Sahraa Karimi
Sahra Karimi | |
|---|---|
 | |
| Doğum | 31 Mayıs 1983 Tahran, İran |
| Meslek | Film yönetmeni, film yapımcısı |
| Tanınma nedeni | Afgan Film'in ilk kadın başkanı(2019) Afgan Kadınlar Direksiyonda (2006) belgeselinin yönetmeni, Havva, Meryem, Ayşe (2019) filminin yönetmeni |
Sahraa Karimi (d. 21 Mayıs 1983, Tahran, İran), Afgan film yönetmeni, film yapımcısı.
Afganistan'ın devlet destekli tek film şirketi olan Afgan Film Kurumu'na başkanlık etmiş ilk kadındır. Çoğunlukla Afganistan'da kadınların karşılaştığı hak ihlalleriyle ilgili filmler çekti. Filmleri ile pek çok uluslarası ödüle değer görüldü. Kabil'in Taliban güçlerinin kontrolüne girmesi üzerine 2021'de ülkesinden ayrılmak zorunda kalan Karimi, yaşamını İtalya'da sürdürür. Filmlerinde Afganistan'ın dinden ve Taliban’dan ibaret olmadığını dünyaya göstermeye çalışır.
Yaşamı
[değiştir | kaynağı değiştir]1993 yılında Tahran'da Afgan mültecisi bir ailenin çocuğu olarak doğdu. İran'da büyüdü. Liseyi Tahran'da okudu. Bu dönemde iki uzun metraj filmde başrol oyuncusu olarak rol aldı.[1] Başrolünde oynadığı filmlerden birinin film ekibi ile birlikte 2017'de Slovakya’da bir festivale giden Karimi, oraya yerleşmeye kararı verdi ve İran'a dönmedi.[1]
Lisans, yüksek lisans ve doktora eğitimini Slovakya'da tamamladı. Belgesel ve kurgu film yönetmenliği alanlarında öğrenim gördü. Bratislava'daki Müzik ve Sahne Sanatları Akademisi'nin Film ve TV Fakültesinde doktora eğitimini "İran’ın İkinci Dalga Sineması” konulu doktora tezi ile tamamladı ve sinema alanında doktora yapmış ilk Afgan kadın ünvanına sahip oldu.[2] 2012'de Afganistan'a döndü ve Kapila Multimedia House adında kendi film yapım şirketini kurdu.[2]
Slovakya'daki eğitimi sırasında 30 kadar kısa film ve birkaç belgesel film çekti. 2006-2009 arasında "Afgan Kadınlar Direksiyonda " adlı belgesel filmini çekmek için uğraştı. Kadınların ehliyet almasını konusunu işleyen filmi çekebilmek için İran üzerinden kaçak olarak Afganistan'a girdi.[3] Film tamamlandığında dünyanın değişik yerlerindeki 25 film festivalinde ödüle değer görüldü.[3]
2016 yapımı Parlika adlı filmi Avrupa prömiyerini Bratislava'da düzenlenen One World Festival'de yaptı ve En İyi Slovak belgeseli ödülünü kazandı. Film ayrıca Bangladeş'te düzenlenen 16. Dhaka Uluslararası Film Festivali'nde En İyi Belgesel Film Ödülü'nü aldı.
Karimi, 2019'da Afganistan'ın devlet destekli film şirketi olan Afgan Film Kurumu'nun başına getirildi. Bu göreve getirilen ilk kadın oldu.[4]
İlk kurmaca uzun metrajlı filmini 2019 yapımı Havva, Meryem, Ayşe adlı filmdir. Filmin tamamı Kabil'de Afgan oyuncularla çekildi ve dünya prömiyerini 2019'da 76. Venedik Film Festivali'nde yaptı.[2] Aynı yıl Afganistan'ın En İyi Uluslararası Film Akademi Ödülü adayı olan film, dünya çapında elliden fazla film festivaline katıldı ve çok sayıda ödül aldı. Film, başvuruyu yapan ulusal komitenin meşruiyetine ilişkin soru işaretleri nedeniyle değerlendirmeye alınmadı.[5] 2021'de Taliban güçşerinin Kabil'e girmesinden sonra film dünyada, "Afganistan’da çekilmiş son film" olarak kabul edilip çok ilgi gördü.
Karimi, 2021'de Kabil'in Taliban güçlerinin kontrolüne girdiği sırada yaşadığı korkuyu anlatan bir video çekti. Sosyal medyadan paylaştığı video, dünya çapında ses getirdi.[6][7] 15 Ağustos 2021’de ailesi ile birlikte Kabil’den kalkan son THY uçağına binerek İstanbul'a oradan da Kiev'e giden sanatçı, yaşamını İtalya'da sürdürür. Roma'daki Deneysel Sinematografi Merkezi'nde konuk öğretim üyesidir.[8] Filmlerinde Afganistan'ın dinden ve Taliban’dan ibaret olmadığını dünyaya göstermeye çalıştığını açıklamıştır.[9]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b Eivazi, Farhad (24 Kasım 2019). "Kadın meselesine üç bakış: Havva, Meryem, Ayşe". Gazete Duvar. 16 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Kasım 2024.
- ^ a b c THENGOIFF (8 Mart 2023). "Sahraa Karimi". THE NGO INTERNATIONAL FILM FESTIVAL (İngilizce). 19 Mayıs 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Kasım 2024.
- ^ a b "Afgan yönetmen Sahraa Karimi: "Çekmek aynı zamanda protesto etmektir"". Fest Haber. 10 Kasım 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Kasım 2024.
- ^ Hamid, Tamim (19 Mayıs 2019). "Angelina Jolie Describes Sahraa Karimi's Appointment As Historic". Tolo News (İngilizce). 17 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Kasım 2024.
- ^ Parfitt2019-11-06T00:48:00+00:00, Orlando. "Academy responds to Nigerian Oscar entry 'Lionheart' ruling (update)". Screen (İngilizce). 6 Kasım 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Kasım 2024.
- ^ "Sahraa Karimi kimdir? Afgan yönetmen Sahraa Karimi hakkında bilgiler". Hürriyet. 17 Ağustos 2021. Erişim tarihi: 10 Kasım 2024.
- ^ "Afgan yönetmen Karimi'den Türkiye'ye teşekkür". Cafe Siyaset. 17 Ağustos 2021. 17 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Kasım 2024.
- ^ Tarquini, Silvia (11 Ekim 2021). "The Afghan filmmaker Sahraa Karimi Visiting Professor at the Centro Sperimentale di Cinematografia". Centro Sperimentale di Cinematografia (İngilizce). 21 Şubat 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Kasım 2024.
- ^ Tanışman, Öykü (2 Aralık 2021). "Sahraa Karimi: Kendi Hikâyenizi Kendiniz Yazın". Altyazı Fasikül. 3 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Kasım 2024.