Gelevera

Gelevara Deresi (Özlüce Deresi), Balaban Dağlarından doğup, Espiye ilçesinin doğusunda denize dökülen akarsu. Balaban Dağları'ndan doğar, kuzeye yönelir, 80 km sonra Karadenize ulaşır. Eğimin fazla olduğu akarsuyun akışı hızlıdır. Suyu kış ve yaz mevsiminde boldur. Gelevara üzerine 144 metrelik kaya dolgu gövdeye sahip Gökçebel Barajı yapılmıştır.^[1]

Giresun iline bağlı Alucra ilçesi sınırlarındaki Akılbaba dağlarından Boynuyoğun, Karaovacık ve Karadoğa dereleri doğar. Bu dereler derin vadilerden iner, Espiye ilçesi Arpacık köyü yakınlarında birleşerek Gelevera (Gelevar) deresini oluştururlar. Dere, adını Boynuyoğun kolunun doğduğu yayla olan Gelevera'dan alır. Gelevera vadisi Kardeniz sahilini, yüksek yaylalara, oradan iç kesimlere ulaştıran tarihi yolları barındırır. Tarihi yoldan geriye köprüler, han yerleri ve Güce yakınındaki Şaban Kalesi kalıntıları kalmıştır.^[2]

Gökçebel barajı Kürtün ilçe sınırlarında, 1.486 m rakımda, 144 metre yüksekliğinde inşa edilmiştir. Gelevera Deresi'nin bir kolu olan Karaovacık Deresi üzerine de 1.797 m rakımda Alaçamdere Barajı yapılmıştır.^[3] Gökcebel barajın 94,78 milyon m³ su toplama hacmi bulunmaktadır. Baraj çevresi turizm alanı haline getirme çalışmaları yapılmaktadır.^[4]

Gelevera Deresi, Kâzım Koyuncu'nun Hayde albümünde yer alan aynı isimli parçayla adını Türkiye'ye duyurmuştur.