Räzan'

Räzan'
Рязань
Lidnanznam;	Flag;
Valdkund	Venäma
Eläjiden lugu (2022)	529,401 ristitud
Pind	224,16 km²
Pämez'	Julija Rokotänskaja; (sügüz'ku 2018—)
Telefonkod	+7−4912-xxx-xxx
Avtokod	62
Aigvö	UTC+3 (MSK+0)

Räzan' (ven.: Ряза́нь) om lidn da lidnümbrik Venäman päivlaskmas. Se om Räzanin agjan administrativine keskuz da kaikiš suremb lidn. Om ümbärtud Räzanin rajonan territorijal i om sen administrativižeks keskuseks mugažo.

Istorii

Eländpunktan aluz om pandud vl 1095 kuti lidn-sodakeskuz järedoiden eländpunktoiden keskhe^[2]. Venän lidn om tetab nügüd' Vanh Räzan'-nimenke. Vozil 1160−1521 Räzan' oli Suren Räzanin ruhtinazkundan pälidnaks.

Möhemba edel 1778. vot lidnan nimituz oli Räzanin Perejaslavl' (ven.: Переясла́вль-Ряза́нский)^[3].

Räzan' šingotase mašinansauvomižel i ladimensauvomižel, sömtegimištol, kivivoinümbriradajal tegimel.

Geografijan andmused

Lidn sijadase agjan lodehes. Sen istorine keskuz da tobj pala seištas Okanjogen oiktal korktal randal 130 m ü.m.t. keskmäižel korktusel. Matkad Moskvhasai om 180 km lodeheze orhal. Lähembaine lidn om Ribnoje kümnes kilometras lodeheze.

Klimat om ven kontinentaline. Voden keskmäine lämuz om +5,4 C°, kezakun-elokun +17,2..+19,2 C°, tal'vkun-uhokun −6,2..−7,9 C°. Ekstremumad oma −40,9 C° (tal'vku) i +39,5 C° (eloku). Kezaaigan minimum om −1,8 C° (kezaku), tal'vaigan maksimum om +8,9 C° (tal'vku). Ei voi panda halad heinkus-elokus (elokun minimum om +0,4 C°). Paneb sadegid 575 mm vodes, enamba kezakus-heinkus (64..80 mm kus) i redukus (64 mm), vähemba uhokus-keväz'kus (26..34 mm kus) i semendkus (34 mm). Välläd päivlaskmaižed i suvipäivlaskmaižed tulleid enambištudas.

Tobmuz

Räzan' jagase nelläks administrativižeks rajonaks: Nevondkundaline (Советский), Raudteiden (Железнодорожный), Moskvan (Московский) i Oktäbrin (Октябрьский). Rajonad ei olgoi municipaližikš ühtnikoikš.

Lidnan Administracijan pämez' (mer) om Jelena Sorokina vn 2019 kezakuspäi.

Eläjad

Vl 1939 lidnan ristitišt oli 95 357 eläjad. Vn 2010 Venäman rahvahanlugemižen mödhe lidnan eläjiden lugu oli 524 927 ristitud. Kaikiš suremb lidnan ristitišt oli 535 tuhad eläjid vl 1997 i 539 789 eläjad vl 2019.

Rahvahad (enamba 0,4 % vl 2010, ozutadud rahvahudenke): venälaižed — 95,8 %, ukrainalaižed — 0,8 %, armenijalaižed — 0,5 %, toižed rahvahad — 2,9 %.

Kuz' üläopendusen aluzkundad ratas lidnas.

Transport

Avtobusad, trolleibusad, ezilidnelektrojonused i taksid oma kundaližeks transportaks lidnas. Velotehuziden verk om sauvomas lidnan keskuzpalas. Kaks' päraudtestancijad, kaks' avtostancijad, Borkovskoi- i Trubežnii-jogiportad. Räzan' I-päraudtestancii radab lidnan keskuses. Raudte i «Ural»-avtote (M5 / E30-maršrut) ümbärtas lidnan keskuzpalad pol'renghaks suvipäivlaskmaspäi.

Civiline Turlatovo-lendimport (RZN / РЯТ / UUBR) sijadase lidnan suvipäivnouzmas, kävutase nügüd' penel aviacijal i openduzkeskuseks. Toine om Protasovo-lendimport lidnanno, se om konservacijas, varastab rekonstrukcijad. Koumanz' om Dägilevo-sodalendimport lidnan pohjoižes. Kodvindaviabaz Gagarinan nimed radab Dubroviči-sodapoligonal lidnanno.

Galerei

Lidnan Administracijan sauvuz (2015)
Solotčan Jumalanmaman Sündundan naižjumalankodi (ortodoksine hristanuskond), vn 2015 nägu
Jumalanmaman Emäganpäivän kafedraline päjumalanpert' Räzanin Kremliš (ezimal, ortodoksine hristanuskond), vn 2016 nägu
Illä-endustajan pühäpert' Räzanin il'mdesantvägiden sodaškolas, vn 2019 nägu
Räzanin kivivoinümbriradai tegim vl 2020
Räzanin valdkundaline universitet S.A. Jeseninan nimed, päkorpus (nomer 1, 2011)
Räzanin agjan valdkundaline dramteatr (2014)
Räzanin valdkundaline cirk (2014)
«Viktorija Plaza»-moll (2010)
Räzan' I-päraudtestancijan sauvuz vl 2010
Räzan' II-päraudtestancijan sauvuz vl 2010

Homaičendad

↑ Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2022 года (Venälaižen Federacijan ristitišton lugumär municipaližiden ühtnikoiden mödhe vn 2022 vilukun 1. päivän).
↑ Празднование 800-летия (1095-1895 гг) г. Рязани 20-22 сентября 1895 года (Räzan'-lidnan 800-voččen (1095−1895) jubilejan praznikoičend vl 1895 sügüz'kun 20.-22. päivil). — Рязань: Издание Рязанской учёной архивной комиссии, 1896. (ven.)
↑ Указом Екатерины II в 1778 году Переяславль-Рязанский был переименован в город Рязань (Vl 1778 Räzanin Perejaslavl' om udesnimitadud Räzan'-lidnaks Ekaterinan Toižen käskön mödhe) // Рязань. Путеводитель. 1973. (ven.)

Irdkosketused

Räzan' Vikiaitas

	Räzanin agjan lidnad
	Kasimov \| Korablino \| Mihailov \| Novomičurinsk \| Ribnoje \| Räzan' \| Räzanin Spassk \| Räžsk \| Sasovo \| Skopin \| Spas-Klepiki \| Šack

	Venälaižen Federacijan subjektoiden pälidnad
	Abakan \| Alauz'lidn \| Anadir' \| Arhangel'sk \| Astrahan' \| Barnaul \| Belgorod \| Birobidžan \| Blagoveščensk \| Bränsk \| Čeboksarad \| Čeläbinsk \| Čerkessk \| Čit \| Elist \| Gatčin \| Gorno-Altaisk \| Groznii \| Habarovsk \| Hanti-Mansiisk \| Irkutsk \| Iževsk \| Ivanovo \| Jakutsk \| Jaroslavl' \| Jekaterinburg \| Joškar-Ol \| Kaliningrad \| Kalug \| Kazan' \| Kemerovo \| Kirov \| Kizil \| Kostrom \| Krasnodar \| Krasnogorsk \| Krasnojarsk \| Kurgan \| Kursk \| Lipeck \| Magadan \| Magas \| Mahačkal \| Maikop \| Moskv \| Murmansk \| Nal'čik \| Nar'jan Mar \| Novosibirsk \| Omsk \| Orel \| Orenburg \| Penz \| Perm' \| Petropavlovsk Kamčatkal \| Petroskoi \| Piter \| Pskov \| Rostov Donal \| Räzan' \| Salehard \| Samar \| Saransk \| Saratov \| Siktivkar \| Simferopol' (de fakto) \| Sevastopol' (de fakto) \| Smolensk \| Stavropol' \| Sur' Uz'lidn \| Suvisahalinsk \| Tambov \| Tomsk \| Tul \| Tver' \| Tümen' \| Uf \| Ulan Ude \| Ul'janovsk \| Vladikavkaz \| Vladimir \| Vladivostok \| Volgograd \| Vologd \| Voronež

[1] Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2022 года (Venälaižen Federacijan ristitišton lugumär municipaližiden ühtnikoiden mödhe vn 2022 vilukun 1. päivän).

[2] Празднование 800-летия (1095-1895 гг) г. Рязани 20-22 сентября 1895 года (Räzan'-lidnan 800-voččen (1095−1895) jubilejan praznikoičend vl 1895 sügüz'kun 20.-22. päivil). — Рязань: Издание Рязанской учёной архивной комиссии, 1896. (ven.)

[3] Указом Екатерины II в 1778 году Переяславль-Рязанский был переименован в город Рязань (Vl 1778 Räzanin Perejaslavl' om udesnimitadud Räzan'-lidnaks Ekaterinan Toižen käskön mödhe) // Рязань. Путеводитель. 1973. (ven.)

[1]

[2]

[3]