De Koewacht

Koewacht of De Koewacht is 'n durp in Zeêuws-Vlaonderen, in de gemeênte Terneuzen. Op 1 jannewarie 2023 ao (Ollands) Koewacht 2.565 inweuners, 1.280 manne en 1.285 vrouwe. Toet 1 april 1970 was 't 'n eige gemeênte. 't Durp is verdeêld in een Ollans en een Bels deêl (ongeveêr 1.500 inweuners in 2020, saemen ongeveêr 4.000 inweuners). Tot an de Eêste Waereldoôrlog ging de bevolkieng uut het Ollanse deel nae kerk in België. De bevolkienge is, ongeweun vò Zeêland, in meerder'eid katholiek. Toe-a de Duusters de meête ofslote is een eihe kerke gebouwd. Smokkelen op grûte schaol, da word ier vroeger gedaon, mao dat waoren gêên Koewachtenèèrs.

Koewacht is ut sentrum van de vlaskultuur. In den zòòmer kregt 'et laandschap ier pragtig 'vlasblond aor'. Ruim de elft van de Nederlaandse vlasproduksie komt ier vaandaon. In museum 't Vlasschuurke erleeft de geschiedenis van de vlasbewaarkieng in ut dekor van een traditionele Zeeuws-Vlaomse zwiengelstal. Koewacht eit een gezellig dorpscentrum mee een ambachtelijke middenstand. In het landschap in de omgeving van Koewacht bin nog restant'n van forten. Ze maken deel uit van de Staats-Spaanse Linies, cultuur'iestoriesje verdedigiengslienies uit de Tagtigjarige oorlog.

Tussen 1825 en 1970 ao Koewacht de volgende burgemeêsters:

Ongerstind stukje over Koewacht wier geschreve deu Frans van der Heide:

Noe is mien vrouwe d’r fiets verslete en die van mien nog redelijk goed en dienk ik bovendien da’k er nog niet an toe bin. Dus wou ik hraog wete of ’t echt ”niks waerd” is. Een goeie kennis van ons is in de gezegende omstandigheden, da z’n vrouwe “steun” kriegt en ie nog “naturel” meetrapt. Mee dat paer bin me een dagje he fietse. Drie “gewone” en eên mee “nooit mi de wind tegen!”

Nou, ik kan julder zeie, dao je echt nie ’t gevoel oef te kriehen da jie een wielrenner hore bin .”Zie” ree, op de eco-stand, nie hinderlijk ard en ze ao zelf ook nie ’t gevoel, da ze drie “blokken” an d’r beên ao. Dus mannen ( en misschien ook wè een paer vrouwen ) het kan; d’n ênen mee en d’n anderen zonder. En ’t is vô aolebei een gezonde bezigheid, wibie d’n ênen wè meer moe douwe dan d’n anderen. Afzie is nie nôdig.

Hrôter is misschien ’t probleem van de snelheid die je ongemerkt kan ebbe en bie ’t ouwer oren gevaerlijke vurmen an kan neme, of je noe op een “gemakfiets” riedt of alleên op bênenkracht in ’t verkeer zit. Mè di ebb’ik nog een eêl nuttige anwiezing vô. Bie toeval ondekte me op die fietstocht mee dat eerder genoemde echtpaer ies bijzonders. Me waere in het vô ons êlemaele onbekende Koewacht begonne ( ons fietse hraog in een onbekend gebied). Het frietkot stoeng di nest een grenspaele en in ’t grenscafé wist je nie wi of je je blaeze leegmaekte in Nederland of in België! Mè ’t is een mooie plekke as startpunt om ’t grensgebied mee onze zuderburen te verkennen. Me kwaeme di in een klein plekje, Klein Sinaai, toch terecht bie de “grot van onze lieve vrouwe van de fietsers”, vlak achter ’t kerkof…! Een grot om “O.L.V.” te vraehen je te beschermen op aol je fietstochten. Ze beschermt joeng en oud, wielrenners en senioren, huus en recreatieve fietsers. Het staet er nog nie bie, mè ze is t’r vast ook vô “e-bikers”.. Een paer beroemde Belgische wielrenners ( ik las de naeme van Philippe Gilbert) ebbe, dienkelijks uut dankbaerheid, uldere kampioenstrui geschoenke an onze lieve vrouwe. In een vitrinekasje laehe ze nest de grot te proenken.

Me ebbe d’r, mee z’n vieren, een stuitje eêl stilletjes gezete en Maria angekeke.De grot was gebouwd van stênen en..kasseien! Ik ao zelf het gevoel da ze ons ook zag en even lachte, mè dat weet ik nie zeker! Toch hienge me verder mee de gedachte da me hin gevaer mi te vrêzen aode. En zonder ongelukken kwaeme me trug in Koewacht. Zelfs hin ketting was t’r afgelope…! Zô’n bezoekje an die grot kan’k iedereên anraoie…! En ’t is ook nog hoekoper dan het betaelen van een verzekeringe “pech onderweg vô fietsers” bie de ANWB.

• Plaatsengids
• AlleCijfers
• De Koewacht, een durp op de grens
• Plaetjes Koewacht

Gemeênte Terneuzen
Steden: Aksel · Biervliet · Phelippine · Sas · Terneuzen Durpen: De Koewacht · D'n Noek · D'n Overslag · Siedurpe · Sluuskille · Spuuje · Wesdurpe · De Zandstraote · Zaomslag Gehuchten: Boerehat · Driewéh'n · Griete · Kiekuut · De Mahrette · Noten · Perdies · 't Poôntje · De Reuzen'oek · Schaopenbout · 't Veer