پیامدهای تغییر الگوی کشت زعفران و پسته و تاثیر آن بر توسعه نواحی روستایی مطالعه موردی: شهرستان رشتخوار
- سال انتشار: 1402
- محل انتشار: فصلنامه جغرافیا و توسعه، دوره: 21، شماره: 72
- کد COI اختصاصی: JR_GDIJ-21-72_008
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 203
نویسندگان
دانشیار جغرافیا و برنامه ریزی روستایی، دانشگاه بیرجند، بیرجند، ایران
دبیرآموزش و پرورش و دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه ریزی روستایی، دانشگاه سیستان و بلوچستان، زاهدان، ایران
دبیرآموزش و پرورش و دانش آموخته کارشناسی جغرافیای روستایی، دانشگاه بیرجند، بیرجند، ایران
چکیده
در طی سال های گذشته ایران با بحران شدید کم آبی به دلیل خشکسالی های طولانی و سوءمدیریت منابع آب خود روبه رو است. تغییر الگوی کشت به منظور افزایش بازده آبیاری، نه تنها باعث صرف جویی در مصرف آب ارزشمند می شود، بلکه سبب افزایش درآمد فعالیت های کشاورزی می شود. براین اساس، با توجه به کمبود بیش از حد برخی از نقاط ایران در منابع آبی، بررسی اثرات تغییر الگوی کشت در سطح روستاهای فعال در این زمینه، امری کاملا ضروری به نظر می رسد؛ بنابراین هدف تحقیق حاضر، واکاوی پیامدهای تغییر الگوی کشت زعفران و پسته و تاثیر آن بر توسعه نواحی روستایی روستاهای شهرستان رشتخوار است. این پژوهش به روش توصیفی –تحلیلی انجام شده است. در این راستا، تغییر الگوی کشت در ۳۷۷ خانوار ساکن در این روستاهای شهرستان مورد بررسی قرار گرفت. بدین منظور، ابتدا ضمن مطالعات اسنادی و بازدید های اولیه میدانی، طیف گسترده ای از شاخص ها تعیین شد. سپس جمع آوری داده ها براساس شاخص های انتخابی و با استفاده از پرسشنامه های روستا و خانوار انجام شده است. برای تجزیه وتحلیل داده ها نیز از تحلیل های آماری و فضایی و نرم افزارهای Expert choice، SPSS , Fazy- Topsis استفاده شد. یافته های تحقیق نشان می دهد که درآمدهای سالانه حاصل از تولید پسته در ۹/۴۳ درصد از خانوارهای مورد مطالعه، بیش از درآمد سایر محصولات است. نتایج این بررسی نشان می دهد که شاخص های افزایش تنوع فرصت شغلی با ضریب ۰۸۶/۰ و ایجاد فرصت های اشتغال با ضریب ۰۷۸/۰، دارای بیشترین درجه اهمیت و نحوه استفاده از سموم با ضریب ۰۱۵/۰ و زمان و میزان آبیاری با ضریب ۰۱۰/۰، کمترین درجه اهمیت را به خود اختصاص می دهند. همچنین از تجزیه وتحلیل داده های مورد مطالعه می توان به این نتیجه رسید که تغییر الگوی کشت توانسته بر بهبود وضعیت اقتصادی-اجتماعی ساکنان روستاهای مورد مطالعه تاثیر چشم گیری داشته است.کلیدواژه ها
پیامدهای اقتصادی – اجتماعی, توسعه مناطق روستایی, شهرستان رشتخوار, الگوی کشت زعفران و پستهاطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.