Tatar tili

Tatar tili — (tatarcha: татар теле) turkiy tillardan biri. Rossiya Federatsiyasining Tatariston Respublikasida, Boshqirdiston, Chuvashiston, Mariy El, Udmurtiya, Mordoviya respublikalari va koʻplab viloyatlarining ayrim tumanlarida, shuningdek, Oʻrta Osiyoda, Qozogʻiston va Ozarbayjonda tarqalgan. Soʻzlashuvchilarning umumiy soni 7 million kishiga yaqin (20-asr oxiri). Sezilarli fonetik va morfologik tafovutlarga ega boʻlgan 2 lahjasi bor: oʻrta, gʻarbiy (yoki mishar).

Tatar tili
Milliy nomi	татар теле, tatar tele, تاتار تيلی
Mamlakatlar	Rossiya, Oʻzbekiston, Qozogʻiston, Qirgʻiziston, Turkmaniston, Turkiya, Ozarbayjon, Tojikiston, Finlandiya, Ruminiya, Xitoy, Avstraliya va boshqalari
Rasmiylik holati	Tatariston
Soʻzlashuvchilarning umumiy soni	5 406 110
Turkumlanishi
Til oilasi	Oltoy tillari Turkiy tarmoq Qipchoq guruhi Qipchoq-bulgʻor ostguruhi
Alifbosi	Kirill
Til kodlari
ISO 639-1	tt
ISO 639-2	tat
ISO 639-3	tat

Tatar tili fonetikasi 10 unli fonemaning mavjudligi, labtish v fonemasining, ch qorishiq undoshining yoʻkligi, baʼzi unlilar pozitsiyasining umumturiy holatdan farqlanishi bilan ajralib turadi. Morfologiyasida analitik zamon shakllari, yetakchi feʼlning koʻmakchi feʼllar bilan qoʻshilib, harakatning davomiyligi, jadalligi, tugallangantugallanmaganligi kabi maʼnolarni ifodalashi keng tarqalgan. Leksikasida arabcha, forscha, ruscha va rus tili orqali oʻzlashgan baynalmilal soʻzlar koʻpchilikni tashkil etadi. Eski adabiy Tatar tili yozma yodgorliklari 13-asrga mansub. 19-asrning oʻrtalaridan adabiy til xalq tili bilan yaqinlasha boshlaydi. Hozirgi adabiy Tatar tili fonetik va leksik jihatdan oʻrta lahjaga, morfologik jihatdan gʻarbiy lahjaga yaqin. Yozuvi 1927-yil gacha arab grafikasi, 1927—39 yillarda lotin grafikasi, 1939-yildan rus grafikasi asosida shakllangan.