1 TL
1 TL (₺1), Türk lirasının ikinci en büyük madenî parasıdır. Değer olarak 100 kuruşa eşittir. 1 Ocak 2005 tarihinden 1 Ocak 2009 tarihine kadar 1 YTL olarak,[1] 1 Ocak 2009'dan itibaren ise 1 TL olarak isimlendirilmiştir. 2023 yılında, maliyeti yükselen 1 TL'nin gramajı Darphane ve Damga Matbaası Genel Müdürlüğü tarafından 8,1 gramdan 6,6 grama düşürülmüştür.[2]
| 1 TL | |
|---|---|
| Türkiye | |
| Değer | 100 kuruş |
| Ağırlık |
|
| Çap | 26,15 mm |
| Kalınlık |
|
| Kenar |
|
| Maden | Halka: Cu 79, Ni 4, Zn 17 Göbek: Cu 65, Ni 17, Zn 18 |
| Basım yılları | 2009-günümüz |
| Darphane | Darphane ve Damga Matbaası Genel Müdürlüğü |
| Ön yüz | |
| Tasarım | Ay yıldız, Rûmî motifleri, değeri, basım yılı |
| Tasarımcı | Barış Kara |
| Tasarım tarihi | 1 Ocak 2009 |
| Arka yüz | |
| Tasarım | Türkiye Cumhuriyeti yazısı ve Atatürk silüeti |
| Tasarımcı | Barış Kara |
| Tasarım tarihi | 1 Ocak 2009 |
Özellikler
değiştirTasarım
değiştirBarış Kara tarafından[3] tasarlanan 1 liranın ön yüzünde; Değeri, ay yıldız, basım yılı ve Rûmî motifi yer almaktadır. Arka yüzünde ise Türkiye Cumhuriyeti yazısı ve Mustafa Kemal Atatürk portresi bulunmaktadır.
Hatıra paralar
değiştirHatıra olarak basılan 1 liraların yalnızca arka yüzleri normalden farklıdır.
-
Sayıştay'ın 150. yılı (2012)
-
Uluslararası Türkçe Olimpiyatları'nın 10. yılı (2012)
-
15 Temmuz darbe girişimi şehitleri ve gazileri anısına (2017)
-
Ayasofya'nın ibadete açılması (2020)
-
Gaziantep'e gazi unvanının verilişinin 100. yılı anısına (2021)
-
1915 Çanakkale Köprüsü'nün açılışı (2022)
Öncekiler
değiştirMadeni
değiştir| Resim | Değer | Çap (mm) | Kalınlık (mm) | Ağırlık (g) | Metal (%) | Açıklama | Tarih | |||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Ön | Arka | Halka | Göbek | Kenar | Ön | Arka | Tedavüle
çıkarılışı |
Tedavülden
çekilişi | ||||
| 1 TL | 29.50 | 1.93 | 12.00 | 830 Ag | Yazılı | Kupür değeri
Basım yılı Başak motifi Ay yıldız |
Türkiye Cumhuriyeti | 1937 | 1952 | |||
| 25.00 | 1.50 | 7.50 | 60 Ag, 40 Cu | Tırtıllı | Kupür değeri
Dal ve yaprak motifi |
Türkiye Cumhuriyeti
Ay yıldız Basım yılı |
1947 | 1960 | ||||
| 27.00 | 1.45 | 70 Ag, 30 Ni | Kupür değeri
Ay yıldız Başak ve yaprak motifi Basım yılı |
Türkiye Cumhuriyeti | 1957 | 1965 | ||||||
| 1.76 | 8.00 | Acmonital-52 | Yazılı | 1959 | 1982 | |||||||
| 1.57 | 7.00 | 1968 | ||||||||||
| 17.00 | 1.80 | 1.10 | Etial-30 | Düz | 1981 | 1990 | ||||||
| 1 YTL | 26.15 | 1.95 | 8.3 | Cu 75, Ni 15, Zn 10 | Cu 81, Ni 4, Zn 15 | Tırtıllı | Kupür değeri
Ay yıldız Basım yılı |
2005 | 2009 | |||
Kâğıt
değiştir| Resim | Değer | Boyut | Ana renk | Açıklama | Tarih | |||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Ön | Arka | Ön | Arka | Tedavüle
çıkarılışı |
Tedavülden
çekilişi | |||
| 1 TL | 90 × 166 mm | Zeytuni yeşil | Meclis Binası, Ankara Kalesi, karasabanla öküz süren bir köylü | Eski Başbakanlık binası | 5 Aralık 1927 | 25 Nisan 1939 | ||
| 60 × 135 mm | Mor | İsmet İnönü | Boğaziçi'nden bir görünüm | 25 Nisan 1942 | 1 Ağustos 1947 | |||
| 1 YTL | 160 × 76 mm | Bordo ve mavi | Mustafa Kemal Atatürk | Atatürk Barajı ve Hidroelektrik Santrali | 1 Ocak 2005 | 1 Ocak 2010 | ||
Ayrıca bakınız
değiştirKaynakça
değiştir- ^ "YTL tedavülden kalkıyor". Sabah. 7 Aralık 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ocak 2021.
- ^ "Darphane 1 TL'nin gramajını düşürdü". gazeteduvar.com.tr. 6 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Nisan 2023.
- ^ "1 lira 75. yaşına yenilenerek giriyor". Cumhuriyet. 19 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ocak 2021.