Geweunn intespuger

Geweunn intespuger
Taxonomische indêlienge
Ryk: Animalia (Bêestn) Stamme: Mollusca (Molluuskn of wêekbêestn) Klasse: Cephalopoda (Koppôotign) Orde: Sepiida Familie: Sepiidae (Intespuugers) Geslacht: Sepia
Sôorte
Sepia officinalis Linnaeus, 1758

De geweunn intespuger (Sepia officinalis) is de bekendste koppôotige bêeste in uze streke.

Intespuugers kunn 50 cm grôot wordn. Z'hèn e brêed, ofgeplat lyf mè vinn langst hêel under zykant. Z'hèn tien oarms mè vier reekn zuugnappn en een inwendige skeletschelpe. Da rikschild ligt dikwils angespoeld ip 't strange en wordt zêeschuum genoemd.

De sôorte die in uze woaters vôornkomt è bruunwitte striepn, moa ze zyn in stoat van da patrôon te verandern deur 't t'hopetrekkn van microscopisch klêene spiertjes in under vel woadeure dan z'under pigmentcelln loatn krempn of uutzettn. Ze krygn ton andere kleurpatrôonn woadeure dan z'under perfect kunn anpassn an den oendergroend. Binst de poarienge verschietn ze rap van kleur en ze zyn dikwils wit on ze dul zyn.

Intespuugers speitn e zwarte vloeistoffe on z'under bedreigd voeln. De vintjes wordn nie ouder of 2-3 joar, de wuuvetjes leevn zelfs moar één joar.

Sepia's joagn 's nachts ip krabbn en geirnoars, moar ook ip vissn. Tusschn under 8 geweune tentoakels zittn 2 langere vangoarms die allêne te zien zyn on z'under prôoie grypn. Ze zoekn under eetn ip e speciale maniere. Ze zwemmn styf troage over de zêebodem, binst dan ze woaterstroaltjes bloazn over 't zand vo de prôoie te doen verschietn. Vo dan de bêestjes de keure hèn vor under were in te groavn, wordn ze styf rap vaste gepakt met de twi vangoarms en noa de snoavelachtign bek gebrocht.

De poartyd is surtout in april en meie. 't Vintje briengt e pakketje sperma over in de trechter van 't wuuvetje. Direct derachter legt ze eitjes die der uut zien lik druuvetrossn en zwart-purper van kleur zyn. Ze wordn bevestigd an e stêen of an andere diengn die uutsteekn in 't woater.

Achter de poaityd bluuft 't wuuvetje achter en sterft. 't Vintje trekt were noar oopn woater, moa komt ook nie ouder of drie joar. De joengsjes bluuvn nog een ende in oendiep woater en duukn under weg tusschn de wiern.

Intespuugers kommn vele vele vôorn an de Vlamsche en d'Hollandsche kust, surtout in de Nôordzêe en d' Ôosterschelde.

De sepia's overwientern in de diepere woaters van 't continentoal plat. Os 't woater 12 groadn èt kommn ze noar oendiep woater vo te poain. In de lente zyn ze goed te zien oender woater.

• SoortenBank.nl

Ofbeeldiengn die ier by passn ku je vien in de categorie Sepia officinalis van Wikimedia Commons.