Xärbi kommunizm

Xärbi Kommunizm, Sovet xakimiäteneñ Grajdannar Suğışı barışında (1918-1921) il eçendä ütkärgän säyäsäte ataması.

Eçke oyışmalar häm cämğiät belän idarä itüdä xärbi tärtiplär urnaştıru, ämer birep kenä eşlätü, barlıq ere häm waq sänäğät, citeşterü oyışmaların häm alarnıñ milken Sovet xakimiäte xökemenä tapşıru (natsionalizatsiäläw), krestiän xucalığında citeşterelgän azıq-tölek häm çimalnıñ küpçelek öleşen "tartıp alu" (Prodrazvörstka), şähär bistälärdä irekle säwdäneñ tíıluı, här kiräk-yaraqnı, ş.iş. azıq-tölekne dä däwlät tarafınnan bülep birü (kartoçka sisteme), şähär belän awıl arasındağı ğädäti alış-bireşneñ özelüe, keşelärne mäcbür itep, küp oçraqta tulı eş xaqın tülämiçä eşlätü – Xärbi Kommunizm çorınıñ töp üzençälekläe.

Qazan gubernasında Xärbi Kommunizm yıllarında krestiän xucalıqlarınnan 20 mln. Pottan artığraq aşlıq cıyıp alına. Xärbi Kommunizm säyäsäte kiñ cämäğätçelektä qänäğätsezler tudıra, ayıruça krestiännär rizasızlığı törle töbäklärdä berniçä fätnägä säbäpçe bula (Arça fetnäse, Sänäkçelär fetnäse h.b.) 1921. Yıl başınnan Sovet xökümäte Xärbi Kommunizm tärtiplären beterep, Yaña İqtisadi Säyäsätkä küçü qararın qabul itärgä mäcbür bula.