Jos-Pêr ar Braz

Krogit e-barzh !
Un danvez pennad eo ar pennad-mañ ha labour zo d'ober c'hoazh a-raok e beurechuiñ.
Gallout a rit skoazellañ Wikipedia dre glokaat anezhañ.

Jos-Pêr ar Braz

Alias	Dirlem Yann Brezal
Ganet	8 a viz Du 1889 An Drev-Nevez ( Bro-Leon)
Marvet	8 a viz Gwengolo 1915 Vienne-le-Château (Marne)
Broadelezh	Brezhon
Micher	Skrivagner
kemmañ

Bered soudardel Gall-Alaman Maissin gant plakenn koun Jos-Pêr ar Braz hag ur c'halvar eus ar XVI^vet kantved degaset eus An Treoù-Leon

Jos-Pêr ar Braz (anv ofisiel : Joseph-Pierre Le Bras), lesanvet Dirlem, ha Yann Brezal e anv-pluenn, a oa bet unan eus ar stourmerien bolitikel gentañ o deus graet gant ar brezhoneg evit displegañ o mennozhioù. Difenner ar relijion gatolik hag ar brezhoneg, enepyuzev, enep ar Republik hag ar frañmasonerezh e oa Jos-Pêr ar Braz^[1]

Buhez

Ganet e oa bet e Kerdevez, en Drev-Nevez e Bro-Leon, d'an 8 a viz Du 1889, ha lazhet e oa bet d'an 8 a viz Gwengolo 1915 e-kerzh Brezel 1914-1918 e Vienne-le-Château, e-kichen Bar-le-Duc (Marne)^[2].

Degaset e voe Jos-Pêr ar Braz d'an Emsav gant Klaoda ar Prad, skolaer e Landivizio, skrivagner ha brogarour. Evel skolaer en ur skol gristen e Landivizio e c'hounezas e vara adalek 1906. Dastum a reas sonioù ha gwerzioù e tolead Logeginer-Plouziri ken e voe loreet e kenstrivadeg ar Bleun-Brug e Kastell-Kêryann e 1907.
E 1914 e voe anvet diwar e c'houlenn da vestr-skol publik e Plougin.

Ar Brezel-bed kentañ

Enskrivet e Brest e 1914, en 48vet rejimant troadegiezh, kaset e voe d'ar brezel diouzhtu hag e voe lazhet e-kichen Bar-le-Duc d'an 8 a viz Gwengolo 1915. Tizhet en doa ar renk a gaporal. E penn ur bagad pemzek soudard, lazhet e oa bet o vont er maez eus ur foz-difenn. Ne voe ket adkavet korf ebet.^[3]

Ur blakenn-goun vrezhonek e Maissin (Belgia) en enor da Jos-Pêr ar Braz :

Ar prezeger gwella, hep mar, eo er maro
rak e vouez a zo don! selaou, den kalonek,
laret a ra bezan bretoned karantek.
keneil, demp alies da welet ar bezio.
Jos-Per AR BRAZ (Dirlem) 1889-1915

Ar broadelour

Jos-Pêr ar Braz a gemeras perzh e savidigezh Strollad Broadelour Breiz ; skrivañ a reas ivez e-barzh kelaouenn ar Strollad, Breiz Dishual, dindan an anv-pluenn Yann Brezal. E-barzh kelaouennoù all ez embannas pennadoù brogar all, e Kroaz ar Vretoned dindan an anv-pluenn Dirlem hag e Brug dindan al lesanv Bruger.

Talbenn Breiz Dishual niv. 1, Gouere 1912

Komz plaen

Jos-Pêr ar Braz

1910 : Dizro !..., L'Écho du Finistère
1910 : Kousk, babig !, L'Écho du Finistère
1910 : Hunvre eur Bugel, L'Écho du Finistère
1910 : Itanvez ar mortolod, L'Écho du Finistère
1910 : Moustrerig, L'Écho du Finistère
1910 : Da Bariz !, L'Écho du Finistère
1910 : Ar rozen falc'het, L'Écho du Finistère
1910 : Eun nosvez nedeleg, L'Écho du Finistère
1910 : Karantez divarvel, L'Écho du Finistère

Yan Brezal

1910 : Eur rendael en tiegez, L'Écho du Finistère
1910 : Nedeleg Jobig, L'Écho du Finistère
1910 : Al lonkad diveza, L'Écho du Finistère
1911 : Traou ha traou all, L'Écho du Finistère

Levrlennadur

Raoul, Lukian. Geriadur ar skrivagnerien hag ar yezhourien vrezhonek. Al Liamm, 1992.
Imbourc'h, 1970 p. 74

Notennoù ha daveennoù

Sellet er Wikimammenn : Jos-Pêr ar Braz.

[1] Var be du e tro Breiz ? (Ar Bobl, 11/07/1908)

[2] 09/2016 Mémoires des hommes.

[3] ttps://www.letelegramme.fr/finistere/saint-sauveur-29400/span-classamorce-jos-per-ar-brasspan-poete-ecrivain-et-patriote-cite-au-pantheon-3428621.php

[1]

[2]

[3]