Michael Faraday

Michael Faraday naixió d'una familia pobra, perteneixient a un grupo relichioso, os glasitas, que s'heban saliu d'a Ilesia d'Escocia. Su pai, James Faraday, heba estau o ferrero d'o lugar d'Outhgill, en o Westmorland d'an que emigró enta par de 1790. O choven Michael, que teneba atros tres chermans, no tiene so que una educación primaria, y a mas gran parte d'as conoixencias que adquirió son fruito d'o suyo autoaprendizache.^[1] Dende a edat de 14 anyos, ye aprendiz con George Riebau, un librero-encuadernador y amuestra gran talento manual y curiosidat: « d'aprendiz, m'encantaba de leyer os libros cientificos que cayeban en as mías mans ». D'entre éls, se puet fer mención d'o libro d'Isaac Watts L'amélioration de l'esprit (L'amilloración d'o esprito), d'an que quitará os « seis prencipios de Faraday » y os libros de divulgación cientifica de Jane Marcet, como Conversations sud la chimie (Combersas sobre a quimica).

Bel día, uno d'os clients d'a librería, li ufrió un puesto t'asistir a conferencias de quimica feitas por o quimico Humphrey Davy, miembro d'a Royal Institution y d'a Royal Society. Asinas, con 20 anyos, Faraday dentra por primer vegada en a Royal Society de Londres ta asistir-ie a las charradas de Davy. A Royal Society yera un d'os puestos mas altos d'a ciencia britanica y Humphrey Davy s'heba embrecau en dar-le o prestichio que amenistaba. Faraday quedó impresionau y fascinau por os treballos de Davy, y li escribió, adchuntando a la carta as notas qu'heba presas d'entre as conferencias. Sir Humphrey Davis, dimpués d'un accident de laboratorio, perdió un uello y dos didos, y clama, en 1812, a o choven Faraday ta que li servise de secretario.

O 2 de chunio de 1821, Michael Faraday s'acomoda con Sarah Barnard (1800-1879), a qui conoix en a ilesia glasita, pero d'iste matrimonio no tien garra fillo.

Ye esleito miembro d'a Royal Society en 1824, y nombrau director d'o laboratorio d'ista institución en 1825. En chunio de 1832, a Universidat d'Oxford li nombra Dotor honoris causa en dreito civil. Encara que acceptó iste títol d'honor universitario, Faraday refusó o títol de caballero y refusará por dos vegadas estar o President d'a Royal Society. En 1833, le fan o primer titular d'a catedra fulleriana de quimica (Fullerian professorship) en a Royal Institution, sin garra obligación docent.

En 1848, por propuesta d'o prencipe-consort, Alberto de Saxonia-Coburgo-Gotha, se li atorga a Michael Faraday una casa en Hampton Court, sin garra coste. A ista casa, conoixida como a d'o Maitre-Maçon, se la conoix dimpués como Faraday House, y se troba en o numero 37 de Hampton Court Road. En 1858, Faraday se chubila y vive en a casa pa cutio.^[2] Ye allí an que muere, o 25 d'agosto de 1867. Modesto como yera, heba refusau d'estar enterrecau en l'Abadía de Westminster (an que manimenos, a suya memoria ye remerada por una placa, no guaire luent d'a sepoltura d'Isaac Newton) y a suya fuesa se troba en o fosal de Highgate en Londres.

Os suyos treballos mas importants son os relativos a la electricidat. En 1821, dimpués que o quimico danés Ørsted escubrise o fenomeno d'o electromagnetismo, Faraday construyó dos aparellos ta producir o qu'él mesmo clamó una rotación electromagnetica: o movimiento cercular contino d'una fuerza magnetica arredol d'un filo. Ye decir, a muestra d'un motor electrico.

Diez anyos mas tarde, en 1831, encetó una larga serie d'experimentos mientres os cuals escubrió a inducción electromagnetica. Ixos experimentos forman a base d'a tecnolochía electromagnetica moderna.

En o suyo treballo sobre a corrient contina, Faraday contrimostró que a carga se sitúa nomás en l'exterior d'o conductor cargau y que ista no tien garra efecto sobre o que pueda haber-ie en l'interior. Iste efecto de blindache ye conoixiu por o suyo emplego en a gavia de Faraday.

Estió tamién un d'os prencipals fundadors d'a electroquimica como disciplina cientifica. En 1833, introduz os termins d'anodo, cathodo, d'anión, de catión y d'ions (encara que sin conoixer a noción de corrient electrica descubierta posteriorment por André Marie Ampère).

Da o suyo nombre a o farad, una unidat de capacidat electrica, y tamién a o Faraday (unidat), unidat de carga electrica y a constant de Faraday, que fan referencia a la carga d'un mol d'electrons. O suyo retrato sale en os billez de 20 libras anglesas. Tamién da nombre a la inestabilidat de Faraday, evidenciada en 1831.

 

Os primers treballos quimicos de Faraday los fa como aduyant de Humphry Davy. Faraday estudió o cloro y escubrió dos nuevos cloruros de carbonio. Fació esperimentos sobre a efusión d'os gases, un fenomeno identificau por John Dalton y que a suya importancia la sacata t'a luz Thomas Graham y Joseph Loschmidt. Aconsiguió a licuefacción de bels gases naturals, como o cloro. Analisó diferents aliacions d'acero y obtenió nuevos tipos de vidres d'uso optico. Uno d'éls se convertirá en muit important ta la ciencia ya que gracias a él Faraday identificó a rotación d'o plano de polarización d'a luz cuan o vidre se ficaba adintro d'un campo magnetico. S'adedicó tamién a divulgar d'os metodos d'analís en quimica.

Se li deben os primers eixemplars, encara que frustraus, d'o que dimpués se convertirá en o cremador Bunsen, un cremador universalment emplegau en laboratorios.^[3][4]

Faraday escubrió entre atras sustancias quimicas, o benzeno^[5] y inventó o sistema d'o numero d'oxidación. En 1820, Faraday aconsiguió sintetizar por primer vegadas composaus d'o carbonio y d'o cloro, C₂Cl₆ y C₂Cl₄, resultaus que publica a l'atro anyo.,^[6][7][8] Faraday definió a composición d'o clatrato de cloro que l'heba descubierto Humphry Davy en 1810.^[9][10]

Faraday ye o primero en mencionar a existencia d'o que se conoixerá como nanoparticlas metalicas. En 1847, observa que as propiedaz opticas d'o coloide d'oro son diferents d'as d'o metal puro, observación que se podría considerar como a naixencia d'as nanosciencias.^[11]

•   Se veigan as imáchens de Commons sobre Michael Faraday.