Zoeloes
Die woord "Zoeloe" beteken letterlik "lig", maar vandag woon die amaZulu in KwaZulu-Natal, waar die Vallei van 'n Duisend Heuwels geleë is.
| Zoeloes | |
|---|---|
 Zoeloes van Tsjakaland in hulle tradisionele kleredrag | |
| Totale bevolking: | 12 159 000[1] |
| Belangrike bevolkings in: |  Suid-Afrika 10 659 309 (2001-sensus) tot 11 508 000[1][2]
|
| Taal: | Zoeloe (baie praat ook Engels, Portugees, Afrikaans en/of Xhosa) |
| Geloofsoortuiging: | Christene, Tradisionele Afrika-godsdiens |
| Verwante etniese groepe: | Nguni, Xhosa, Swazi's, Ndebele, ander Bantoevolke |
Geskiedenis
wysigHistorici en mondelingse geskiedenis voer die oorsprong van die Zoeloe-volk terug na ongeveer 1670 en 'n ou man genaamd Malandela en sy vrou, Nozinja, wat twee seuns gehad het, Qwabe en Zoeloe. Die Zoeloe-geskiedenis begin toe Qwabe jaloers geword het op sy broer en sy sluipmoord beplan het. Sy moeder het egter tot Zoeloe se redding gekom deur hom weg te neem.
Min is bekend oor Zoeloe se lewe, of oor die heerskappy van sy opvolgers, Punga, Mageba, Ndaba en Jama, maar in 1787 het hoofman Senzangakona se vrou, Nandi, geboorte geskenk aan 'n merkwaardige seun – Shaka. Ná Senzangakona se dood in 1816, het die Zoeloe-volk trou gesweer aan koning Dingiswayo van die Mthethwa. Sy militêre leierskap en sterk dissipline het Shaka beïnvloed in sy opleiding as soldaat en leier.
Shaka se meteoriese opgang het gedurende hierdie periode plaasgevind, waartydens hy die breëlem-assegaai en die ovale gevegskild ingevoer het. Deur briljante strategie en bloedige oorwinnings het hy 'n merkwaardige beweging van mense deur die hele Suider-Afrika ontketen, waartydens slagoffers wat voor die Zoeloe-krygers uitgevlug het in 'n poging om aan die oorlogvoering te ontkom, baie stamme ontwortel het.
Shaka het vir 'n kort tydperk van 12 jaar tot 1828 geheers, toe sy halfbroers Dingaan en Mpande hom vermoor het. In hierdie tydperk het hy al die stamgroepe van Zoeloeland oorwin en onder sy merkwaardige heerskappy in 'n enkele Zoeloe-nasie verenig.
Vandag
wysigDie Zoeloe-koninkryk bestaan nog en dwing steeds aansienlike respek af vir die huidige koning, Misuzulu Zulu, wat van dieselfde bloedlyn as Shaka afstam. Die Zoeloe-kultuur het burgeroorloë tussen stamme oorleef, sowel as oorloë teen die Boere en die Britte. Hulle identifiseer nog sterk met hul kryger-voorvaders, behou baie kulturele gebruike soos dans en inkorporeer 'n militêre styl.
Benewens die tradisie van lobola of "bruidskat" word beeste gebruik om mee te ploeg en om melk en vleis aan gesinne te voorsien. Die diere word ook geslag as offerandes aan voorvaderlike geeste om rykdom, status en geestelike welsyn te bekom. Die Zoeloes se godsdiens is voorvaderlike aanbidding – soortgelyk aan ander Nguni-groepe, waar respek vir die voorvaders belangrik geag word.
Die voorvaders beïnvloed die daaglikse lewe, oeste en vee en tree as tussengangers op met die Skepper, wat die Zoeloes Nkulunkulu of Tixo noem. Die tussenganger tussen die mense en die voorvaders is die waarsêer, toordokter of sangoma, wat steeds 'n baie belangrike rol in die Zoeloe-tradisie speel.
Sien ook
wysigVerwysings
wysig- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 1,6 1,7 (en) "The Zulu people group are reported in 7 countries". Geargiveer vanaf die oorspronklike op 5 Julie 2019. Besoek op 21 Augustus 2015.
- ↑ (en) International Marketing Council of South Africa (9 Julie 2003). "South Africa grows to 44.8 million". Southafrica.info. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 22 Mei 2005. Besoek op 4 Maart 2005.
Eksterne skakels
wysigWikimedia Commons het meer media in die kategorie Zoeloes.
| Etniese groepe in Suid-Afrika | |||
|---|---|---|---|
|
Afrikaners • Anglo-Afrikane • Asiate • Griekwas • Kaapse Maleiers • Khoisan • Kleurlinge • Ndebeles • Noord-Sotho's • Suid-Sotho's • Swazi's • Tsongas • Tswanas • Vendas • Xhosas • Zoeloes | |||