Bitka kod Paksosa

Bitka kod Paksosa bila je pomorska bitka između koalicije koju su činili Iliri sa njihovim saveznicima iz Akarnanije, protiv saveza koji su činili Korkira (današnji Krf), Ahajska i Etolska liga. Bitka je vođena u proljeće 229. god. pne, a za posljedicu je imala ilirsko osvajanje Krfa sa kraljicom Teutom na čelu i uspostavljanje vojnog garnizona pod komandom kraljičinog komandanta Demetrija Hvaranina.^[1]

Tokom 230. god Teuta je primila izaslanike i zahtjev Rimske Republike da prestane sa ugrožavanjem pomorskih puteva i trgovine između Italije i Balkanskog poluostrva. Ta se epizoda završila ubistvom jednog od poslanika.^[2] Ne shvatajući fatalnu grešku, početkom 229. god. pne Teuta je naredila novi pomorski pohod prema jugu, veći nego onaj iz predhodne godine. Većina brodova uputila se prema Krfu, a jedan dio se iskrcao kod Epidamna (Drač), navodno da se opskrbe hranom i vodom. Sa sobom su imali skriveno oružje i umalo nisu osvojili grad. Bili su odbačeni, pa su se ukrcali na brodove i nastavili takođe prema Krfu.

Bitka

Ilirska vojska iskrcala se na ostrvo Krf i spremala se za borbu sa gradom.^[3] Krf je zajedno sa Apolonijom i Epidamnom zatražio pomoć od Ahajaca i Etolaca moleći za brzu pomoć, da ne bi bili istjerani iz svojih kuća od Ilira. U kratkom roku, obe lige su formirale zajedničku flotu od 10 natkrivenih brodova koja je isplovila prema Krfu, u nadi da će izvojevati pobjedu.

Iliri su napali sa deset brodova pojačanih sa sedam akarnanskih, u vodama ostrva Paksos, južno od Krfa. Njihova osnovna taktika bila je žrtvovanje vlastitih brodova. Grupisali bi svoja četiri broda, i zabijali ih bočne strane neprijateljskih brodova i tako ih onesposobljavali. Zatim bi brojčanom nadmoćnošću savladali i protivničku posadu. Na ovaj način su zarobili četiri troveslarke i potopili peteroveslarku, dok je ostali dio Grka uspio pobjeći. Korkira se predala a osvojila ju je posada pod zapovjedništvom Demetrije Hvaranina. Ostale ilirske snage otplovile su na sjever radi još jednog napada na Epidamn.

Poslije

Poslije ovih događaja alijansa između Ahejaca i Etolaca je propala. Dio historičara misli da je to bilo zbog poraza kod Paksosa, dok drugi to vezuju za događaje na Peloponezu.

Iliri su zagospodarili cijelom obalom od Korintskog zaliva, uključujući i morske puteve prema Siciliji i Italiji.^[3] Time je nizbježno porasla i njihova moć na ovom dijelu Sredozemlja. Rimljani su već počeli pripreme za njihovu prvu intervenciju na drugoj strani Jadranskog mora, upravo na ostrvo Krf. To je bio početak Ilirskih ratova protiv Rimljana, a nakon toga i prvo iskrcavanje Rimljana na ilirsku teritoriju.

Literatura

Miočević, Duje Rendić (1968). Ilirski vladari u svjetlu numizmatičkih i epigrafskih izvora (PDF). Historijski zbornik, Povijesno društvo Hrvatske, Zagreb. Arhivirano s originala (PDF), 30. 1. 2020. Pristupljeno 29. 3. 2020.
Papazoglu, Fanula (1969). Porijeklo i razvoj ilirske države. ANUBiH - DJELA KNJIGA XXX , CENTAR ZA BALKANOLOŠKA ISPITIVANJA Knjiga l. SARAJEVO. Arhivirano s originala, 14. 7. 2020. Pristupljeno 31. 12. 2020.
Mesihović, Salmedin (2014). Historija Autarijata (PDF). Filozofski fakultet Sarajevo. Arhivirano s originala (PDF), 21. 3. 2016. Pristupljeno 29. 3. 2020.

Reference

^ Henri A. Ormerod - Drevna piratstva – The Johns Hopkins University Press, Baltimor, Maryland, 1997
^ "Salmedin-Mesihovic-ORBIS-ROMANVS-Udzbenik za historiju klasicne rimske civilizacije -Prvi ilirski rat, s.346 - Drugi ilirski rat, s. 350". 30, Sarajevo, 2015. Pristupljeno 9. 2. 2018.
^ ^a ^b John Wilkes - Iliri; Laus, Split 2001

[1] Henri A. Ormerod - Drevna piratstva – The Johns Hopkins University Press, Baltimor, Maryland, 1997

[MesihOrbis-2] "Salmedin-Mesihovic-ORBIS-ROMANVS-Udzbenik za historiju klasicne rimske civilizacije -Prvi ilirski rat, s.346 - Drugi ilirski rat, s. 350". 30, Sarajevo, 2015. Pristupljeno 9. 2. 2018.

[WilkesI-3] John Wilkes - Iliri; Laus, Split 2001

[1]

[2]

[3]