Mevlevihane
Mevlevihane (Osmanlıca: مَولَوی خانه), Mevlevi tarikatına mahsus tekkelere verilen addır.
XIII. asırda Mevlânâ Celâleddin Rûmi'nin oğlu Sultan Veled tarafından kurulan, fikirlerinden etkilenen Mevlevî tarikatına mensup mevlevîlerin zikir ve devran âyinleri yaptıkları tekkedir. Mevlevihanelerin en büyüğü, tarikatın merkezi olan Konya'daki mevlevihane idi.
Mevlevihaneler genellikle külliye biçiminde planlanmış olup, merkezinde semahane, çevresinde türbe, mezarlık, Meydan-ı Şerif ve mescid yer almaktadır.
Osmanlı saltanatının tarihe karıştığı sıralardaki hududu içinde Konya'dan sonra İstanbul, Manisa ve Gelibolu'dakiler gelirdi. İstanbul'da birçok mevlevihane vardı. Bunlar Galata, Yenikapı gibi bulundukları mevkilerin isimleriyle anılırdı. Mevlevihaneler diğer tarikatlara ait tekkelerden az çok farklı idi.
Mevlevihaneler
değiştirDünya genelelinde yer alan mevlevihanelerin listesi aşağıdaki gibidir:[1]
- Afyonkarahisar Mevlevihanesi
- Ankara Mevlevihanesi
- Antalya Mevlevihanesi
- Bahariye Mevlevihanesi (Eyüp)
- Bursa Mevlevihanesi
- Çankırı Mevlevihanesi
- Çorum Mevlevihanesi
- Edirne Mevlevihanesi
- Eskişehir Mevlevihanesi
- Filibe Mevlevihanesi (Bulgaristan)
- Galata Mevlevihanesi
- Gaziantep Mevlevihanesi
- Gelibolu Mevlevihanesi
- Halep Mevlevihanesi
- Hanya Mevlevihanesi (Girit)
- Humus Mevlevihanesi (Suriye)
- İzmir Tire Mevlevihanesi
- Kahire Mevlevihanesi (Mısır)
- Karaman Mevlevihanesi
- Kasımpaşa Mevlevihanesi (Beyoğlu)
- Kastamonu Mevlevihanesi
- Kayseri Mevlevihanesi
- Kırım Gözleve Mevlevihanesi (Ukrayna)
- Kilis Mevlevihanesi
- Konya Mevlevihanesi (Konya Mevlana Dergâhı)
- Kudüs Mevlevihanesi (İsrail)
- Kütahya Mevlevihanesi
- Lefkoşa Mevlevihanesi
- Manisa Mevlevihanesi
- Muğla Mevlevihanesi
- Niğde Mevlevihanesi
- Peç (Peçoy) Yalovalı Hasan Paşa Mevlevihanesi (Macaristan)
- Priştina Mevlevihanesi (Kosova)
- Samsun Mevlevihanesi
- Saraybosna İsa Bey Mevlevihanesi
- Selanik Mevlevihanesi (Yunanistan)
- Şam Mevlevîhânesi
- Şanlıurfa Mevlevihanesi
- Tokat Mevlevihanesi
- Trablusşam Mevlevihanesi (Lübnan)
- Trebbus Mevlevihanesi (Almanya)
- Üsküdar Mevlevihanesi (Üsküdar)
- Üsküp Mevlevihanesi (Makedonya)
- Yenikapı Mevlevihanesi (Zeytinburnu)
- Yenişehir Larissa Mevlevihanesi (Yunanistan)
Kaynakça
değiştir- ^ "Arşivlenmiş kopya". 2 Eylül 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ağustos 2011.
Konuyla ilgili yayınlar
değiştir- Tanman, Mehmet Baha (2011). "İstanbul Mevlevîhânelerinin Mimârîsi". Keşkül, 19. ss. 50-65.