Palenque

Voor-Spaanse stad en nasionale park van Palenque
Voor-Spaanse stad en nasionale park van Palenque*
Unesco-wêrelderfenisterrein
	; Palenque Ligging van Palenque in Meksiko
	Koördinate: 17°29′02″N 92°02′46″W / 17.48389°N 92.04611°W
Lande	Meksiko
Tipe	Kultuur
Kriteria	i, ii, iii, iv
Verwysings	411
Streek†	Noord-Amerika
	Inskripsiegeskiedenis
Inskripsie	1987 (11de Sessie)
	* Naam soos dit in die Wêrelderfenislys verskyn.; † Streek soos deur Unesco geklassifiseer.

Palenque (Mayathan: Bàak) is 'n argeologiese terrein in die Meksikaanse deelstaat Chiapas, wat in die noordweste van die grens tot Guatemala geleë is. Die historiese naam van die stad was vermoedelik „Lakamha’“, wat "groot water" beteken, terwyl die gebied B’aakal ("been") genoem was.

Palenque is 'n middelgrote terrein, baie kleiner as Tikal en Copán, maar is veral bekend vir sy hoë-kwaliteit argitektuur, skulpture, dakkamme en reliefgravure. Die meeste van die geskiedenis van Palenque is vanaf die Majahiërogliewe gerekonstrueer, veral die 5de eeu en die wedywering met ander Majastede soos Calakmul en Toniná.

Die stadsgebied het in 1981 'n nasionale park geword en Palenque is in 1987 deur Unesco as wêrelderfenisgebied gelys.

Leiers van Palenque

987–? v.C. Uk'ix-Chan, waarskynlik fiktief
omstreeks 252 v.C. Casper I, waarskynlik fiktief

[…]

431–435 K'uk' Bahlam I.
435–487 Casper II, regte naam nie bekend nie
487–501 Butz'aj Sak Chiik
501–524 Ahkal Mo' Nahb I
529–565 K'an Joy Chitam I
565–570 Ahkal Mo' Nahb II
572–583 Kan Bahlam I
583–604 Yohl Ik 'nal, eerste meesteres
605–612 Ajen Yohl Mat
612–615 Muwaan Mat, identiteit onduidelik
615–683 K'inich Janaab Pakal I, „Pakal die Groote“ genoem
684–702 K'inich Kan Bahlam II
702–naas 720 K'inich K'an Joy Chitam II, broer van K'inich Kan Bahlam II
721–naas 736 K'inich Ahkal Mo' Nahb III
omstreeks 742 K'inich Janaab Pakal II
omstreeks 751 K'inich Kan Bahlam III
764–naas 783 K'inich K'uk' Bahlam II
799–? Janaab Pakal III

Verwysings

↑ (en) Simon Martin und Nikolai Grube: Chronicle of the Maya kings and queens, Londen 2000, bl. 176-189
↑ (es) Guillermo Barnal Romero: La historia de Palenque, principales acontecimientos y genealogía de sus gobernantes. In: Arqueología Mexicana 113, bl. 63
↑ (en) Martin Grube: Chronicle of the Maya Kings and Queens. 2de uitgawe., bl. 154–175; Skidmore: The Rulers of Palenque. 5de uitgawe
↑ (en) Mesoweb Encyclopedia Geargiveer 4 Maart 2016 op Wayback Machine

Verdere leerstof

(en) Skidmore, Joel (2010). The Rulers of Palenque (PDF) (Fifth uitg.). Mesoweb Publications. Besoek op 12 Oktober 2015.
(en) Ringle, William M.; Thomas C. Smith-Stark (1996). A Concordance to the Inscriptions of Palenque, Chiapas, Mexico. MARI Publications, no. 62. New Orleans, Louisiana: Middle American Research Institute, Tulane-universiteit. ISBN 0-939238-93-4. OCLC 25630088.

Eksterne skakels

Wikimedia Commons het meer media in die kategorie Palenque.
(en) Toerisme-inligting oor Palenque op Wikivoyage
(en) "Palenque". Encyclopædia Britannica. Besoek op 13 Oktober 2018.

[1] (en) Simon Martin und Nikolai Grube: Chronicle of the Maya kings and queens, Londen 2000, bl. 176-189

[2] (es) Guillermo Barnal Romero: La historia de Palenque, principales acontecimientos y genealogía de sus gobernantes. In: Arqueología Mexicana 113, bl. 63

[3] (en) Martin Grube: Chronicle of the Maya Kings and Queens. 2de uitgawe., bl. 154–175; Skidmore: The Rulers of Palenque. 5de uitgawe

[4] (en) Mesoweb Encyclopedia Geargiveer 4 Maart 2016 op Wayback Machine

[1]

[2]

[3]

[4]

Voor-Spaanse stad en nasionale park van Palenque^*
Unesco-wêrelderfenisterrein

Palenque Ligging van Palenque in Meksiko
Koördinate: 17°29′02″N 92°02′46″W / 17.48389°N 92.04611°W / 17.48389; -92.04611
Lande	Meksiko
Tipe	Kultuur
Kriteria	i, ii, iii, iv
Verwysings	411
Streek†	Noord-Amerika
Inskripsiegeskiedenis
Inskripsie	1987 (11de Sessie)
* Naam soos dit in die Wêrelderfenislys verskyn. † Streek soos deur Unesco geklassifiseer.

l b w Wêrelderfenisgebiede in Meksiko volgens streke
Noordwes	Argeologiese Sone van Paquimé, Casas Grandes • Eilande en beskermde gebiede in die Golf van Kalifornië¹ • El Pinacate y Gran Desierto de Altar Biosfeerreservaat • Rotstekeninge van Sierra de San Francisco • Walvisreservaat van El Vizcaino	Vlag van UNESCO Wêrelderfenis-kenteken Vlag van Meksiko
Noordsentraal	Beskermde stad van San Miguel en die Reservaat van Jesús Nazareno de Atotonilco • Camino Real de Tierra Adentro • Fransiskaanse Missies in die Sierra Gorda van Querétaro • Historiese Monumentesone van Querétaro • Historiese Sentrum van Zacatecas • Historiese stad van Guanajuato en aangrensende myne
Wes	Agave-landskap en antieke industriële fasiliteite van Tequila • Eilande en beskermde gebiede in die Golf van Kalifornië¹ • Historiese sentrum van Morelia • Hospicio Cabañas, Guadalajara • Monargvlinder-biosfeerreservaat¹ • Revillagigedo-eilande
Oos	Historiese Monumentesone van Tlacotalpan • Historiese sentrum van Puebla • Vroegste 16de eeu kloosters op die hange van Popocatépetl¹ • Voor-Spaanse stad van El Tajín
Suidwes	Historiese sentrum van Oaxaca en argeologiese plek van Monte Albán • Voor-Spaanse stad en Nasionale Park van Palenque • Prehistoriese grotte van Yagul en Mitla in die Sentrale Vallei van Oaxaca
Suidsentraal	Akwaduk van Padre Tembleque hidrouliese stelsel • Argeologiese Monumentesone van Xochicalco • Camino Real de Tierra Adentro • Historiese sentrums van Meksikostad en Xochimilco • Luis Barragán se huis en studio • Monargvlinder-biosfeerreservaat¹ • Sentrale Universiteitskampus van die UNAM • Tehuacán-Cuicatlán-biosfeerreservaat • Vroegste 16de eeu kloosters op die hange van Popocatépetl¹ • Voor-Spaanse stad van Teotihuacán
Suidoos	Antieke Maya-stad van Calakmul, Campeche • Historiese versterkte stad van Campeche • Voor-Spaanse stad van Chichén Itzá • Sian Ka'an • Voor-Spaanse stad van Uxmal
¹ Gedeel met meer as een streek