Coba Höyük
| Arkeolojik Höyük | |
| Adı: | Coba Höyük / Sakçagözü |
| il: | Gaziantep |
| İlçe: | Nurdağı |
| Köy: | Sakçagözü |
| Türü: | Höyük |
| Tahribat: | |
| Tescil durumu: | Tescilli[1] |
| Tescil No ve derece: | 1886 |
| Tescil tarihi: | 13.02.1986 |
| Araştırma yöntemi | Kazı |
Coba Höyük, Gaziantep il merkezinin yaklaşık 45 km. batı kuzeybatısında, eski adı Keferdiz olan Sakçagözü bucağına 3 km. mesafede yer alan bir höyüktür. Orta boy bir höyük olan Coba Höyük, 140 x 90 metre boyutlarında ve 9 metre yüksekliğinde bir tepedir. Bazı arkeolojik metinlerde Sakçegözü ya da Sakçagözü olarak de geçen höyük bu adı, İslahiye Ovası'nın devamı olan Sakçagözü Ovası'ndan almıştır. Ova, Amanos Dağları ve Sof Dağı'ndan kaynaklanan ve güneyde Asi Nehri'ne dökülen küçük derelerin yer aldığı verimli bir ovadır.[2]
Kazılar
[değiştir | kaynağı değiştir]Höyük ilk kez 1883 yılında Karl Humann ve Felix von Luschan tarafından saptanmış ve yüzeydeki ortostadlarla ilgi çekmiştir. İlk dönem kazıları 1907 yılında İngiliz arkeolog John Garstang başkanlığında yapılmıştır. Birkaç yıl ara verilip 1911 ve 1912 yıllarında yeniden kazılmıştır. Son dönem kazılar ise 1949 yılında Seton Lloyd başkanlığında yapılmıştır.[3]
Tabakalanma
[değiştir | kaynağı değiştir]Höyükteki kazılar sonucunda saptanan tabakalanma eskiden yeniye doğru,
- I. tabaka Halaf Öncesi,
- II. tabaka Samarra – Erken Halaf Dönemi,
- III. tabaka Geç Halaf Dönemi,
- IV. tabaka Obeyd Dönemi,
- V. tabaka Uruk Dönemi (şüpheli) – Jemdet Nasr-İlk Hanedan Dönemi
- VI – VIII. tabakalar Habur Devri,
- IX. tabaka Geç Hitit Dönemi,
- X. – XI. tabakalar Post-Hitit Dönemi,
- XII. tabaka Orta Çağ çukurları
şeklindedir.[2]
Buluntular
[değiştir | kaynağı değiştir]Samarra-Erken Halaf Dönemi tabakasında (II. tabaka) rastlanan 13–15 cm. kalınlıktaki birçok kil taban ve dal örgü yapı izleri bu yerleşim katının kulübe tipinde evler ve yapılardan oluştuğunu göstermektedir. Bu tabaka, Halaf çanak çömleğinin görülmesiyle Geç Neolitik çağ'dan Erken Kalkolitik Çağ'a geçişi temsil etmektedir. Geç Halaf Dönemi katında (III. tabaka) ise 5 cm. kalınlıkta kil taban üzerinde pise duvar (masif kerpiç) tekniği kullanıldığı düşünülmektedir. Halaf çanak çömleğinin tüm çeşitlerinin görüldüğü tabakadır. Obeyd Dönemi'ni temsil eden IV. tabakada ise ilk kez Coba Höyük'te görülen ve Coba kasesi olarak tanımlanan kapları vermektedir.[2]
Arkeoloji dünyası için en önemli buluntular MÖ 1. binyıl birinci çeyreğine tarihlenen bir Geç Hitit Dönemi kraliyet merkezidir. Çok sayıda ortostadla süslenmiş büyük bir saray, geniş yapılar ve kent surları, kazılarda ortaya çıkarılmıştır. Taş kabartmalar Arami sanatının en seçkin örnekleri olarak görülmektedir. Saray girişindeki iki kapı aslanı özellikle ilginçtir. Ortostatlardaki kabartmalar arasında kuşadamlar ve tanrı motifleri yer almaktadır. Kazılar sırasında ele geçen taşınabilir eserler Berlin as Vorderasiatische Museum, Ankara Anadolu Medeniyetleri Müzesi ve İstanbul Eski Şark Eserleri Müzesi'nde sergilenmektedir.[3][4]
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Yakın plan kroki 4 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Fotoğraflar 6 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "TAY – Yerleşme Ayrıntıları". 10 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mart 2012.
- ^ a b c "TAY – Yerleşme Dönem Ayrıntıları". 9 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mart 2012.
- ^ a b "Gazıantep Metropolitan Municipality European Union – Program for Developing the Cultural Heritage of Southeastern Anatolian Project". 16 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mart 2012.
- ^ "Gaziantep İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü". 29 Temmuz 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mart 2012.
| Otorite kontrolü |
|
|---|
