İnternet sansürü

 

2009 yılında Reporters without Borders 12 ülkeyi internet düşmanı ilan etti.

•   Burkina Faso
•   Çin
•   Küba
•   Mısır
•   İran
•   Kuzey Kore
•   Suudi Arabistan
•   Suriye
•   Tunus
•   Türkmenistan
•   Özbekistan
•   Vietnam

Türkiye'de 2001-2007 arası dönemde çok sayıda web sitesi, büyük çoğunluğu devlet ve devlet kurumlarını aşağılama gerekçesiyle engellenmiştir. 2007’de çıkarılan 5651 sayılı İnternet Ortamında Yapılan yayınların Düzenlenmesi ve Bu Yayınlar Yoluyla İşlenen Suçlarla Mücadele Edilmesi Hakkında Kanun ile kısıtlamalar artmış, kanunun çıktığı 2007 yılının Mayıs ayından 1 Ekim 2008 tarihine dek 5651 Sayılı Kanun hükümlerine göre erişimi engellenen web sitesi sayısının 1115 olmuştur.^[1] 2019 sonu itibarı ile 130 bin URL adresi, 7 bin Twitter hesabı, 40 bin tweet, 10 bin YouTube videosu ve 6 bin 200 Facebook içeriğine erişim engellenmiştir.^[2]

İnternet sansürü için, siyasal nedenler, sosyal normlar ve ahlak, güvenlik meseleleri gibi ülkeden ülkeye değişen gerekçeler gösterilmiştir. Ayrıca bazen bu engellemeleri aşmak için kullanılan araçlar da filtreleme ve sansüre uğramaktadır.

Bu sitelerin başında cinsellik, kumar, ırkçılık gibi temalara sahip siteler ile pek çok serbest paylaşım siteleri hedef alınmıştır.

Otoriter ve baskıcı rejimlerce yönetilen ülkelerde muhalefete yönelik sansür uygulanması yaygındır. Bazı ülkelerde din veya azınlık meseleleriyle ile ilgili konulardaki siteler, özellikle içerik iktidar için tehdit unsuru olarak görülüyorsa bloke edilmektedir.

Bazı örnekler:

• Siyasal bloglar ve web siteleri
• Lèse-majesté suçu, devletin otoritesine karşı gelen siteler, hükûmeti veya otoriteyi eleştiren siteler
• Dini misyonerlik siteleri
• Otoriteleri yolsuzlukla suçlayan siteler
• Azınlıkların durumuyla ilgili yorumlar yapan siteler

Kabul edilen toplumsal normlara aykırı içeriklerin sansürlenmesine sosyal filtreleme denir. Çoğu ülkede, çocukları korumak amacıyla, çocuk pornografisi içeren sitelerin engellenmesi ve gerekli ek önlemlerin alınması desteklenmektedir. Bunun dışında ırkçılığı, cinsiyetçiliği, homofobiyi körükleyen ve nefret söylemleri içeren ayrımcı siteler; uyuşturucu kullanımını öven siteler, kumar, pornografi, suça özendiren siteler, şiddet uygulanmasını teşvik eden siteler; Polonya, Litvanya, Ukrayna, Latviya, Moldova ve Macaristan'da komünist semboller; Almanya ve Fransa'da Nazi sembolleri toplumsal normlara dayalı engellemeler arasında sayılabilir.

Birçok devlet kendi güvenlikleri için tehdit olarak gördükleri siteleri engellemektedir. Örneğin WikiLeaks'in engellenmesi, Güney Kore'de Kuzey Kore taraftarı sitelerin engellenmesi, bazı Ortadoğu ülkesinde Müslüman Kardeşler'le ilgili sitelerin engellenmesi bunlar arasında sayılabilir.

Özellikle dosya paylaşım siteleri, telif hakkı sahibi şirketlerin ekonomik kaygıları nedeniyle birçok ülkede engellenmektedir.

Avrupa Adalet Divanı, 30 Mayıs 2014'te yürürlüğe giren, Google'ın AB veri gizliliği yasalarına uyması gerektiği yönündeki kararını almasından sonra kişisel verilerin silinmesine yönelik 12000 başvuru almıştır.

Erişim engelleme suretiyle sansür uygulamaları çoğunlukla DNS değiştirme yöntemiyle veya VPN gibi diğer yöntemlerle internet kullanıcıları tarafından aşılmaktadır. Bu bağlamda çoğu kez internet sansürünü aşmanın suç teşkil edip etmeyeceği sorusu gündeme gelmiştir. Cevaben, yargı veya idare birimlerince erişime engellenen sitelere erişimin, 5237 Sayılı Türk Ceza Kanunu uyarınca bir suç olarak tanımlanmadığı ve kanunun en temel ilkelerinden biri olan suçta ve cezada kanunilik ilkesi gereğince bu internet sitelerine erişmenin, bu sitelerde paylaşımlarda bulunmanın yasa dışı olmayacağı hukukçular tarafından belirtilmiştir.^[3]

 

Wikimedia Commons'ta Internet censorship ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.

• Censorship Wikia8 Temmuz 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., an anti-censorship site that catalogs past and present censored works, using verifiable sources, and a forum to discuss organizing against and circumventing censorship
• How to Bypass Internet Censorship2 Şubat 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., also known by the titles: Bypassing Internet Censorship or Circumvention Tools, a FLOSS Manual, 10 March 2011, 240 pp.
• "Index on Censorship"6 Ekim 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., web site for the London based organization and magazine that promots freedom of expression
• Internet censorship wiki28 Ağustos 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., provides information about different methods of access filtering and ways to bypass them