penn

Gwelet ivez : penn-, ma fenn, em fenn

Meneget er C'hatolikon (penn).

Da geñveriañ gant ar gerioù pen en kembraeg hag en kerneveureg, ceann en iwerzhoneg, penno- en galianeg.

Anv-kadarn

penn /ˈpɛnː/ gourel (liester pennoù)

1. Ar rann uhelañ eus korf an den.
   • Hag e tistroas e benn. — (Jakez Riou, Geotenn ar Werc'hez ha danevelloù all, Al Liamm, 1957, p. 32.)
   • — « Mamm, bronn din, » eme ar skilbaotr, ken tev e zivesker hag e zivrec'h ha postoù ur gwele-kloz, ha ken bras e benn hag ur girin da lakaat dienn. — (Troude ha Milin, Labous ar Wirionez ha Marvailhoù all, Skridoù Breizh, 1950, p. 69.)
   • mont war e benn.
   • penn kozh : penn teñval, trist a-wechoù.
2. Rann a-raok korf ul loen.
3. Penn un dra; unan eus daou benn un dra
   • ar penn all da un dra;
   • ar penn a-raok, ar penn a-dreñv;
   • ar penn kentañ, ar penn diwezhañ; ar penn uhelañ; ar penn pellañ;
   • penn ur vazh, ur spilhenn, an daol, an ti;
   • penn-bazh
4. Unan.
   • penn-ki
   • penn-moc'h
   • penn ognon
   • penn-yar, penn-yer

     N'eus ket chomet ur penn-yar bev war e lerc'h, el leur nag er porzh. — (Tad Medar, An Tri Aotrou, 1981, p. 111.)

5. Den.
   • ur penn kristen: ur c'hristen; un den
   • ur penn mezv: un den mezv
   • penn skañv
6. Den zo e penn ur strollad : pennaotrou, penn-arme, penndiern, penn-rener : rener uhelañ.
7. bezañ e penn un dra : → Termenadur da glokaat (Ouzhpennañ)
8. ur penn da un dra bennak
   • Eur gwele hag a dap euz eur penn d'ar gambr d'egile. — (Jules Gros, Le trésor du breton parlé Première Partie, 1966, p. 122.), — (Jules Gros, Le trésor du breton parlé Deuxième Partie, 1970, p. 404.)
   • Ar zoudarded a en em lakeaz da c'houillia ha da furcha kement tra a ioa enn ti, euz an eil penn d'egile, euz an neac'h d'an traon ; [...]. — (Lan Inizan, Emgann Kergidu Lodenn 2, J.B. hag A. Lefournier, Brest, 1878, p. 278.)
9. troiennoù araogennel
   • diouzh ar penn: eus ar c'hentañ
   • ul lampon diouzh ar penn
10. troiennoù verbel
    • kavout penn
    • kemer penn an hent
    • ober penn
    • treiñ penn
      • treiñ penn d'ar vazh
11. E kunujennoù:

1. Hag ar pennoù vil-se a veze bep Sul oc'h arabadiñ ac'hanon, — (Jules Gros, Le trésor du breton parlé Deuxième Partie, 1970, p. 23.)

• Korf heb ene, diouskouarn hep penn, treid heb ivinou ? — Ur pout-houarn. — (Jules Gros, Le trésor du breton parlé Troisième Partie, 1974, p. 331.)

• An hini n'eo ket bailh en e benn a zo bailh en e revr. — (Jules Gros, Le trésor du breton parlé Troisième Partie, 1974, p. 317.)
• Pa vez ar merc'hed o c'hwitellat
  Ar Werc'hez a bleg he fenn dalc'hmat. — (Jules Gros, Le trésor du breton parlé Troisième Partie, 1974, p. 311.)
• Pep hini en deus e benn... pa rank en dougen. — (Jules Gros, Le trésor du breton parlé Troisième Partie, 1974, p. 317.)