voleur
Apparence
Plinne cogne | Spotcheye cogne |
---|---|
voleur | vleur |
Etimolodjeye
[candjî]Tayon-bodje latén « volo » (minme sinse), avou l’ cawete di codjowaedje « -eur » des viebes ; mot cité dins l’ FEW 14 218a.
Prononçaedje
[candjî]- AFE :
- diferins prononçaedjes : /vɔ.ˈløːʀ/ /vɔ.ˈlœʀ/ /vɔ.ˈlɛʀ/ /vɔ.ˈlwɛːʀ/ /vu.ˈlwɛːʀ/ /vu.ˈlwɛ/ /vɔ.ˈly/ /vu.ˈly/ /vɔ.ˈli/ /vɔ.ˈlu/, miersipepieuzmint e l’ notule ALW 2.81 ; (36 prononçaedjes).
- prononçaedje zero-cnoxheu : /vɔ.ˈløːʀ/
- Ricepeures : vo·leur
Viebe
[candjî]Djin et tins | Codjowa |
---|---|
Cåzant Ind. pr. (dji, dj’) | vou |
Atôtchî(s) Ind. pr. (vos, vs) | voloz / vloz |
Cåzants Ind. pr. (nos, ns) | volans / vlans |
Rwaitants Ind. pr., nam. (i/il, ele/elle) | volnut |
Cåzant Ind. fut. (dji, dj’) | vôrè |
Cåzant D.I.E. (dji, dj’) | voleu / vleu |
Cåzant Suddj. pr. (ki dji, dj’) | voye |
pårt. erirece (dj’ a, vos av) | volou / vlou |
Ôtes codjowaedjes | sipepieus tåvlea |
voleur
- (viebe å coplemint) dimander di tote foice.
- Dji vou k’ on m’ schoûte.
- Ele vôreut mori, dit-st ele.
- (viebe å coplemint) riçure voltî.
- Voloz ene tåte al makêye ?
- Dji vôreu bén ene djate di sope.
- Voloz ki dj’ vos dene on côp di spale ?
- (viebe å coplemint) (todi avou ene fråzlete come coplemint) dire (ene sacwè prezintêye come seure).
- Li gros Lantin vleut kel feme å havet esteut ptite et lådje, bodêye si on vout. — Émile Gilliard (fråze rifondowe).
- (aidant viebe) aveur dins l’ tiesse di (fé ene metowe sacwè).
- C’ est nén l’ tot d’ voleur basti ; i fåt des cwårs po fé.
- I fåt aveur do tins, po s’ voleur mete ås eleccions.
- Ti vouss taire, al fén ?
- Vos vou dj’ aidî ?
- Dji vos vou berdeler, Et nén vos aschoûter. — Julos Beaucarne (fråze rifondowe).
- (v. sins coplemint) (eployî avou « ki » et l' indicatif) forbate.
- Dji shuva les coreus ossu vite ki dj’ pola come c’ est cial tot près. Mins cwand c’ est k’ dj’ intra, i gn aveut-st ene afwaire ! Ene gueuyreye ! Li prezidint, voleut ki ç’ n’ esteut nén permetou ; èn ôte dijheut siya. Al fén, on l’ constate. I n’ aveut nole marke ! — Henri Simon, « Li bleû-bîhe » 1886, (eplaidaedje da Jean Haust e 1936), p.27 (fråze rifondowe).
- (aidant viebe) (divant on viebe sins djin) s’ aprester a (fé èn ôte tins, si mete e rote…).
- Li tchawe-soris vole cwand i vout fé laid. — Sintake Rimåke (fråze rifondowe).
- On n’ direut k’ ça vôreut demarer (tot veyant les otos tcheryî, dabôrd k’ on ratindeut l’ batea-feri dispu on djoû).
Ratourneures
[candjî]- bén voleur
- si on vout, ki ça våye come ça vout
- sins l’ voleur
- voye non voye
- voleur di tote foice
- voleur dire
- soeye t i ossu bea k’ i volaxhe minme s’ il est bea (shuvou d’ ene fråzlete ki mostere k’ i gn a pont d’ consecwince otomatike avou ça).
- vost oto soeye-t ele ossu bele k’ ele volaxhe ni vos dene nén l’ prumiristé. — R. Romain (fråze rifondowe).
- el tot, c’ est d’ voleur dijhêye po ecoraedjî ene sakî a voleur eterprinde ene sacwè.
Parintaedje
[candjî](minme sourdant etimolodjike)
Mots d’ aplacaedje
[candjî]- è vleur (a ene sakî)
- bén vleur, bénvlant
- voleur dire
- dji-vou-dji-n’-pou
Omofoneye possibe
[candjî]avou voleûr (hapeu d’ boûsse).
Ortografeyes
[candjî]Après 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :
- v’li : O2
- volou : G202
- voulwor : O0
- voleû : G202
- volwêr : G202
- voulwôr : G202
- voulou : G202
- v’lèr : G202
- v(o)li (voli / v’li) : O0
- vlèr : S0
- volu : C105, S109, S117, O0
- vli : C8
- voleûr : E1, E34, E165, G202
- v(o)lu (volu / v’lu) : C1, C9, C100, C62
- voli : G202
- voulwa : G202
- voulu : O0, G202
- vouloi : S25
- voulwèr : G202
- volwè : O2
- v’leur : G202
- voulwêr : O0, O4, G202
- voulwè : O81
- volwâr : O3
E rfondou walon :
Li mot n’ est nén dins : C5
Ratournaedjes
[candjî]aveur dins l’ tiesse di (fé ene metowe sacwè)
Prononçaedje
[candjî]- AFE : /vɔ.lœʁ/
Sustantif
[candjî]singulî | pluriyal | |
---|---|---|
omrin | voleur | voleurs |
femrin | voleuse | voleuses |
voleur omrin