Ubeyy ibn Kəb

Ubeyy ibn Kəb
Doğum tarixi	I minillik
Doğum yeri	Mədinə
Vəfat tarixi	649 və ya VII əsr
Vəfat yeri	Mədinə
Fəaliyyəti	Katib, fəqih

Ubeyy ibn Kəb (I minillik, Mədinə – 649 və ya VII əsr, Mədinə, ərəb. أبي بن كعب‎) — Məhəmməd peyğəmbərin səhabələrindən biri, Quranı gözəl oxumaq bacarığına görə o, Seyid əl-Qurra (qiraət edənlərin ağası) ləqəbini almışdır.

Tam adı Ubeyy ibn Kəb ibn Qeys əl-Xəzrəcdir. Mədinədə doğulmuş və Xəzrəc qəbiləsindəndir. Müsəlmanların Mədinəyə hicrətindən əvvəl İslamı qəbul etmiş, Əqəbədəki ikinci beyyətinin iştirakçısı olmuşdur^[1]. Bədr, Uhud, Xəndək döyüşü və digər müsəlmanların müşriklərə qarşı döyüşlərində iştirak etmişdir. Uhud döyüşündə Ubeyy ağır yaralanır.

Ubeyy ibn Kəb İslamı qəbul etməmişdən əvvəl oxuyub yazmağı bilən nadir insanlardan idi. Hicrətdən sonra Mədinə əhli arasından onun birinci katibi olur. O, Məhəmmədə nazil olan İlahi vəhyləri yazmış və Quranı ən yaxşı oxuyan şəxs olmuşdur. Məhəmməd peyğəmbər onu Muaz ibn Cəbəl, Zeyd ibn Sabit və Əbu Zeyd kimi Quran alimləri ilə bərabər tutmuşdur. Mədinə məscidinə Quran müəllimi təyin edilir. Ubeyy həm də Quranın təfsirinin böyük bilicisi idi və Mədinədə Quranın bütöv bir təfsiri məktəbinin əsasını qoymuşdur.

Ubey fiqh üzrə mütəxəssis idi və Məhəmməd peyğəmbərin dövründə fətvalar verirmişdir. Ondan əlavə, belə bir şərəf Ömər ibn əl-Xəttab, Osman ibn Əffan, Əli ibn Əbu Talib, Muaz ibn Cəbəl və Zeyd ibn Sabitə verilmişdir. Məhəmməd peyğəmbər Ubeyyəni də dövlət vəzifələrinə təyin etmişdir. O, Bali, Uzra və Bənu Səad qəbilələrindən zəkat yığan şəxs idi.

Ubeyy bir çox fəzilətli xüsusiyyətləri ilə seçilir, zahid həyat tərzi keçirir, təqvalı və Allahdan qorxan bir insan idi. Peyğəmbərin vəfatından sonra ictimai və dövlət fəaliyyətini davam etdirmişdir. O, xəlifələr Əbu Bəkr və Ömərin ən yaxın adamı və məsləhətçisi idi. Onun nəqlində onlarla hədis də məlumdur.

Ubeyy ibn Kəbə təxminən 649-cu ildə vəfat etmişdir.