ارزیابی رابطه فضاهای معماری در خانه های تاریخی اقلیم گرم و مرطوب مطالعه موردی : خانه های دوره قاجار دزفول

بدلیل گستردگی بیش از حد شهرهای امروزی ، مشکلاتی مانند گرما ناشی از تراکم شهری که باعث ایجاد نقاط و مناطق گرمایی و نیز مسئله زیست محیطی شده که از مهم ترین مشکلات زندگی در جهان امروزی است . برای مواجهه با این مشکل می توان از راهکارهای استفاده شده در معماری اقلیم گرم و مرطوب ایران بهره برد. در معماری سنتی این اقلیم ، معماران از روشها و اصولی برای متعادلسازی حرارتی بناها استفاده کردهاند که می توان از این اصول و روشها برای معماری مسکن امروزی استفاده کرد. نمونه های ارزشمند از معماری سازگار با اقلیم گرم و مرطوب، خانه های تاریخی دوران قاجار شهر دزفول می باشند. که به منظور شناخت این اصول، پژوهش موجود به بررسی ، تجزیه و تحلیل رابطه و اجزای کالبدی فضایی ده نمونه از خانه های دوره قاجار شهر دزفول پرداخته شده است . هدف از انجام پژوهش ، شناخت رابطه فضایی موجود بین خانه ها و نحوه تعامل آن با شرایط سخت اقلیمی است . که درصدد پاسخ به این پرسش است که نسبت به ابعاد و هندسه حاکم بر فضاهای معماری چه رابطه ایی با اقلیم گرم و مرطوب وجود دارد. روش پژوهش به صورت کمی و کیفی که برا ساس هدف کاربردی و از نوع پیمایشی صورت گرفته است . در این پژوهش روش جمع آوری اطلاعات به صورت میدانی و منابع مکتوب (کتابخانه ای ) در نمونه موردی های مختلف برای یافتن پیشینه تاریخی عملکرد فضاها صورت گرفته است ، که تعداد ده خانه بصورت تصادفی انتخاب و از روش همبستگی برای یافتن ابعاد و هندسه فضاها و رابطه میان آن استفاده شده است . تحلیل دادهها و نتایج آن براساس مقایسه صورت گرفته است . اندازه و ابعاد کالبدی خانه ها (بر اساس پلانهای موجود) و شبیه سازی در جداول مختلف ارائه و در نهایت با استفاده از نتایج حاصله از بررسی ، اصول و استانداردهای حاکم بر این فضاها و روابط میان آن بدست آمده است . نتایج پژوهش نشان دهندهی معماری همساز این خانه ها در کل و همچنین سازگاری جزئی با شرایط اقلیمی منطقه و استنباط درست معماران برای ایجاد آسایش داخل بناها نسبت به شرایط محیطی است . با استفاده از ابعاد و تناسبات دقیق بدست آمده از این پژوهش نشان می دهد که اجزا و فضاهای مختلف خانه ها بر پایه اصول معماری اقلیمی طراحی شده است . می توان با رعایت این اصول در معماری مسکن امروزی سبب ارتقاء کیفیت مسکن و کاهش هزینه های انرژی شد.