I. Felix

Aziz Papa
I. Felix
Aziz Papa; I. Felix
Roma Piskoposu
	Sistine Şapeli'ndeki bir freskte tasvir edilen I. Felix
Kilise	Katolik Kilisesi
Papalık başlangıcı	2 Ocak 269
Papalık bitişi	30 Aralık 274
Önce gelen	Dionysius
Sonra gelen	Eutychianus
Doğum	Roma, Batı Roma İmparatorluğu
Ölüm	30 Aralık 274; Roma, Batı Roma İmparatorluğu
Oruç günü	30 Aralık
	Adı Felix olan diğer papalar

Papa I. Felix (ö. 274), 5 Ocak 269'dan 30 Aralık 274'teki ölümüne kadar Roma piskoposu ve papaydı.

Hayatı ve eserleri

Doğuştan Romalı olan Felix,^[1] 26 Aralık 268'de ölen Dionysius'un yerine^[1] 5 Ocak 269'da papa seçildi.^[1]

Felix, Mesih'in Şahsının birliği üzerine önemli bir dogmatik mektubun yazarıydı. Bir piskoposlar konseyi tarafından sapkınlık nedeniyle Antakya piskoposluğundan mahrum bırakılan Teslis karşıtı Samosata'lı Pavlus ile Pavlus'un halefi olan ortodoks Domnus arasındaki teolojik bir anlaşmazlığı çözmek için İmparator Aurelian'ın yardımını aldı.^[2] Pavlus yol vermeyi reddetti ve 272 yılında Aurelianus'tan rakipler arasında karar vermesi istendi. Kilise binasının "İtalya'nın ve Roma şehrinin piskoposları tarafından tanınan" piskoposa (Felix) verilmesini emretti.^[3]

Bu mektubun metni daha sonra Apollinaris'in bir takipçisi tarafından kendi mezhebinin çıkarları doğrultusunda değiştirilmiştir.^[4]

Liber Pontificalis'te Felix'le ilgili haberde, şehitlerin mezarları üzerinde ayin yapılmasına dair bir kararnamenin ona atfedildiği belirtilir ("Hic constituit supra memorias martyrum missas celebrare"). Bu yazıyı kaleme alan kişi açıkça yeraltı mezarlarındaki mahzenlerde bulunan şehit mezarlarının yakınında ya da üzerindeki sunaklarda özel olarak ayin kutlama geleneğine (missa ad corpus) atıfta bulunurken, ciddi kutlama her zaman yeraltı mezarlarının üzerine inşa edilen bazilikalarda yapılırdı. Dördüncü yüzyılın sonunda hala yürürlükte olan bu uygulama, görünüşe göre Roma'da büyük mezarlık bazilikalarının inşa edildiği dönemden kalmadır ve kökenini üçüncü yüzyılın başlarında şehitlerin gömülme yıldönümlerinde mezarlarında düzenlenen ciddi anma törenlerine borçludur. Felix muhtemelen böyle bir kararname yayınlamamıştır, ancak Liber Pontificalis'in derleyicisi bunu ona atfetmiştir, çünkü kendi zamanında yürürlükte olan gelenekten hiçbir sapma yapmamıştır.^[4]

Ölüm ve hürmet

Efes Konsili'nin belgeleri Papa Felix'i şehit olarak verir; ancak Liber Pontificalis'teki papa biyografisinde tekrar ortaya çıkan bu ayrıntı, daha önceki hiçbir gerçek kanıtla desteklenmez ve açıkça bir isim karışıklığından kaynaklanır.^[5] Liber Pontificalis'teki bildirime göre, Felix Via Aurelia'da bir bazilika inşa ettirmiştir; aynı kaynak oraya gömüldüğünü de ekler. Bu son ayrıntının bir hata olduğu açıktır, çünkü dördüncü yüzyıl Roma bayram takvimi Papa Felix'in Via Appia'daki Callixtus Katakombu'na gömüldüğünü söyler.^[6] Liber Pontificalis'in Papa'nın şehit edilmesiyle ilgili ifadesi, belli ki Via Aurelia'da gömülü olan ve mezarı üzerine bir kilise inşa edilen aynı isimli bir Roma şehidiyle karıştırılmasından kaynaklanmaktadır. Yukarıda bahsi geçen Roma "Feriale" ya da bayram takviminde, Felix'in adı Roma piskoposları listesinde (Depositio episcoporum) geçer, şehitlerin listesinde değil.^[4]

Depositio episcoporum'un yukarıda belirtilen ayrıntısına göre, Felix 30 Aralık'ta^[4] Callixtus'un katakompuna defnedildi, "III Kal. Jan." (Ocak ayının üçüncü günü) (Ocak ayının üçüncü günü) Roma tarihleme sistemine göre. Aziz I. Felix, 30 Mayıs'ta basit bir bayramla Papa ve Şehit olarak anılır. Liber Pontificalis'te ölüm tarihi (III Kal. Jun.) olarak verilen bu tarih, muhtemelen bir transkripsiyoncunun "Jan." yerine "Jun."^[4] yazmasıyla kolayca ortaya çıkabilecek bir hatadır. Bu hata 1969 yılına kadar Genel Roma Takvimi'nde devam etmiş (bkz. 1960 Genel Roma Takvimi), bu tarihte Aziz I. Felix'in anılması Papa XII. Pius'un kararıyla hafta içi ayininde anılmaya indirgenmiştir (Papa XII. Pius'un Genel Roma Takvimi). Bundan sonra, Genel Roma Takvimi'nde artık adı geçmeyen Aziz I. Felix'in yortusu, gerçek ölüm günü olan 30 Aralık'ta ve "şehit" nitelemesi yapılmadan kutlanmaktadır.^[7]

Daha yeni araştırmalara göre, en eski ayin kitapları 30 Mayıs'ta onurlandırılan azizin Via Aurelia'da gömülü az bilinen bir şehit olduğunu ve yanlışlıkla Papa I. Felix^[8] ile özdeşleştirildiğini göstermektedir. 1950'lerin ortalarına kadar ayin kitaplarında 30 Temmuz'da kutlanan şehit azizin papa Felix II ile özdeşleştirilmesine benzer ancak daha az ilginç bir hata.

Kaynakça

^ ^a ^b ^c Annuario Pontificio 2012 (Libreria Editrice Vaticana 2008 978-88-209-8722-0), p. 8*
^ "St. Felix I". Encyclopædia Britannica Online. 21 Ağustos 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Nisan 2010.
^ Chisholm, Hugh, (Ed.) (1911). "Felix (Popes)". Encyclopædia Britannica (11. bas.). Cambridge University Press.
^ ^a ^b ^c ^d ^e Herbermann, Charles, (Ed.) (1913). "Pope St. Felix I". Katolik Ansiklopedi (İngilizce). New York: Robert Appleton Company.
^ "Hic fecit basilicam in Via Aurelia, ubi et sepultus est"
^ "III Kal.
^ Martyrologium Romanum (Libreria Editrice Vaticana 2001 88-209-7210-7)
^ Calendarium Romanum (Libreria Editrice Vaticana 1969), p. 125

Dış bağlantılar

Papa I. Felix'e atfedilen yazılar 27 Nisan 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

Katolik Kilisesi unvanları
Önce gelen: Diyonisyus	Papa 269-274	Sonra gelen: Eutychianus

[ReferenceA-1] Annuario Pontificio 2012 (Libreria Editrice Vaticana 2008 978-88-209-8722-0), p. 8*

[2] "St. Felix I". Encyclopædia Britannica Online. 21 Ağustos 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Nisan 2010.

[3] Chisholm, Hugh, (Ed.) (1911). "Felix (Popes)". Encyclopædia Britannica (11. bas.). Cambridge University Press.

[ReferenceB-4] Herbermann, Charles, (Ed.) (1913). "Pope St. Felix I". Katolik Ansiklopedi (İngilizce). New York: Robert Appleton Company.

[5] "Hic fecit basilicam in Via Aurelia, ubi et sepultus est"

[6] "III Kal.

[7] Martyrologium Romanum (Libreria Editrice Vaticana 2001 88-209-7210-7)

[8] Calendarium Romanum (Libreria Editrice Vaticana 1969), p. 125

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

Katolik Kilisesi Papaları
Papalar listesi Papa adları Antipapa Seçilmiş-papa
1–4. yüzyıl Kostantin Dönemi (312–337) dahil olmak üzere Roma İmparatorluğu Dönemi (–493)	Petrus Linus Anacletus I. Clemens Evaristus I. Alexander I. Sixtus Telesphorus Hyginus I. Pius Anicetus Soterius Eleuterus I. Victor Zephyrinus I. Callixtus I. Urbanus Pontianus Anterus Fabianus Cornelius I. Lucius I. Stephenus II. Sixtus Diyonisyus I. Felix Eutychianus Caius Marcellinus I. Marcellus Eusebius Miltiades I. Silvester Markus I. Julius Liberius I. Damasus Siricius I. Anastasius
5–8. yüzyıl Ostrogot Papalığı (493–537) Bizans Papalığı (537–752) Frank Papalığı (756–857)	I. Innocentius Zosimus I. Bonifatius I. Celestinus III. Sixtus I. Leo Hilarius Simplicius III. Felix I. Gelasius II. Anastasius Symmachus Hormisdas I. Ioannes IV. Felix II. Bonifacius II. Ioannes I. Agapetus Silverius Vigilius I. Pelagius III. Ioannes I. Benedictus II. Pelagius I. Gregorius Sabinianus III. Bonifacius IV. Bonifacius I. Adeodatus V. Bonifacius I. Honorius Severinus IV. Ioannes I. Theodorus I. Martinus I. Eugenius Vitalianus II. Adeodatus Domnus Agatho II. Leo II. Benedictus V. Ioannes Konon I. Sergius VI. Ioannes VII. Ioannes Sisinnius Constantinus II. Gregorius III. Gregorius Zacharias II. Stephanus I. Paulus III. Stephanus I. Hadrianus III. Leo
9–12. yüzyıl Saeculum obscurum (904–964) Crescentii Dönemi (974–1012) Tusculum Papalığı (1012–1044/1048) İmparatorluk Dönemi (1048–1257)	IV. Stephanus I. Paschalis II. Eugenius Valentinus IV. Gregorius II. Sergius IV. Leo III. Benedictus I. Nicolaus II. Hadrianus VIII. Ioannes I. Marinus III. Hadrianus V. Stephanus Formosus VI. Bonifacius VI. Stephanus Romanus II. Theodorus IX. Ioannes IV. Benedictus V. Leo III. Sergius III. Anastasius Landus X. Ioannes VI. Leo VII. Stephanus XI. Ioannes VII. Leo VIII. Stephanus II. Marinus II. Agapetus XII. Ioannes V. Benedictus VIII. Leo XIII. Ioannes VI. Benedictus VII. Benedictus XIV. Ioannes XV. Ioannes V. Gregorius II. Silvester XVII. Ioannes XVIII. Ioannes IV. Sergius VIII. Benedictus XIX. Ioannes IX. Benedictus III. Silvester VI. Gregorius II. Clemens II. Damasus IX. Leo II. Victor IX. Stephanus II. Nicholaus II. Alexander VII. Gregorius III. Victor II. Urbanus II. Paschalis II. Gelasius II. Callixtus II. Honorius II. Innocentius II. Caelestinus II. Lucius III. Eugenius IV. Anastasius IV. Hadrianus III. Alexander III. Lucius III. Urbanus VIII. Gregorius III. Clemens III. Celestine III. Innocentius
13–16. yüzyıl Viterbo (1257–1281) Orvieto (1262–1297) Perugia (1228–1304) Avignon Papalığı (1309–1378) Batı Bölünmesi (1378–1417) Rönesans Papalığı (1417–1534) Reform Dönemi (1534–1585) Barok Dönem (1585–1689)	III. Honorius IX. Gregorius IV. Celestinus IV. Innocentius IV. Alexander IV. Urbanus IV. Clemens X. Gregorius V. Innocentius V. Hadrianus XXI. Ioannes III. Nicolaus IV. Martinus IV. Honorius IV. Nicolaus V. Celestinus VIII. Bonifacius XI. Benedictus V. Clemens XXII. Ioannes XII. Benedictus VI. Clemens VI. Innocentius V. Urbanus XI. Gregorius VI. Urbanus IX. Bonifacius VII. Innocentius XII. Gregorius V. Martinus IV. Eugenius V. Nicolaus III. Callixtus II. Pius II. Paulus IV. Sixtus VIII. Innocentius VI. Alexander III. Pius II. Julius X. Leo VI. Hadrianus VII. Clemens III. Paulus III. Julius II. Marcellus IV. Paulus IV. Pius V. Pius XIII. Gregorius V. Sixtus VII. Urbanus XIV. Gregorius IX. Innocentius VIII. Clemens
17–21. yüzyıl Aydınlanma Çağı (y. 1640–1740) Devrim Dönemi (1775–1848) Roma Sorunu (1870–1929) Vatikan (1929–günümüz)	XI. Leo V. Paulus XV. Gregorius VIII. Urbanus X. Innocentius VII. Alexander IX. Clemens X. Clemens XI. Innocentius VIII. Alexander XII. Innocentius XI. Clemens XIII. Innocentius XIII. Benedictus XII. Clemens XIV. Benedictus XIII. Clemens XIV. Clemens VI. Pius VII. Pius XII. Leo VIII. Pius XVI. Gregorius IX. Pius XIII. Leo X. Pius XV. Benedictus XI. Pius XII. Pius XXIII. Ioannes VI. Paulus I. Ioannes Paulus II. Ioannes Paulus XVI. Benedictus Francis