Waterford

Waterford Port Láirge
City
Mula sa itaas, kaliwa papuntang kanan: Waterford Marina, Holy Trinity Cathedral, Reginald's Tower, bahagi ng Waterford Crystal, Lungsod ng Waterford sa gabi
Eskudo de armas
Palayaw:  The Déise
Bansag:  Latin: Urbs Intacta Manet Waterfordia "Waterford remains the untaken city"
Bansa	Irlanda
Probinsiya	Munster
Rehiyon	Timog (Timog-silangan)
County	Waterford
Founded	914 AD
City Rights	1215 AD
Pamahalaan
• Lokal na pamahalaan	Waterford City and County Council
• Alkalde	Damien Geoghegan (FG)
• Local Electoral Areas	Tramore & Waterford City West Waterford City East Waterford City South
• Dáil constituency	Waterford
• European Parliament	South
Lawak [1]
• City	50.4 km2 (19.5 milya kuwadrado)
Populasyon  (2022)[1]
• City	60,079
• Ranggo	5th
• Kapal	1,191.7/km2 (3,086/milya kuwadrado)
• Metro	82,963
Demonym	Waterfordian, Déisean
Sona ng oras	UTC±0 (WET)
• Tag-init (DST)	UTC+1 (IST)
Eircode Routing Key	X91
Telephone Area Code	051(+353 51)
Vehicle Index Mark Code	W
Websayt	waterfordcouncil.ie

Ang Waterford (Irish: Port Láirge [pˠɔɾˠt̪ˠ ˈl̪ˠaːɾʲ(ə)ɟə]) ay isang lungsod sa County Waterford sa timog-silangan ng Irlanda. Ito ay matatagpuan sa loob ng lalawigan ng Munster. Ang lungsod ay matatagpuan sa Waterford Harbor. Ito ang pinakamatanda at ang ikalimang pinakamataong lungsod sa Republika ng Ireland.^[2] Ito ay may populasyon na 47,904 noong 2024.^[3]

Kilala ang Waterford sa dati nitong industriya ng paggawa ng salamin. Kabilang ang pabrika ng Waterford Crystal na may ginawang pandekorasyon na salamin mula 1783 hanggang unang bahagi ng 2009.^[4]

Ang lungsod ay matatagpuan sa Waterford Harbor. Ang River Suir na dumadaloy sa Lungsod ng Waterford ay nagbibigay ng batayan para sa mahabang kasaysayang pang-dagat ng lungsod. Ang lugar sa ibaba ng ilog mula sa Waterford kung saan ang Nore at ang Barrow ay sumali sa Ilog Suir ay kilala sa Irish bilang Cumar na dTrí Uisce ("Ang tagpuan ng tatlong tubig"). Isa sa mga pangunahing daungan ng Irlanda ang Daungan ng Waterford sa loob ng mahigit isang milenyo. Ang paggawa ng barko ay isa sa mga pangunahing industriya noong ika-19 na siglo.^[5]

Gaya ng ibang bahagi ng Irlanda, ang klima sa Waterford ay inuuri bilang maritime temperate climate (Cfb) ayon sa sistema ng Köppen climate classification. Ang klima ay banayad at pabagu-bago na may masaganang pag-ulan at kakulangan ng labis na temperatura. Pinakamainit na mga buwan ay ang mga buwan ng Hunyo, Hulyo, at Agosto na may karaniwang temperatura sa araw na humigit-kumulang 17 hanggang 22 degrees. Ang pag-ulan ay pantay ang pamamahagi sa buong taon, subalit ang panahon mula sa huling bahagi ng Oktubre hanggang huling bahagi ng Enero ay mas basa kaysa sa natitirang bahagi ng taon.^[6][7]

Ayon sa Census 2022, lumago ang populasyon ng Waterford ng 10% hanggang 127,363. Ang bilang ng mga babae ay 64,268 at ang bilang ng mga lalaki ay 63,095.^[10]

• Ang Waterford Film Festival ay itinatag noong 2007 at ipinagdiriwang ang ikasampung taon nito noong 2016.^{[11] [12]}
• Ang Spraoi festival, (binibigkas na 'Spree') na inorganisa ng Spraoi Theater Company, ay isang street art festival na nagaganap sa sentro ng lungsod sa August Bank Holiday Weekend. Ang mga nakaraang kaganapan ay umakit ng mga madla na higit sa 80,000 katao sa lungsod.^[13]
• Ang Waterford International Festival of Light Opera ay isang taunang pagdiriwang na ginanap sa Theater Royal mula noong 1959. Kilala rin ito bilang Waterford International Festival of Music at ginaganap sa buwan ng Nobyembre.^[14]
• Ang Waterford Winterval ay taunang pagdiriwang ng Pasko na ginaganap sa sentro ng lungsod. ^[15]
• Ang Waterford Walls ay isang pangdiriwang ng street art taun-taon tuwing Agosto mula noong 2014. Ang mga dayuhan at lokal na mga street artist ay iniimbitahan sa lungsod upang magsanay at magpakita ng kanilang mga sining. ^{[16] [17]}