Apollodorus (skilder)

Apollodorus Skiagraphos (Grieks: Ἀπολλόδωρος ὁ σκιαγράφος) was 'n invloedryke Antieke Griekse skilder uit die 5de eeu v.C. wie se werk nou verlore is. Apollodorus het 'n tegniek nagelaat wat bekendstaan as skiagraphia, 'n manier waarop skaduwees maklik voortgebring kan word. Dit het nie slegs die werk van sy tydgenote beïnvloed nie, maar ook dié van latere generasies. Hierdie skadu-tegniek maak gebruik van beraamde areas om die illusie van beide skadu en volume te skep.

Min is bekend oor die werklike lewe van Apollodorus, hoewel hy vermeld word deur vername historici soos Plutarchus en Plinius die ouere. Dit is opgeteken dat Apollodorus in omstreeks 480 v.C. aktief was; sy geboorte- en sterfdatums word egter nie in enige bestaande geskiedkundige werke of fragmente van werke vermeld nie.^[1] Hy is verskillende name gegee deur die wat oor hom geskryf het. Vir Plinius was hy die groot skilder Apollodorus van Athene; daarom kan aanvaar word dat hy in die polis van Athene gewoon en gewerk het.^[2] Maar vir Plutarchus en Hesychius was hy bekend as Apollodorus Skiagraphos, "die skadu-skilder, vernoem na sy grootste nalatenskap.

Nie een van sy skilderye bestaan meer nie; byna alle oudgriekse skilderye is deur verwering vernietig. Die elegansie en skoonheid van oudgriekse kuns kan hoofsaaklik vandag gesien word in die Masedoniese grafte met hul ryk artistieke versiering, in werke soos die Derveni Krater, in die beeldhouwerke en motiewe wat later deur die Romeine gekopieer is, en in argitektoniese ruïnes. Die onderwerpe van sommige van die skilderye is egter deur 'n hele aantal antieke Griekse historici opgeteken. Plinius die ouere het twee skilderye, Biddende Priester en Ajax Gebrand deur Weerlig opgeteken, wat in die antieke Griekse stad Pergamon gehuisves is in wat vandag moderne Turkye is. Ander historici van Antieke Griekeland het die skildery Odusseus met 'n Mus aangehaal en ook Heracleidae, 'n skildery wat na die afstammelinge van Hercules verwys. Een van sy skilderye was blykbaar getitel Alkmene en die dogters van Hercules smekend by die Atheners.^[1]

Soos gesien kan word uit die titels van die skilderye, is dit waarskynlik dat die meerderheid van sy werke soortgelyk was aan die ander kunstenaars van die tydperk, deurdat hul onderwerp meestal gebaseer was op die Griekse gode en godinne of ander bekende Griekse burgers uit historiese epiese gedigte wat vir geslagte mondeling oorgedra is.

Die onderwerpe van sy skilderye was dalk verbeeldingloos en algemeen gedurende die tydperk; maar dit was sy vernuftige tegniek wat hom so 'n bekende skilder gemaak het. Een van die belangrikste artistieke tegnieke wat Apollodorus ontwikkel het word skiagraphia genoem, vandaar die titel “die skadu skilder”. Die historikus Plutarchus het 'n inskripsie bo een van Apollodorus se skilderye aangeteken wat lui: “’Dis nie moeilik om my te verwyt nie; Maar laat dié wat my blameer, my vooruitgaan.”^[3] Met ander woorde, “Jy kan [skiagraphia] makliker kritiseer as wat jy dit kan nadoen ”.^[1]

Die tipe skakering wat deur Apollodorus toegepas is is hoogs gesofistikeerd; selfs vandag nog vind kunstenaars dit moeilik om skiagrafie te bemeester. Apollodorus het 'n ingewikkelde manier van "die verdikking van binnekontoerlyne sowel as die vermenging van ligte en donker kleure" gebruik om 'n vorm van perspektief te toon.^[1] Alhoewel dit die gebruik van perspektief in die antieke Griekse wêreld uitgebrei het, was skiagraphia die doeltreffendste in die uitbeelding van stilstaande voorwerpe soos drapering, vrugte of gesigte; maar dit was oneffektief by die skilder van 'n liggaam in beweging of 'n ruimtelike opset waarvoor perspektief gewoonlik gebruik word.

Nog een van Apollodorus se grootste prestasies het nie te doen gehad met sy werklike styl of tegniek nie, maar eerder met die medium wat hy gekies het. Apollodorus kon heel moontlik een van die eerste bekende kunstenaars gewees het wat op 'n esel geskilder het, in teenstelling met 'n muur wat in daardie tyd algemeen gebruik is.^[4]

Alhoewel daar nie veel oor sy lewe bekend is nie, kon historici deur sy tydgenote verskeie feite vasstel oor Apollodorus en sy werk.

Zeuxis van Heraclea was volgens Plinius een van Apollodorus se mededingers. Zeuxis is in die kunste onderrig deur Demophilus van Himera en Neseus van Thasos. Op 'n stadium het Apollodorus Zeuxis selfs daarvan beskuldig dat hy kunstegnieke van andere gesteel het, wat heel moontlik waar kon wees omdat Zeuxis ook betrokke was by die uitbreiding en ontwikkeling van Apollodorus se skiagraphia-tegniek. Daar word gesê dat Zeuxis verskeie innovasies in verband met skiagraphia gemaak het deur “aksente by skakering te voeg en kleure wat subtiel van mekaar verskil te gebruik.”^[5]

Zeuxis was nie die enigste skilder wat Apollodorus se skeppende tegniek vir sy eie doeleindes aangepas het nie. 'n Ander skilder genaamd Parrhasius van Ephesus, 'n mededinger van Zeuxis, het ook daartoe bygedra om skiagraphia uit te brei. Hy het dit na bewering in 'n kompetisie teen Zeuxis gebruik en gewen omdat die gordyn wat Parrhasius geverf het so eg gelyk het dat Zeuxis dit probeer terugtrek het. Terwyl Zeuxis die tegniek van lig en skadu in skiagraphia ondersoek het, het Parrhasius met die kontoerlyne gewerk wat daartoe bygedrae het om diepte op 'n ruimtelike wyse uit te druk.^[6]

Nie net was skiagraphia prominent in Athene nie, maar die invloed daarvan het ook buite Athene se grense uitgebrei tot in die grafskilderye van Vergina, Aineia, en Lefkadia in die noorde van Griekeland en selfs tot in Seuthopolis, in wat vandag moderne Bulgarye is. Alhoewel skaars, het sommige van die graffresko's in Seuthopolis slegs 'n beperkte reeks kleure gebruik; ander in Vergina en Aineia het egter ses of meer kleure gebruik om die omvang van die transformasie van Apollodorus se skiagraphia verder te demonstreer.^[5] Skiagraphia het voortgegaan om te groei en ontwikkel tot die Italiaanse Renaissance, toe dit 'n nuwe naam gegee is: chiaroscuro.

Apollodorus se ontwikkeling van skiagraphia was slegs die begin van die geleidelike ontwikkeling van chiaroscuro. In Italiaans beteken chiaro lig en scuro beteken donker. Die twee simboliseer dus saam die kombinasie en verspreiding van lig en donker in een om 'n meer lewensgetroue beeld te skep. Chiaroscuro word nie meer bloot gebruik vir skilderye van stilstaande voorwerpe op doek nie, maar word in alle soorte kuns gebruik, selfs beeldhouwerk, freskoes en houtsneewerk. Chiaroscuro word gebruik om volume en reliëf te produseer, om die voorwerpe in 'n skildery te verenig, of om hulle van mekaar te onderskei. Die eenvoudige skepping van skiagraphia het gelei tot die ontwikkeling van uiteenlopende tegnieke wat voortgegaan het om vanaf die tye van antieke Griekeland tot die Gotiese tye gebruik te word, en daarna het dit sy hoogtepunt bereik in die Italiaanse Renaissance in die 14de eeu. Dit is selfs vandag nog belangrik vir kunstenaars.^[7]

In die 15de eeu is chiaroscuro deur Cennino Cennini, 'n beroemde Italiaanse skilder, beskryf. Hy het gesê dat die idee van die onmerkbare oorgang tussen lig en donker (skiagraphia) gekombineer is met Middeleeuse tegnieke bekend as incidendo en matizando, om "lae van wit, bruin of swart in lineêre patrone oor 'n eenvormige kleur” te bewerkstellig, wat reliëf en volume aandui om chiaroscuro daar te stel.^[7] Incidendo en matizando is voorheen deur monnike gebruik in die illustrasie van godsdienstige manuskripte. Die toevoeging van hierdie twee tegnieke tot skiagraphia was instrumenteel in die evolusie van chiaroscuro.

Giotto, 'n Florentynse skilder, en Cimabue, Giotto se meester, het chiaroscuro ook in hul laat Gotiese skildery gebruik deur groot hoeveelhede wit in die skilderproses te gebruik, wat 'n maklike oorgang tussen kleurskakerings geskep het. Kunstenaars soos Master Honore, 'n Franse manuskripskilder, en Pietro, 'n skilder en mosaïekontwerper wat aktief was in die Middeleeue, het fresko's en mosaïeke van onder af gemodelleer met swart en wit spasie om helderheid in hul werke te skep.^[7] Apollodorus se meesterskepping het uiteindelik na jare se evolusie verander in iets wat, hoewel dit steeds na die oorspronklike gelyk het en dieselfde doel gedien het, nuut en heeltemal noodsaaklik was om groot kunswerke te skep.

• “Apollodorus.” The Columbia Electronic Encyclopedia, Sixth Edition. Columbia University Press., 2003. Answers.com 26 Nov. 2008. http://www.answers.com/topic/apollodorus- painter.
• Arafat, Karim. "Zeuxis." The Oxford Companion to Western Art. 2008. 14 Mei 2006. Oxford Art Online. Lucas Library, Atherton. 26 Nov. 2008. Keyword:http://oxfordartonline.comsubscriber/article/opr^{[dooie skakel]}.
• Bell, Janis C. "Chiaroscuro". Grove Art Online. Oxford: Oxford UP, 2006. 25 Feb. 2007. Oxford Art Online. Lucas Library, Atherton. 26 Nov. 2008.
• Plinius die ouere. Plinius se natuurlike geskiedenis. Vertalers John Bostcock en Henry T. Riley. H.G. Bohn, 1857.
• Pollitt, Jerome J. The Art of Ancient Greece : Sources and Documents. New York: Cambridge UP, 1990.
• Robertson, Martin. A Shorter History of Greek Art. New York: Cambridge UP, 1981.