[go: up one dir, main page]
More Web Proxy on the site http://driver.im/Kontent qismiga oʻtish

Vladimir Aleksenko

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
Vladimir Avramovich Aleksenko
Asl ismi
Владимир Аврамович Алексенко
Tug'ilgan sanasi va joyi 27-yanvar 1923-yil

Sovet Ittifoqi, Krasnodar o'lkasi, Krimskiy tumani, Kievskoye qishlog'i
vafoti 16-iyun 1995-yil (72 yoshda)

Odessa, Ukraina
Sadoqati Sovet ittiifoqi
Service/branch Sovet havo kuchlari
faoliyat yillari 1941 – 1978
Daraja General-leytenant
O'tkazilgan buyruqlar 15-gvardiya hujumi aviatsiya polki

5-havo armiyasi

Janglar/urushlar Ikkinchi jahon urushi

Leningrad-Novgorod hujumi

Vyborg-Petrozavodsk hujumi

Boltiqbo'yi hujumi

Sharqiy Prussiya hujumi


Mukofotlar Sovet Ittifoqi Qahramoni (ikki marta)

Vladimir Avramovich Aleksenko (ruscha: Владимир Аврамович Алексенко  ; 1923-yil 27-yanvar - 1995-yil 16-iyun) - Ikkinchi Jahon urushi paytida quruqlikdagi aviatsiya eskadroni va polk komandiri, ikki marta Sovet Ittifoqi Qahramoni unvoni bilan taqdirlangan inson. U birinchi marta Sovet Ittifoqi Qahramoni unvonini 107 ta hujumni amalga oshirgani uchun, ikkinchi mukofoti esa yana 143 ta hujumni amalga oshirgani uchun berilgan, ammo urush oxiriga kelib u jami 292 ta hujumni amalga oshirgan. Urushdan keyin u harbiy xizmatda qoldi va Bosh shtab Harbiy akademiyasnitamomlagandan so'ng general-leytenant unvoniga sazovor bo'ldi. 1967-yildan 1974-yilgacha u 5-havo armiyasiga qo'mondonlik qilgan.

Aleksenko 1923-yil 27-yanvarda Krasnodar o'lkasining Kievskoye qishlog'ida rus dehqon oilasida tug'ilgan. 1940-yilda u o'rta maktabni tugatdi va Krasnodar uchish klubida qatnashdi. 1941-yil may oyida Qizil Armiya safiga chaqirildi.[1][2]

Ikkinchi jahon urushi

[tahrir | manbasini tahrirlash]

1942-yilda Aleksenko Krasnodar harbiy uchuvchilarning uchish maktabini tamomlagan. 1943-yilda u Kommunistik partiyaga qo'shildi. 1943-yil fevral oyida Aleksenko Leningrad frontidagi 15-gvardiya hujum aviatsiya polkida kichik leytenant unvoni bilan Ilyushin Il-2 uchuvchisi bo'ldi. 1944-yil boshida Aleksenko Leningrad qamalini buzib tashlagan Leningrad-Novgorod hujumi paytida hujumlarni amalga oshirdi. 1944-yilning yozida u Vyborg-Petrozavodsk hujumida qatnashdi, bu davomiy urushni tugatishga yordam berdi. 12-iyunda Aleksenko va uning parvozi nemis qiruvchilarini to'qnashdi, Aleksenko ulardan ikkitasini otib tashladi. Kuzda u Boltiqbo'yi hujumida jangovar parvozlarni amalga oshirdi.[1]

1945-yil yanvar oyidan eskadron komandiri Aleksenko Sharqiy Prussiya hujumida jang qildi. Fevral oyida u polk komandirining o'rinbosari bo'ldi. 27-aprelda u Sovet Ittifoqi Qahramoni unvoni va nemis qo'shinlari va texnikasi kontsentratsiyasiga qarshi 107 marta muvaffaqiyatli hujumni amalga oshirgani uchun Lenin ordeni bilan taqdirlangan. 1945-yilning fevral oyida u o'z polki komandirining yordamchisi lavozimiga ko'tarildi va o'sha oyda u 250 marta parvoz qilgani uchun ikkinchi oltin yulduzni olishga nomzod bo'ldi. U uni urush tugaganidan keyin oldi va shu vaqtga qadar u nemis istehkomlari, aerodromlari va qo'shinlari kontsentratsiyasiga qarshi 292 marta parvoz qildi. Xabarlarga ko'ra, u yerdagi ko'plab samolyotlar, 33 tank, 118 avtomashina, 53 vagon, 85 temir yo'l vagonlari, 54 zenit qurollari, 10 o'q-dorilar ombori, 27 artilleriya quroli, 12 minomyotni yo'q qilgan. Uning hujumlarida 1300 nemis askarlari ham halok bo'lgan.[1]

Urushdan keyingi

[tahrir | manbasini tahrirlash]

1954-yilda Aleksenko Harbiy- havo kuchlari akademiyasini tamomlagan. 1952-yilda Bosh shtab Harbiy akademiyasini tamomlagan. 1959-yilda 1963-yilgacha Ukraina SSR Oliy Kengashining 5-chaqiriq deputati boʻlib ishlagan. 1967-197- yillarda Odessadagi 5-havo armiyasining qo'mondoni bo'lgan. 1968-yilda unga general- leytenant unvoni berilgan. 1971—1975-yillarda Aleksenko yana Ukraina SSR Oliy Kengashining 8-chaqiriq deputati bo'ldi. 1978-yilda nafaqaga chiqqan va Odessada yashagan. U 1995-yil 16-iyunda vafot etdi va shaharning Ikkinchi nasroniy qabristoniga dafn qilindi.[1]

  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 Simonov & Bodrikhin 2017.
  2. Yevstigneev, Vladimir. Люди бессмертного подвига: очерки о дважды героях Советского Союза (ru). Politizdat, 1965 — 16-bet. 

Bibliografiya

[tahrir | manbasini tahrirlash]
  • Simonov, Andrey. Боевые лётчики — дважды и трижды Герои Советского Союза. Moscow: Russian Knights Foundation and Vadim Zadorozhny Museum of Technology, 2017. ISBN 9785990960510. OCLC 1005741956.