Tastiera

In anbito enformàtego ła tastiera xe on dispoitìvo de input del computer atto al'inserimènto manuàłe de dàti in te' ła memòria del computer e al contròło del computer.

Ła tastiera pòl esar incorporà in te'l computer (cofà a exenpio in te'i home computer (cuèłi de caxa) e in te'i portatiłi (cuèłi par laoro) o esar na perifèrega.

Ła tastiera se prexenta cofà na serie ordinàta de botòni el cui strucamènto parmète l'inserimènto, in te' ła memòria del computer, de on particołar botòn, o sanò l'execusion de on particołar comàndo da parte del computer. A tal fin, so calsiasi botòn, la xe prexente na serigrafìa che ricorda al'utènte a cuałe caràtere o comàndo corispònde el botòn.

In te'inplementaxiòn de on cò, pì comun, xe che ła majior pàrte dei botòni consènte l'inserimènto de do o anca tri carateri divèrsi, de raro inveçe de do o tri comàndi divèrsi. De norma on caratere/comàndo xe otegnùo mediànte el senpliçe strucamènto del botòn, i altri carateri/comàndi del istèso botòn 'traverso ła presion contenporànea de on particołar botòn de funxion.

In te'ła sostansa ła tastiera se distìngue in te' do seguènti tipołoxie:

• Tastiera numèrega;
• Tastiera alfanumèrega.

Ła tastiera numèrega parmète soło l'inserimènto de numari e l'execusion de comàndi, mentre cuèła alfanumèrega anca l'inserimènto de carateri alfabètiçi. On cò ła tastiera de norma xe na tastiera alfanumèrega. Łe prime tastiere, co ancòra i computer jera in grado de ełaborar soło numari, jera inveçe numèreghe. Donca, on cò ła tastiera numerèga puto catarla ancòra in computer special purpose (o sia strumènti doparài par uxi particołari)

Par lengua diversa dal'inglexe son stai efetuai canbiamènti picinini inte el schèma. En Xermania vegnono scanbiae tra łore łe łetare Z e Y, parché in lengua todesca ła Z xe mòlto pì comun de ła Y e parché ła Z e ła A le xe de frecuente viçine; de conseguènsa, łe tastiere todesche vegnono ciamàe tastiere QWERTZ. In Itałia łe tastiere par PC 'e ga asunto ło schèma QWERTY mèntre cuèłe par machìne par scrivare mantèngono no schèma QZERTY, indove ła Z xe scanbià co ła W e ła M se cata a dèstra de ła L.

Łe tastiere fransèxi par PC inpiègano ło schèma AZERTY e par màchina par scrivare i gà, cofà cuèłe 'tałiane, ła M posixionà a dèstra de ła L. Infin par ła lengua bretòne xe sta creà ła variànte C'HWERTY che parmète l'açeso dirèto a łe letare C'H, CH, Ñ e Ù.

• On grando numaro de persòne i crede che QWERTYUIOP sia anca el tèsto del prìmo mesajo e-mail mai invià; in realtà xe ło isteso inventor de ła e-mail Ray Tomlinson che ga afermà de avèr invià in te' 1971 mesaji ełetroniçi de prova de'l tipo QWERTYUIOP, e che donca avrebe potu benisimo avèr scrito altre coxe sensa na loxica aparènte cofà: "1 2 3 prova prova" o simiłi.^[1]
• In te' libro Artemis Fowl: La colonia perduta, Qwan propòne a N°1 de adotar cofà nome da stregòn Qwerty, dato che deve scominsiàr co "Qw"
• "QWERTY" xe el nome de na canson de ła band alternative metal, rapcore Linkin Park exeguia al Sonic Summer in Giapòn in te' 2006 in on "live". Xe stà rilasià ufiçialmènte in LPUnderground 6.0. Inòltre xe stà rilasià na version in studio de ła canson in te' 2008.

1. ↑ Domànde e rispòste Archivià il 1º de marso 2021 in Internet Archive.

• Mouse
• Computer
• Scheda video
• Enformàdega