Yamuk küme
Yamuk Küme veya Trapezium, Avcı takımyıldızı yönünde Orion Bulutsusu'nun kalbinde bulunan sıkı bir açık yıldız kümesidir. Galileo Galilei tarafından keşfedilmiştir. Galile, 4 Şubat 1617'de üç yıldızın (A, C, D) çizimini yaptı fakat çevresindeki bulutsuyu gözden kaçırdı.[2][3][4] Dördüncü bileşen (B) 1673 yılında çok sayıda gözlemci tarafından tanımlandı. 1888 yılına gelindiğinde toplam sekiz bileşen keşfedilmişti. Sonradan pek çok yıldız ikili olarak belirlenmiştir. Amatör gök bilimciler yaklaşık 5 inçlik bir teleskopla iyi gözlem koşullarında altı yıldızı gözlemleyebilirler.[5]
| Yamuk Küme (Trapezium) | |||||
|---|---|---|---|---|---|
 Yamuk küme'nin Hubble tarafından elde edilen optik (solda) ve kızılötesi (sağda) fotoğrafları. Kaynak: NASA | |||||
| Gözlem verisi (Dönem J2000) | |||||
| Takımyıldız | Avcı | ||||
| Sağ açıklık (α) | 05sa 35d 16,5s[1] | ||||
| Dik açıklık (δ) | -05° 23′ 14″[1] | ||||
| Tür | ? | ||||
| Açısal boyut () | 47 yay-saniye | ||||
| Görünür büyüklük (V) | 4,0 | ||||
| Özellikler | |||||
| Kırmızıya kayma (z) | 0,000097[1] | ||||
| Dikey hız () | 28,94 km/sn[1] | ||||
| Uzaklık | 1.600 Iy (490 pc) | ||||
| Yarıçap (r) | 10 Iy | ||||
| Yaş | 3 × 105 yıl | ||||
Keşif | |||||
| |||||
| Katalog belirtmeleri | |||||
ORI Id • TRAPEZIUM • TRAPEZIUM CLUSTER • ORI TRAPEZIUM | |||||
 Wikimedia Commons'ta ilgili ortam | |||||
| Ayrıca bakınız: Açık yıldız kümesi, Liste | |||||
Küme, görece olarak genç bir kümedir. Yıldızların beş tanesi 15-30 güneş kütlesi boyutlarındadır. Yıldızlar 1,5 ışık yılı çapında bir alanda yer alırlar ve çevrelerindeki bulutsunun aydınlatılmasında çok etkilidirler. Trapezium, 20 ışık yılı çapında ve yaklaşık 2.000 yıldızın oluşturduğu bir grup olan, büyük Orion Bulutsu Kompleksi'nin bir alt bileşenidir.
Tanımlama
değiştirGörece olarak parlak dört yıldızın oluşturmuş olduğu yıldız deseni çok kolay tanımlanabilir. Bu dört yıldız, genellikle artan Sağ açıklıkna göre A, B, C ve D olarak tanımlanır. Dört yıldızın en parlak olanı 5,13 kadir büyüklüğüyle C bileşeni yani Teta1 Orionis C'dir. A ve B bileşenlerinin her ikisi de örten ikili olarak tanımlanmıştır.
| Yıldız | Tayf sınıfı | Görünen parlaklık | Notlar |
|---|---|---|---|
| θ1 Orionis A (V 1016 Ori) | B1 | 6,7 | Örten ikili |
| θ1 Orionis B (BM Ori) | B0 | 8,0 | Dörtlü yıldız |
| θ1 Orionis C | O6 | 5,1 | Çift yıldız, Trapez'in en parlak yıldızı |
| θ1 Orionis D | B0,5 | 6,7 | Çift yıldız |
Kaynakça
değiştir- ^ a b c d "SIMBAD Astronomical Database". NAME ORI Id -- Association of Stars -- Open (galactic) Cluster. 15 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Ocak 2013.
- ^ Galileo Galilei: Siderius Nuncius, Venice, 1610. English Translation published at Bard College, Hudson NY" October 9, 2003 English Translation [1] 7 Şubat 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Original Latin version [2] 29 Haziran 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- ^ "Tom Pope and Jim Mosher: Galilean telescope homepage" March 17, 2006". 30 Ocak 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Ocak 2013.
- ^ Tom Pope and Jim Mosher: Page on Galileo's February 4, 1617 notebook drawing of the Trapezium region, May 2, 2006 "Perhaps significantly, Galileo makes no mention of having noticed the now well-known gas cloud, M42, surrounding the Trapezium stars."[3] 11 Ağustos 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- ^ Lodriguss, Jerry. "The Trapezium, Theta Orionis". 5 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Haziran 2009.
Konuyla ilgili yayınlar
değiştir- Lada, E. A. (1996). "Circumstellar Disks in the Trapezium Cluster". Bulletin of the American Astronomical Society. Cilt 28. s. 1342. Bibcode:1996AAS...189.5301L.(İngilizce)
- Poveda, Arcadio (2005). "Low-Mass Runaway Stars from the Orion Trapezium Cluster". Astrophysical Journal. 627 (1). ss. L61-L64. arXiv:astro-ph/0506002 $2. Bibcode:2005ApJ...627L..61P. doi:10.1086/432053.(İngilizce)
Dış bağlantılar
değiştir- Chandra Observatory Uncovers Hot Stars In The Making7 Nisan 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., MIT Press Release, 2000.(İngilizce)
- A detailed description of the Trapezium Cluster5 Kasım 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.(İngilizce)
- Astronomy Picture of the Day - In the Center of the Trapezium16 Nisan 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. 2003 March 2(İngilizce)