NixOS
 | |
| Geliştirici(ler) | NixOS topluluğu
NixOS Vakfı[1][2] |
|---|---|
| İşletim sistemi ailesi | Linux (Unix benzeri) |
| Paket yöneticisi | Nix |
| Kaynak türü | Açık kaynak |
| Lisans | MIT[3][note 1] |
| Çekirdek türü | Monolitik (Linux çekirdeği) |
| Platform desteği | X86, x86-64, AArch64 |
| Web sitesi | nixos.org |
NixOS, Nix paket yöneticisi kullanan özgür ve açık kaynaklı bir Linux dağıtımıdır. NixOS, değişmez tasarım ve atomik güncelleme modeli kullanır.[4] Bildirimsel programlamaya dayanan bir konfigürasyon sisteminin kullanılması, tekrarlanabilirliği ve taşınabilirliği mümkün kılar.[5]
NixOS, modüller kullanılarak yapılandırılır ve Nixpkgs projesindeki paketleri kullanır. Paket tarifleri ve konfigürasyonları, Nix paket yöneticisiyle birlikte gelen ve bu amaca yönelik olarak oluşturulmuş "Nix dili" ile yazılmıştır.
Tarihçe
[değiştir | kaynağı değiştir]2003 yılında, Eelco Dolstra Nix'i bir araştırma projesi olarak başlattı.[6][7] Dolstra, projenin amacının düzgün bir yazılım dağıtım sistemi elde etmek olduğunu söylüyor.[8] Dolstra'nın etkilendiği kişiler arasında Utrecht Üniversitesi'nde doktorasını inceleyen Eelco Visser de vardı.[9] 2006 yılında Armijn Hemel, Utrecht'te yaptığı yüksek lisans tezi olarak NixOS'u sundu.[10]
2015 yılında Hollanda'da, NixOS gibi tamamen işlevsel dağıtım modelini uygulayan projeleri desteklemeyi amaçlayan NixOS Vakfı kuruldu.[11]
Sürüm geçmişi
[değiştir | kaynağı değiştir]| İsim | Tarih |
|---|---|
| NixOS 13.10 "Aardvark" | Ekim 2013 |
| NixOS 14.04 "Baboon" | Nisan 2014 |
| NixOS 14.12 "Caterpillar" | Aralık 2014 |
| NixOS 15.09 "Dingo" | Eylül 2015 |
| NixOS 16.03 "Emu" | Mart 2016 |
| NixOS 16.09 "Flounder" | Eylül 2016 |
| NixOS 17.03 "Gorilla" | Mart 2017 |
| NixOS 17.09 "Hummingbird" | Eylül 2017 |
| NixOS 18.03 "Impala" | Mart 2018 |
| NixOS 18.09 "Jellyfish" | Eylül 2018 |
| NixOS 19.03 "Koi" | Mart 2019 |
| NixOS 19.09 "Loris" | Eylül 2019 |
| NixOS 20.03 "Markhor" | Mart 2020 |
| NixOS 20.09 "Nightingale" | Eylül 2020 |
| NixOS 21.05 "Okapi" | Mayıs 2021 |
| NixOS 21.11 "Porcupine" | Kasım 2021 |
| NixOS 22.05 "Quokka" | Mayıs 2022 |
| NixOS 22.11 "Raccoon" | Kasım 2022 |
| NixOS 23.05 "Stoat" | Mayıs 2023 |
| NixOS 23.11 "Tapir" | Kasım 2023 |
NixOS, Mayıs sonu ve Kasım sonu olmak üzere yılda iki kez kararlı sürüm yayınlar.[12][13][14]
Özellikler
[değiştir | kaynağı değiştir]
Bildirimsel programlamayla yapılandırma modeli
[değiştir | kaynağı değiştir]NixOS'ta, çekirdek, uygulamalar, sistem paketleri ve yapılandırma dosyaları da dahil olmak üzere tüm işletim sistemi, Nix paket yöneticisi tarafından Nix diline göre oluşturulur. Yeni bir sürüm oluşturmak, önceki sürümlerin üzerine yazmaz.[15]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Community - nixos.org". 23 Eylül 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Eylül 2022.
- ^ "NixOS/nixos-foundation - Github". GitHub. 23 Eylül 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Eylül 2022.
- ^ "nixpkgs/COPYING at master · NixOS/nixpkgs · GitHub". Github.com. 2 Haziran 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Eylül 2015.
- ^ "What Is an Immutable Linux Distro, and Should You Use One?". HowToGeek.com. 7 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Aralık 2023.
- ^ "DistroWatch.com: NixOS". Distrowatch.com. 5 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Eylül 2015.
- ^ Dolstra, Eelco (2003). "Integrating Software Construction and Software Deployment" (PDF). Software Configuration Management. Lecture Notes in Computer Science. 2649. ss. 102-117. doi:10.1007/3-540-39195-9_8. ISBN 978-3-540-14036-8. 21 Nisan 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi.
- ^ The Purely Functional Software Deployment Model (PDF) (Ph.D. tez). 2006. 9 Haziran 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi.
- ^ Jonatha Lorimer. "The Nix Thesis". 7 Mayıs 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Haziran 2024.
- ^ "Sander van der Burg's blog: In memoriam: Eelco Visser (1966-2022)". Sander van der Burg's blog. 20 Nisan 2022. 27 Nisan 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Nisan 2024.
- ^ Dolstra, Eelco. "Purely Functional System Configuration Management". www.usenix.org. 4 Mart 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Mart 2024.
- ^ "Stichting NixOS Foundation". Nixos.org. 2 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Eylül 2015.
- ^ "Governance". Nixos.org. 16 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ağustos 2020.
- ^ "Nix RFCS (Request for Comments)". GitHub. 17 Aralık 2021. 30 Nisan 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Haziran 2024.
- ^ "Release Announcements". Nixos.org. 31 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Aralık 2023.
- ^ Dolstra, Eelco; Hemel, Armijn (7 Mayıs 2007). Purely Functional System Configuration Management (PDF). 11th USENIX workshop on Hot topics in operating systems. San Diego, California, USA: USENIX Association. 10 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Temmuz 2023. Bilinmeyen parametre
|konferansurl=görmezden gelindi (yardım)
Kaynak hatası: <ref> "note" adında grup ana etiketi bulunuyor, ancak <references group="note"/> etiketinin karşılığı bulunamadı (Bkz: Kaynak gösterme)