Nukualof

Om amuižiden civilizacijoiden lidnusiden jändusid lidnan ümbrištos. Eländpunkt mainitaškanzihe 1800-nziš vozišpäi nügüdläiženke nimitusenke. Kunigahan pert'kulu om saudud vl 1867. Tongan kunigahusen oficialine pälidn vn 1875 sen konstitucijan mödhe, vll 1220−1851 amuine Mua-lidn oli Tongan imperijan pälidnaks.

Nukualof om ripmatoman valdkundan pälidnaks vn 1970 kezakuspäi. Šingotase pälidnan funkcijoil i meriportal (bananoiden, vanilin, kopran, kalan eksport). Om äi kül'bendrandoid. Pertišt oli muretud i udessündutase cunamin jäl'ghe voziden 2021 i 2022 röunal Hunga Tonga — Hunga Haapai-lämoimägen lavanheitandan tagut.

Lidn sijadase valdkundan suvižen Tongatapu-saren pohjoižel randal, üks'jäiženno merikaranno, 0..6 m korktusil, koume metrad ü.m.t. keskmäižel korktusel.

Klimat om tropižiden vihmmecoiden valdmeren. Kun keskmäine lämuz om +22..+27 C°. Ekstremumad oma +10 C° i +32 C°. Paneb sadegid 1721 mm vodes, enamba tal'vkus-sulakus (165..210 mm kus), vähemba kezakus-heinkus (95 mm kus).

Vl 2006 lidnan eläjiden lugu oli 23 658 ristitud, valdkundan läz nelländest. Kaikiš suremb ristitišt om nügüd'.

Eläjiden tobj pala om tongalaižed (96 %). Religijan mödhe eläjad oma hristanuskojad (protestantizman kaks' jumalankodikundad) i mormonad (läz koumandest valdkundas).

Privatižed avtobusad i taksid oma kundaližeks transportaks. Port kävutase kalanpüdajil i saridenkeskeižil ehtatimil.

Rahvahidenkeskeine soda-da civiline Fuaamotu-lendimport (TBU / NFTF) radab Tongatapu-saren suves, 30 kilometras suvhe pälidnaspäi. Tehtas reisid Valdmerimaiden erasidme saridme, Oklendha, Sidneihe, mugažo valdkundadme.