhaliol Orau - Ffilm Nodwedd, Gwobr y Golden Globe i'r Actores wrth Gefn Orau - Cyfres, Cyfres bitw neu Ffilm Deledu, Gwobr Tony am yr Actores Orau mewn Drama, doethur anrhydeddus Prifysgol St Andrews, Cydymaith Anrhydeddus, Primetime Emmy Award for Outstanding Supporting Actress in a Drama Series, Critics' Circle Award for Distinguished Service to the Arts, Gwobr Theatr yr Evening Standard am yr Actores Orau, Medal Bodley, CBE |
Actores o Loegr oedd y Fonesig Margaret Natalie Smith, CH DBE (28 Rhagfyr 1934 – 27 Medi 2024).[1] Cafodd yrfa hir ac amrywiol ar lwyfan ac ar ffilm a theledu dros chwe deg mlynedd. Ymddangosodd mewn dros 50 ffilm ac roedd yn un o actoresau mwyaf adnabyddus gwledydd Prydain. Fe'i gwnaed yn Gadlywydd o Urdd yr Ymerodraeth Brydeinig (CBE) yn 1970 ac yn DBE yn Anrhydeddau'r Flwyddyn Newydd 1990 am wasanaethau i'r celfyddydau perfformiadol,[2] ac yn Aelod o Urdd Cydymaith Anrhydedd (CH) yn Anrhydeddau Pen-blwydd 2014 am wasanaethau i ddrama.[3]
Ym 1969, enillodd ei Gwobr Academi gyntaf am y ffilm, The Prime of Miss Jean Brodie.[4] Yn ddiweddarach yn ei bywyd, daeth yn fwyaf adnabyddus am ei phortread o Violet yn y gyfres deledu Downton Abbey.[5]
Bywyd cynnar
[golygu | golygu cod]Ganwyd Smith yn Romford, Essex,[6] ond symudodd gyda'i theulu i Rydychen pan oedd yn bedair blwydd oed. Mae'n ferch i Nathaniel Smith, patholegydd a anwyd yn Newcastle oedd yn gweithio ym Mhrifysgol Rhydychen, a Margaret (née Hutton), ysgrifenyddes a anwyd yng Nglasgow.[7][8][9][10]
Fel plentyn, roedd ei rhieni yn arfer dweud stori ramantaidd i Smith am sut y gwnaeth y cwpl gyfarfod ar drên o Glasgow i Lundain drwy Newcastle. Mae ganddi ddau frawd gefell hŷn, Alastair ac Ian, a aeth i ysgol bensaernïaeth. Mynychodd Ysgol Uwchradd Rhydychen hyd nes oedd yn un 16 oed, pan aeth i astudio actio yn yr Oxford Playhouse.[11]
Priododd â'r actor Robert Stephens ym 1967. Roedd ganddyn nhw dau fab: Chris Larkin (g. 1967) a Toby Stephens (g. 1969). Ysgaron nhw ym 1975. Priododd Maggie Smith y dramodydd Beverley Cross ym 1998.[5] Bu farw Smith yn Llundain yn 89 oed.[12]
Ffilmyddiaeth
[golygu | golygu cod]Ffilm
[golygu | golygu cod]Blwyddyn | Teitl | Rhan | Nodiadau |
---|---|---|---|
1956 | Child in the House | Gwestai parti | Heb gydnabyddiaeth |
1958 | Nowhere to Go | Bridget Howard | |
1962 | Go to Blazes | Chantal | |
1963 | V.I.P.s, TheThe V.I.P.s | Miss Mead | Adwaenid hefyd fel Hotel International |
1964 | Pumpkin Eater, TheThe Pumpkin Eater | Philpot | |
1965 | Othello | Desdemona | Enwebiad - Gwobr yr Academi am Actores Gefnogol Orau |
Young Cassidy | Nora | ||
1967 | Honey Pot, TheThe Honey Pot | Sarah Watkins | |
1968 | Hot Millions | Patty Terwilliger Smith | |
1969 | Prime of Miss Jean Brodie, TheThe Prime of Miss Jean Brodie | Jean Brodie | Gwobr yr Academi am yr Actores Orau |
Oh! What a Lovely War | Seren Neuadd Gerdd | ||
1972 | Travels with My Aunt | Aunt Augusta Bertram | Enwebiad - Gwobr yr Academi am Actores Orau |
1973 | Love and Pain and the Whole Damn Thing | Lila Fisher | |
1976 | Murder by Death | Dora Charleston | |
1978 | Death on the Nile | Miss Bowers | |
California Suite | Diana Barrie | Gwobr yr Academi am Actores Gefnogol Orau | |
1981 | Quartet | Lois Heidler | |
Clash of the Titans | Thetis | ||
1982 | Evil Under the Sun | Daphne Castle | |
Missionary, TheThe Missionary | Lady Isabel Ames | ||
1983 | Better Late Than Never | Miss Anderson | |
1984 | Private Function, AA Private Function | Joyce Chilvers | |
Lily in Love | Lily Wynn | ||
1985 | Room with a View, AA Room with a View | Charlotte Bartlett | Enwebiad - Gwobr yr Academi am Actores Gefnogol Orau |
1987 | Lonely Passion of Judith Hearne, TheThe Lonely Passion of Judith Hearne | Judith Hearne | |
1990 | Romeo.Juliet | Rosaline | Llais yn unig |
1991 | Hook | Wendy Darling | |
1992 | Sister Act | Reverend Mother | |
1993 | Sister Act 2: Back in the Habit | ||
Secret Garden, TheThe Secret Garden | Mrs. Medlock | ||
1995 | Richard III | Duchess of York | |
1996 | First Wives Club, TheThe First Wives Club | Gunilla Garson Goldberg | |
1997 | Washington Square | Aunt Lavinia Penniman | |
1999 | Curtain Call | Lily Marlowe | Adwaenid hefyd fel It All Came True |
Last September, TheThe Last September | Lady Myra Naylor | ||
Tea with Mussolini | Lady Hester Random | ||
2001 | Gosford Park | Constance | Enwebiad - Gwobr yr Academi am Actores Gefnogol Orau |
Harry Potter and the Philosopher's Stone | Professor Minerva McGonagall | Adwaenid hefyd fel Harry Potter and the Sorcerer's Stone | |
2002 | Harry Potter and the Chamber of Secrets | ||
Divine Secrets of the Ya-Ya Sisterhood | Caro Eliza Bennett | ||
2004 | Harry Potter and the Prisoner of Azkaban | Professor Minerva McGonagall | |
Ladies in Lavender | Janet Widdington | ||
2005 | Keeping Mum | Grace Hawkins | |
Harry Potter and the Goblet of Fire | Professor Minerva McGonagall | ||
2007 | Harry Potter and the Order of the Phoenix | ||
Becoming Jane | Lady Gresham | ||
2009 | Harry Potter and the Half-Blood Prince | Professor Minerva McGonagall | |
From Time to Time | Linnet Oldknow | ||
2010 | Nanny McPhee and the Big Bang | Mrs. Agatha Docherty | Adwaenid hefyd fel Nanny McPhee Returns |
2011 | Gnomeo & Juliet | Lady Bluebury | Llais yn unig |
Harry Potter and the Deathly Hallows 2 | Professor Minerva McGonagall | ||
2012 | The Best Exotic Marigold Hotel | Muriel Donnelly | |
Quartet | Jean Horton | ||
2014 | My Old Lady | Mathilde Girard | |
2015 | The Second Best Exotic Marigold Hotel | Muriel Donnelly | |
The Lady in the Van | Miss Shepherd |
Teledu
[golygu | golygu cod]Blwyddyn | Teitl | Rhan | Nodiadau |
---|---|---|---|
1955 | BBC Sunday-Night Theatre | Cyfres (pennod : "The Makepeace Story #3: Family Business") | |
1956 | Theatre Royal | Paula Benson | Adwaenid hefyd fel Lilli Palmer Theatre, Cyfres deledu (pennod: "Death Under the City") |
1957 | The Adventures of Aggie | Fiona Frobisher-Smith | Cyfres (pennod : "Cobalt Blue") |
Kraft Television Theatre | Cyfres (pennod: "Night of the Plague") | ||
ITV Play of the Week | Amryw rannau | Cyfres (5 pennod: 1957–1960) | |
1958 | Chelsea at Nine | Cyfres (1 episode) | |
Armchair Theatre | Julie, The Girl, Anna Carnot | Series (3 pennod: 1958–1960) | |
1959 | ITV Television Playhouse | Elaine | Cyfres (2 bennod) |
1966 | ITV Play of the Week | Victoria | Cyfres (pennod: "Home and Beauty") |
1967 | Much Ado About Nothing | Beatrice | |
1968 | Man and Superman | Ann Whitefield | Ar dap fideo (Play of the Month, BBC) |
The Seagull | Irina Arkadina | ||
ITV Playhouse | Mrs. Wislack | Cyfres (pennod: "On Approval") | |
1972 | The Merchant of Venice | Portia | Ar dap fideo (Play of the Month, BBC) |
The Millionairess | Epifania | ||
1974 | The Carol Burnett Show | ||
1983 | All for Love | Mrs Silly | Cyfres (pennod: "Mrs Silly") |
1988 | Talking Heads | Susan | Cyfres (pennod: "A Bed Among the Lentils") |
1992 | Screen Two | Mrs. Mabel Pettigrew | Cyfres (pennod: "Memento Mori") |
1993 | Great Performances | Violet Venable | Cyfres (pennod: "Suddenly, Last Summer") |
1999 | All the King's Men | Queen Alexandra | |
David Copperfield | Betsey Trotwood | ||
2003 | My House in Umbria | Emily Delahunty | |
2007 | Capturing Mary | Mary Gilbert | |
2010–15 | Downton Abbey | Violet Crawley | Cyfres (52 pennod) |
2013 | National Theatre Live | Ei hun/Mrs. Sullen | Cyfres (pennod: "50 Years on Stage") |
Cyfeiriadau
[golygu | golygu cod]- ↑ "Orders and decorations conferred by the crown". Debrett's. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 2016-06-29. Cyrchwyd 4 Ionawr 2015.
- ↑ "Queen Honors Naipaul, Maggie Smith". 30 Rhagfyr 1989. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 2016-03-04. Cyrchwyd 1 Ionawr 2014.
- ↑ London Gazette: (Supplement) no. 60895. p. b5. 14 Mehefin 2014.
- ↑ "Academy Awards Best Actress". Filmsite.org (yn Saesneg). Cyrchwyd 7 Awst 2013.
- ↑ 5.0 5.1 Vincent, Alice (19 Chwefror 2013). "Dame Maggie Smith has no plans to retire from Downton Abbey". The Daily Telegraph (yn Saesneg). Archifwyd o'r gwreiddiol ar 10 Ionawr 2022. Cyrchwyd 7 Awst 2013.
- ↑ Roedd Romford arfer bod yn rhan o sir Essex hyd 1965 pan ymgorfforwyd y dref i Lundain Fwyaf
- ↑ Mackenzie, Suzie (20 Tachwedd 2004). "You have to laugh". The Guardian. UK. Cyrchwyd 10 Rhagfyr 2007.
- ↑ "Maggie Smith profile at". Filmreference.com. Cyrchwyd 8 Tachwedd 2011.
- ↑ Maggie Smith profile, Yahoo Movies; accessed 21 Ebrill 2014.
- ↑ Maggie Smith biography Archifwyd 2012-12-09 yn archive.today, tiscali.co.uk; accessed 21 Ebrill 2014.
- ↑ "Maggie Smith biography and filmography". Tribute.ca. Cyrchwyd 7 Awst 2013.
- ↑ "Actress Dame Maggie Smith dies at 89" (yn Saesneg). BBC News. 27 Medi 2024. Cyrchwyd 27 Medi 2024.