Basketbol

Basketbol (anglijan kelen basket- «puzu» i ball- «mäč» sanoišpäi) vai Puzumäčvänd om jouksportansugu, mäčvänd, konz tactas mäčud käzil vastustajan «puzuhu» (renghaze verkonke).

Amerikaižen kolledžan Džeims Neismit-opendai tegi melel vändod vn 1891 lopus vedatamha openikoiden tarkust mihe-se toižhe gimnastikan ližaks. Aigan mändes vänd leviganzi AÜV:oidme i sai kaikiš surembad šingotest siš. Regulärižed Evropan basketbolčempionatad oleldas vspäi 1935; klubiden voibuižed oma Evroühtnend, Evrokupk i FIBA:n kucundan kupk. Sportansugu mülüb Olimpižihe vändoihe vspäi 1936. Mail'man basketbolčempionat vedase mehiden keskes vspäi 1950, naižiden keskes — vspäi 1953. Tarbhaižed sportkalud oma basketbollavut i basketbolmäč.

Mail'man basketbolan päorganizacii om Rahvahidenkeskeine basketbolfederacii (franc.: Fédération Internationale de Basketball, FIBA) päfateranke Ženevas, om olmas vspäi 1932. Se ühtenzoitab kaikid nacionaližid basketbolfederacijoid, märičeb vändon šingotesen päčuradusid. Professionaližen basketbolan kaikiš znamasižemb organizacii om Nacionaline basketbolassociacii (angl.: National Basketball Association, NBA), se om Pohjoižamerikan mez'basketbolühtnend i om sätud vl 1946, päfater sijadase Nju Jorkas.

Kaks' joukud vätas, kaikutte kogoneb vides ühtnijaspäi, voib vajehtada vändajid röunatusita. Vänd zavodiše «ridasižes mäčuspäi» lavuden keskuses. Joga joukun met om tacta mäčud vastustajan renghaze verkonke («puzuhu») i telustada toižele joukule otta mäčud da tacta sidä ičeze puzuhu. Renghan korktuz om 3,05 metrad lavudespäi (10 futad). Standartine basketbollavut om 28 x 15 m surtte, zalan korktuz pidab olba 7 metrad vai sen enamba. Vändon hätkeližuz om nell' kümneminutašt pordod (12 minutad NBA:s), aig lugese vaiše konz mäč om vändos. Rat'kaigad pordoiden keskes oma kaks', sid' vižtoštkümne, i lopuks kaks' minutad.

Mäčun järgeline tacind ozaidusenke renghaze lugese kahteks punktaks. Ku oiged tacind om tehtud edahaižen jonon tagapäi, ka koumeks punktaks. Puttud puzhu štraftacind om üks' punkt.

• FIBA:n oficialine sait (fiba.basketball). (angl.)
• NBA:n oficialine sait (nba.com). (angl.)

Basketbol Vikiaitas

Nece kirjutuz om vaiše ezitegez. Tö voit abutada meile, ku kohendat sidä da ližadat sihe.