ثریا محمدی کوندره - دانش آموخته کارشناسی ارشد آگرواکولوژی – دانشکده کشاورز ی- دانشگاه جیرفت
جواد طایی سمیرمی - استادیار گروه علوم کشاورزی - دانشگاه فنی و حرفه ای - تهرا ن - ایران
ناصر برومند - دانشیار گروه خاکشناسی- دانشگاه شهید باهنر کرمان

این تحقیق بررسی سلامت خاک گلخانه های تولید خیار در منطقه ی جیرفت انجام شد. به این منظور تعداد ۸۰ گلخانه تولیدخیار به طور تصادفی انتخاب و با استفاده از روش سیستماتیک تصادفی نمونه برداری خاک و گیاه انجام شد. برخی پارامترهایخاک از جمله EC درصد ماده آلی، ،فسفر، غلظت قابل جذب، غلظت کل و دسترسی بیولوژیک اندازه گیری شد. برای ارزیابی شدت آلودگی در گلخانه ها از شاخص های فاکتور غنی شدگی، ضریب آلودگی، ضریب بار آلودگی استفاده شد . نتایج نشان دادکه اثر سابقه کشت بر غلظت قابل جذب فلزات (مس در سطح پنج درصد) معنی دار است (P≤۰/۰۵). نتایج سنجش دسترس بیولوژیک نشان داد افزایش سابقه کشت بر دسترسی بیولوژیک مس اثر معنی دار نداشت. نتایج سنجش غلظت کل نشان داد کهسابقه کاشت، افزایش معنی دار فلزات مس را باعث شده است (P≤۰/۰۵). ارزیابی شاخص ضریب آلودگی نشان داد آلودگی حد متوسط برای مس (R۲≤۰/۸۷ و P≤۰/۰۵) اتفاق افتاده است، ارزیابی شاخص ضریب بار آلودگی برای مس میزان آلودگی کم (R۲≥۰/۹۸ و P≤۰/۰۵) را نشان داد. به طور کلی براساس نتایج حاصل آلودگی گلخانه های منطقه جیرفت از لحاظ مس کمتر از حدود آستانه شاخص های بررسی شده است اما به دلیل فرآیندتجمعی انباشت این یون در خاک ادامه پایش گلخانه ها باید در برنامه های زیست محیطی قرار گیرد.

بار آلودگی دسترسی بیولوژیک گلخانه مس