Emir Şekib Arslan

Emir Şekib Arslan
Emir Şekib Arslan
Doğum	25 Aralık 1869; Şüveyfât, Lübnan
Ölüm	9 Aralık 1946 (76 yaşında); Beyrut, Lübnan
Milliyet	Lübnanlı
Meslek	Politikacı, yazar, şair, tarihçi
Din	İslam

Emir Şekib Arslan (Arapça: الأمير شكيب أرسلان; d. 25 Aralık 1869 - ö. 9 Aralık 1946), Lübnanlı yazar, politikacı ve fikir adamı.

İleri gelen Dürzi ailelerden birine mensuptur. Ancak kendisi ailesinin Sünnileştiğini iddia etmiştir. Kendisi ve kardeşleri Sünni eğitimi görmüşler ve hayatları boyunca Sünni Müslüman olarak yaşamışlardır.^[1]

1930'ların başında Suudi Arabistan'ı ziyaret eden Emir Şekib (sağdan ikinci) bir Bedevi kıyafetiyle. Onun sağında, Kudüs Başmüftüsü Emin el-Hüseynî ve daha sonra Suriye'nin başkanı olan Haşim el-Etâsî var.

Cemaleddin Efganî ve Muhammed Abduh'un fikirlerinden etkilenen Arslan, II. Abdülhamid'in Pan-İslamizm politikalarının güçlü bir destekçisi oldu. Ayrıca, Osmanlı İmparatorluğu'nun hayatta kalmasının, ümmetin bölünmesine ve Avrupa emperyal güçleri tarafından işgal edilmesine karşı tek garanti olduğunu ve Osmanlı Halifeliği etrafında Türklerin ve Arapların birleşmesi gerektiğini savundu. Arslan'a göre, Osmanlıcılık ve İslam birbirine yakından bağlıydı ve İslam reformu doğal olarak Osmanlı İmparatorluğu'nun canlanmasına yol açacaktı.^[2]

Hayatı

1869'da Şüveyfât'ta doğdu. Amerikan okulunda başladığı eğitimine 1879'da Beyrut'ta Maruni okulunda devam etti. Fransızca öğrendi ve Arap tarihi ve edebiyatı alanında kendisini yetiştirdi. 1886'da Muhammed Abduh'un öğretmenlik yaptığı Medresetü's-sultaniyye'ye geçiş yaptı. Muhammed Abduh'tan akaid ve fıkıh dersleri aldı ve bu okulda Türkçe öğrendi. 1887'de doğduğu yere döndü ve babasının ölümü üzerine Şüveyfat nahiye müdürlüğüne getirildi. 3 yıl sonra görevinden ayrılarak Mısır'a gitti ve Muhammed Abduh'un fikirlerini yayan gruba katıldı. Mısır'ın seçkin fikir adamlarıyla tanıştı. Bir süre sonra İstanbul'a gitti. İstanbul'da devrin önde gelen devlet adamlarıyla yakınlık kurdu. 1892'de Paris'e gidip döndü. İstanbul'da Cemaleddin Efganî'nin sohbetlerine katıldı ve ondan etkilendi.

1908'de Jön Türkler'in iktidara gelmesiyle Şuf kaymakamlığına getirildi. 3 yıl bu görevde kaldıktan sonra 1911'de gizlice Trablusgarb'a giderek Enver Paşa kumandasında İtalyanlara karşı mücadele etmek için Osmanlı ordusuna katıldı. Aynı yıl İstanbul'a döndü Kızılay'da müfettişlik görevi verildi. 1914'te Meclis-i Mebusan'da Havran'ı temsil etti.^[3] I. Dünya Savaşı'nda Suriye'de ayrılıkçı Arapları Osmanlı safına çekmek için çabaladı ve Cemal Paşa'ya yardımcı oldu. Savaş başladıktan sonra 2 yıl Suriye'de kaldıktan sonra 1916'da İstanbul'a döndü. Bir süre Enver Paşa ile birlikte çalıştı. Ardından 1917 yılının sonunda hususi bir vazife için Almanya'ya gönderildi ve uzun bir müddet Avrupa'da kaldı.

1909'daki 31 Mart Vakası'nda öldürülen Lazkiye Mebusu Emir Arslan Bey'in kuzenidir.^[4] Kızı May, Kemal Canbolat ile evlenmiştir.^[5]

Eserleri

Bakûretü nazmi'l-Emir Şekib Arslan
Li-Maza te'ahharel-müslimun ve li-maza tekaddeme gayruhum
el-İrtisamatü'l-litaf fi hatri'l-hac ila akdesi'l-metaf
Tarihu gazavati'l-'Arab fi Fransa ve Suvisre ve İtalya ve Cezairi'l-bahri'l-mutavassıt
Divanü Emir Şekib Arslan
el-Hulelü's-sündüsiyye fi'l-ahbar ve'l-aşari'l-Endelüsiyye
en-Nehdatü'l-'Arabiyye fi'l-'aşri'l-hazır
el-Vahdetü'l-'Arabiyye

Türkçeye çevrilmiş eserleri

İttihatçı Bir Arap Aydınının Anıları
Ölüme Giden Yolda Üç Osmanlı
Osmanlı’da Ayrılık Yanlısı Araplara Sesleniş
Bir Arap Aydının Gözüyle Osmanlı Tarihi ve 1. Dünya Savaşı Anıları
Hicaz Yolculuğu Hac Hatıraları 1910-1940
Şehit Suriye
Sürgünde Üç Ölüm

Kaynakça

^ Kılıç, Hulusi (1995). "Emir Şekib Arslan". TDV İslâm Ansiklopedisi. 11. Türkiye Diyanet Vakfı. ss. 151-153. 10 Aralık 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mart 2021.
^ Cleveland, William L. "A History of the Modern Middle East" (Westview Press, 2013) s. 131
^ Türkiye Büyük Millet Meclîsi Vakfı Yayınları No : 15 Türk Parlamento Tarihi Meşrutiyete Geçiş Süreci I. ve II. Meşrutiyet II. Cilt Ayan Ve Mebûsân Meclisleri Üyelerinin Özgeçmişleri Prof. Dr. İhsan Güneş Türk Parlamento Tarihi Araştırma Grubu sayfa 62
^ Abdullah MURADOĞLU (27 Kasım 2005). "Dün ile bugün arasında bir Osmanlı âşığı: EMİR ŞEKİP ARSLAN". Yeni Şafak. 22 Aralık 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ekim 2021.
^ Glass, Charles (1 Mart 2007). "The lord of no man's land: A guided tour through Lebanon's ceaseless war". Harper's Magazine. 8 Şubat 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Nisan 2013.

[TDV-1] Kılıç, Hulusi (1995). "Emir Şekib Arslan". TDV İslâm Ansiklopedisi. 11. Türkiye Diyanet Vakfı. ss. 151-153. 10 Aralık 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mart 2021.

[2] Cleveland, William L. "A History of the Modern Middle East" (Westview Press, 2013) s. 131

[3] Türkiye Büyük Millet Meclîsi Vakfı Yayınları No : 15 Türk Parlamento Tarihi Meşrutiyete Geçiş Süreci I. ve II. Meşrutiyet II. Cilt Ayan Ve Mebûsân Meclisleri Üyelerinin Özgeçmişleri Prof. Dr. İhsan Güneş Türk Parlamento Tarihi Araştırma Grubu sayfa 62

[4] Abdullah MURADOĞLU (27 Kasım 2005). "Dün ile bugün arasında bir Osmanlı âşığı: EMİR ŞEKİP ARSLAN". Yeni Şafak. 22 Aralık 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ekim 2021.

[harpers-5] Glass, Charles (1 Mart 2007). "The lord of no man's land: A guided tour through Lebanon's ceaseless war". Harper's Magazine. 8 Şubat 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Nisan 2013.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]