Vikipedi:Seçkin madde tavsiyesi

Bu sayfa Vikipedi hakkında bir deneme yazısıdır, bir politika veya yönerge değildir. Denemeler bir konu hakkında Vikipedi topluluğunun önemli bölümünün veya sadece bir kişinin görüşünü yansıtabilir, yaygın kabul görmeyebilir. Kesinlikle politika veya yönerge gibi ele alınmamalıdır. Gerekirse bu sayfayı güncellemekten veya temel değişiklikler için tartışma sayfasında fikir belirtmekten çekinmeyin.

Seçkin madde kriterleri, zaman zaman seçkin madde adaylığı süreci hakkında fazla bilgisi olmayan katılımcılar tarafından yanlış yorumlanmaktadır. Sonuç olarak, adaylığı istenen pek çok başlığın, kriterlerin hayli gerisinde kaldığı görülmektedir. Adaylıktan önce katılımcılar tarafından dikkate alınması gereken en önemli kriterler ve seçkin maddeden beklenen standartlar, aşağıda kriterlerin detaylı bir açıklamasıyla verilmiştir.

1. İyi yazılmışlık. Bütün yazarlar gramer ve imla kurallarına uymanın gerekliliğini bilirler. Ancak Vikipedi'deki en genel eksikliklerden biri, maddelerin bir ya da iki cümlelik paragraflardan oluşmasıdır. Bunlar yazının akıcılığını bölmekte ve dağınık bir görüntü oluşturmaktadır. Genellikle de konunun detaylarına inildiğinde veya diğer paragraflarla (ağırlıklı olarak bir öncekiyle) bağlantı kurulmaya çalışıldığında düşülen bir hatadır.
2. Çok yönlülük. Bir maddenin çok yönlü ve nesnel kabul edilebilmesi için değişik kaynaklarla desteklenmesine ihtiyacı vardır. Ancak bu kaynakları salt listelemek, bu özelliği sağlamayacaktır. Maddeyi tüm hatlarıyla ortaya koymak, onu doğru ve nesnel hâle getirmek için gereken tüm konuların dâhil edilmesi, bütünlüklü ve özlü bir araştırma ister. Konu hakkında en az 7-10 tane güvenilir ve kaliteli kaynak bulunmalı ve başvurulmalıdır. Bunun faydası, kaliteli kaynaklardan yapılan araştırmanın tarafsızlık hakkındaki tartışmaların önünü kesmesi ve gerçek ilerleme için daha çok emek harcanmış olmasıdır. Önemi yüksek olan ya da tartışmalı konuları desteklemek için kullanılan kanıtlar doğrudan o bilgiyle ilgili en güvenilir kaynağa referanslanmalıdır. 15-20 kadar kaynak, seçkin maddede olması gereken kalitede bir araştırmanın yapıldığını açıkça gösterecektir. Kaynaklama kodları için belirlenmiş bir tarz yoktur, kaynakların yazı boyunca düzgün ve izlenebilir olması herhangi bir kodlama yolunun seçilerek (bakınız: Vikipedi:Kaynak gösterme) buna bağlı kalınması yeterli sayılmaktadır. Bu sebepten dolayı dipnot kullanmak en geçerli yöntem olarak kabullenilmiştir. Unutulmamalıdır ki kaynaklar diğer yazarlar tarafından doğrulukları kontrol edilebilecek kadar açık olmalıdır. Tartışmalı yorumların hepsi (yorumun yapıldığı cümlenin sonunda) kaynaklarıyla desteklenmiş olmalıdır. Madde sonuna konan, hangi yoruma kaynak olduğu belli olmayan ve tartışmalı yorumlara karşı açık bir şekilde kullanılan kaynaklar yukarıda belirtilen sorunlara (örnek: yazarlık savaşlarına) çözüm olma görevini yerine getirmez. Her zaman akılda tutulması gereken; yazıda sunulan olguların yazara değil, bu sonuca ulaşırken kullanılan kaynağının güvenilirliğine bağlı olduğudur.
3. Giriş Bölümü. Pek çok maddede eksik olan özelliklerden biri de giriş bölümüdür. 15 kB’tan küçük olan maddeler çok ender olarak seçkin madde kabul edildikleri için, hemen hemen tüm seçkin maddeler 2-3 paragraftan oluşan bir giriş bölümüne sahip olmalıdır. İdeal bir giriş bölümü konunun tüm ana yönlerini açıklamalı, konunun işlevini, önemini ve diğer başlıklara katkısını belirtmelidir. Bunlar elbette giriş bölümünde ya da makalenin ilerleyen kısımlarında detaylandırılmalıdır.
4. Denge. Bir seçkin madde, konunun tüm yönlerini, maddenin genel konusuyla bağlantısına göre önem sırasında incelemelidir. Eğer konunun en önemli kısmı değilse, tek bir alt konu maddeye egemen olmamalıdır. Konunun genel dengesini bozacak olan detaylar alt başlıklara yönlendirilmeli ve ana maddede düzgün özetleri bulunmalıdır. Bu da çok yönlü ve tarafsız olmanın en önemli ve göz ardı edilen özelliklerinden biridir. Dengeyi sağlama, bilgileri sürekli önemlerine göre öncelik sırasına koyma ve gerisini diğer maddelere yönlendirme ile sağlanır.
5. Görsel ögeler. Seçkin maddelerde kullanılan görsel öğeler, içeriğin bir parçası olarak bulunmalıdır. Maddenin konusunu açıklamak veya konunun içeriğini görsel olarak sunmak amacı gütmelidirler. Resimlerin altındaki açıklamalar kısa ve resim ile ilgili olmalıdır. Resimlerin altındaki açıklamalardan resmin eklenme sebebi anlaşılmalıdır. Seçkin maddelerde kullanılan resimlerin lisans durumları GDFL'e uymalı veya diğer lisanslar kullanılmışşa bunlar açıkça belirtilmelidir. Seçkin maddeler grubuna giren maddelerin resim lisanslarıyla gelecekte hiçbir sorun yaşanmaması büyük önem taşır.

Seçkin maddeler ve kalitesi hakkında belirli bir fikir edinmek için diğer seçkin maddelere göz atınız. Bu sizin aday olarak sunduğunuz maddedeki eksikleri görmenize yardımcı olacaktır. Seçkin madde standartlarının sürekli yükseldiğini göz önünde bulundurun; bu yüzden üzerinde çalıştığınız madde, daha önceden seçkin madde olmaya hak kazanan bir maddeden iyi olsa bile, bu sizin maddenizin de seçkin madde olarak değerlendirileceği anlamına gelmez.

Bazıları bu kriterlerin çok ağır ve katı olduğunu düşünebilir, ancak Vikipedi sadece bilgi içeren makalelerin olduğu bir site olmanın ötesindedir. Kaliteli ve kesin makalelere ihtiyacımız var. Eğer daha fazla madde adaylığa gösterilmeden önce yukarıdaki kriterleri yerine getirirse, biz de daha çok maddenin düzenleme, değerlendirme ve ödüllendirme aşaması için daha çok zaman harcayabiliriz. Bu yazının dikkate alınması bu açıdan özellikle önemlidir; bu yüzden lütfen seçkin madde adaylığı için çalışan editörleri buraya yönlendirip, üzerinde çalıştıkları maddelerin ihtiyaçlarını görmelerini sağlayınız.