بررسی نمادهای عددی در نقوش هندسی کاشی های مسجد حکیم اصفهانبراساس اندیشه های اخوان الصفا
- سال انتشار: 1396
- محل انتشار: همایش جایگاه نقوش تزئینی در کیفیت بصری آثار هنر اسلامی
- کد COI اختصاصی: IASCONF01_027
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 1484
نویسندگان
دانشیار و مدرس دانشکده هنر و عضو هییت علمی دانشگاه تربیت مدرس
دانشجوی کارشناسی ارشد هنراسلامی دانشگاه تربیت مدرس
چکیده
اخوان الصفا: گروهی دانشمند و فیلسوف متعلق به قرن چهارم هجری بودند که خلقت را بر پایه نظام عددی استوار می دانستند، یعنی خلقت موجودا ت عالم ماده، از مصدر احدیت در نظام اعداد رخ می نماید. از سویی الگوهای الهام بخشی که زینت بخش معماری بناها در هنر اسلامی هستند، نشان از غلبه ریاضیات و هندسه دارند که مشخصا از اعداد برآمده اند. پژوهشحاضر بر مبنای این فرضیه صورت گرفته است که می توان نشانه های افکار و نظریات عدد ی اخوان را در میا ن نقوش هندسی کاشی کاری های مسجد حکیم یافت. این مسجد از جمله بناهایی است که در دوره اوج هنر اسلامی در ایران (عهد صفوی)، ساخته شده است. جامعه آماری در این تحقیق نقوش هندس ی کاشی کاریه ای این مسجد است و از نقوش شمسه زیر گنبد محراب اصلی و لچک های سه ایوان مسجد به عنوان نمونه های بررسی نقوش و تعداد آنها و اینکه نماد چه اعدادی هستند استفاده شده است. روش پژوهش در این تحقیق توصیفی-تحلیلی همراه با مطالعات میدانی است نهایتا با تجزیه و تحلیل نقوش، بررسی میزان فراوانی آنها و ارتباطشان با اعداد خاص در علم اعداد و نمادشناسی، این نتیجه حاصل گردید که نقوش هندسی کاشی کاری های مسجد حکیم اصفهان در تطبیق کامل با معانی نمادین اعداد مذکور در تفکرات اخوان الصفا هستند و بیشترین تعبیر آنها مربوط به یگانگی خداوند و هماهنگی مطلق آسمان و زمین است و عدد پنج که پرکاربردترین عدد در این نقوش است، در تفکر اخوان زیربنای دین اسلام می باشد. اهداف پژوهش:1 بررسی و دسته بندی نمادهای عددی به کار رفته در نقوش هندسی کاشی کاری مسجد حکیم.2 بررسی عددی اندیشه های اخوان الصفا و میزان مطابقت معنایی آنها با نقوش هندسی کاشی های مسجد حکیم.سوالات پژوهش:1 اعداد و نمادهای عددی به کار رفته در نقوش هندسی کاشی کاری مسجد حکیم کدامند نمادهای عدد ی برگرفته از اندیشه های اخوان الصفا به چه صورت در نقوش هندسی کاشی های مسجد حکیم اصفهان، نمود یافته استکلیدواژه ها
نمادهای عددی، اخوان الصفا، نقوش هندسی، کاشی کاری، مسجد حکیممقالات مرتبط جدید
- تاثیر تحولات سیاسی و اجتماعی بر هنر قالی بافی دوره قاجار (بررسی موردی قالی داستان های شاهنامه موجود در موزه ایران)
- مطالعه تطبیقی فرش های شکارگاه موجود در موزه متروپولیتن با آرایه های گرفت و گیر کاخ هشت بهشت
- سهم سیاحان و مورخان در شناخت فرش های عصر تیموری
- اشاراتی به فرش در متون ایرانی پیش از اسلام
- نقش فرش در هدایای دیپلماتیک دربار صفوی با تاکید بر فرش های مسجد جامع استانبول
اطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.