Ariel Sharon

Nació en Kfar Malal como Ariel Scheinermann, apellíu que dempués tornó al hebréu. So padre yera d'orixe xermano-polacu y so madre d'ascendencia rusa. La so militancia nel sionismu entamó a los 14 años al axuntase a la Haganá. Dende 1948 desendolcó una carrera militar marcada por ésitos na riestra de guerres nes que participó l'estáu israelín y por un prestixu personal frutu del so estremismu políticu y d'una actitú d'insubordinación que lu llevó a ser xulgáu nun conseyu de guerra. Si bien nun salió condergáu, esi xuiciu obligólu a abandonar la so carrera militar, colo que s'enfotó na vida política dafechu. Foi releváu de los sos cargos militares en 1974, añu en que tamién abandonó'l so escañu col partíu Likud.

Dende finales de la década de 1970, Sharon desendolcó dellos puestos de relevancia nos socesivos gobiernos israelinos, como Ministru de Defensa (cargu del que foi destituyíu pol so papel na Guerra d'El Líbanu), de Comerciu ya Industria, y de Vivienda, hasta qu'en 1992 algamara'l Gobiernu'l partíu del llaborista Isaac Rabin.

Sharon volvió al Gobiernu col Likud de Benjamín Netanyahu en 1996, primero como titular d'Infraestructures (1996-1998) y dempués como responsable d'Asuntos Esteriores (1998-1999).

Ariel Sharon foi elixíu Primer Ministru nel añu 2001, cargu que revalidare en 2003. La so xestión nel gobiernu ta marcada pola Intifada d'Al-Aqsa, recrudecimientu del conflictu palestino-israelín aniciáu en coincidencia con una visita del propiu Sharon a la Esplanada de les Mezquites en Xerusalén (2001).

La so política de dura represión escontra les aiciones palestines y el so antagonismu col líder palestín Yasser Arafat desanicien el procesu de paz entamáu años enantes ente'l Gobiernu llaborista d'Israel y l'Autoridá Nacional Palestina col sofitu de la comunidá internacional.

La estraña muerte d'Arafat en 2004 y la presión internacional lleven a Sharon a entamar una nueva política acordies cola Fueya de Ruta diseñada cola tutela d'Estaos Xuníos p'algamar la paz na zona, cola creación de dos estaos xebraos palestino-israelín. Nesti sen, el gobiernu de Sharon decide esborrar asentamientos xudíos en territoriu palestín, col emplegu de fuercies militares pa desaloxar families de colonos, midida que-y fai perder a Sharon el sofitu de les faiciones más estremistes del sionismu.

A finales de payares de 2005, Sharon vese forzáu a disolver la coalición de gobiernu que lu caltenía nel poder pola perda del sofitu del llaborismu. Amás, la radicalización del Likud, sobre too poles presiones del líder de l'ala más derechista de la formación, Benjamin Netanyahu, lleven a Sharón a xebrar el partíu y fundar la Kadima, formación centrista a la que s'axúnten dellos ministros del gobiernu y dellos líderes sociales.

El 4 de xineru de 2006, Ariel Sharon sufre una hemorraxa cerebral perfuerte que lu aparta definitivamente de l'actividá política. Los sos poderes son tresmitíos a Ehud Olmert, qu'asume'l cargu de Primer Ministru. El 11 de xineru de 2014 finó tres un fallu cardiacu con 85 años d'edá, acabando con ocho años en coma fondu y en virtual estáu vexetativu.

•   Wikimedia Commons tien conteníu multimedia tocante a Ariel Sharon.
• Ariel Sharon
• Ariel Sharon: Return to the Temple Mount (n'inglés)
• Les masacres de Sabra y Shatila Massacres (16-18 de setiembre 1982)
• Report of the Kahan Commission - Ministeriu d'Esteriores del Gobiernu israelín.
• Phonecall Archiváu 2019-03-12 en Wayback Machine - Grabación d'una charra telefónica ente Sharon y un soldáu allugáu nun búnker de la Canal de Suez al aniciu de la guerra del Yom Kippur.
• An anti-Ariel Sharon flash clip (enllaz rotu disponible n'Internet Archive; ver l'historial y la última versión).

Predecesor: Ehud Barak

Primer Ministru d'Israel 2001-2006

Socesor: Ehud Ólmert