Даўжыня да 1,7 м, маса да 32 кг (у Беларусі да 5 кг). Цела падоўжанае, акруглае, звужанае да хваста, ўкрытае вельмі дробнай цыклоіднай[1] луской. Спіна зеленаватая або аліўкава-зялёная з чорна-бурымі плямамі і палосамі. Галава шырокая, прыплюснутая. Верхняя сківіца выступае ўперад. На ніжняй сківіцы 1 вусік, 2 вусікі — ля ноздраў. Зубы шматлікія, шчацінкападобныя.
Пашыраны ў рэках і азёрахЕўразіі і Паўночнай Амерыкі, у плыткіх прыбярэжных водах Балтыкі. У Беларусі жыве ў вадаёмах з халоднай чыстай вадой і камяністым дном, у ямах, пад берагамі. Актыўны ўвосень і зімой, летам упадае ў спячку, пры тэмпературы вышэй 15—16 °C хаваецца ў норах, пад карчамі і т.п.
Палавой спеласці дасягае на 3—4-м годзе жыцця. Нераст адбываецца ў снежні—лютым на неглыбокіх месцах вадаёмаў з пясчаным або камяністым дном і хуткім цячэннем. Развіццё ікры цягнецца да вясны[1].
Мяса белае, шчыльнае, без дробных костак, смачнае, дыетычнае (19 % бялку, 0,6 % тлушчу). Далікатэсам лічыцца вялікая тлустая пячонка ментуза (51—67 % тлушчу, багатага вітамінаміA і D), у некаторых краінах яе ядуць сырой. Мянтуз асабліва папулярны ў фінскай нацыянальнай кухні, дзе далікатэсам лічыцца і ікра ментуза. Вельмі смачныя юшка з ментуза, смажаны, заліўны мянтуз, пірагі з начынкай з мянтуза. Увогуле, мянтуза можна гатаваць як траску[2].
На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Мянтуз
