خوځندکې
| عمومي مالومات | |
|---|---|
| ځانګړې وېشنيزه | |
| کارول |
| پيل موده |
۴۰۰ ملیون کاله BCE  |
|---|
خوځندکې یا حشرات د ارتروپاډز له ډلې څخه دي دوی د ډېرو کلکو باندېنيؤ هډوانې لرونکي وي ، د درېگونو برخو بدن وال . سر، ټټر، او نس. درې جوړو نښتو پښو برسېره ، نښتي نژدې سترگې او د دوؤ انتنونو لرونکي وي . دوی تر ټولو د توپيرلرونکيو ژوؤ له کتاره په نړئ کې شمېرل کېږي همدارنگه د ۳۰ په شاوخوا کې د نوټوپټيرا، د۳۵ په شاوخوا کې زوراپټيرا، د ۱۵۰ په شاوخوا کې سنېکفلای ، د ۲۰۰ په شاوخوا کې سلورفش ، ۳۰۰ په شاوخوا کې آلډرفلای ، ۳۰۰ په شاوخوا کې وېبسپنر ، د ۳۵۰ په شاوخوا کې جمپنگ برسټليټل ، ۵۵۰ په شاوخوا کې سکارپيونفلا ی ، ۶۰۰ په شاوخوا کې سټريپسيپټيرا ، د ۱۲۰۰ شاوخوا کې کېډسفلای ، د ۱۷۰۰ شاوخوا سټونيفلای ، د ۱۸۰۰ شاوخوا اييروېگ ، د ۲۰۰۰ شاوخوا فلي، د ۲۲۰۰ شاوخوا منټيس ، د ۲۵۰۰ شاوخوا مېفلای ، د ۳۰۰۰ شاوخوا سپگې، د ۳۰۰۰ شاوخوا واکنگ سټک ، د ۴۰۰۰ شاوخوا اوخۍ ، د ۴۰۰۰ شاوخوا لېسوېنگ د ۴۰۰۰ شاوخوا ټرمايټ ، د ۵۰۰۰ شاوخوا ډرېگنفلای ، د ۵۰۰۰ شاوخوا تريپس،۵۵۰۰۰ بوکلوس، ۲۰۰۰۰ شاوخوا کرېکټ، گراسهوپر، او لوکاسټ ، ۸۲۰۰۰ ريښتياني ماشي، ۱۱۰۰۰۰ مېږيان، غومبوسې ، ساوفلای، او وېسپ. ۱۲۰۰۰۰ ريښتياني الوتوکي مچان ، ۱۷۰۰۰۰ پتنگان، کوکڼې، او ماتد، او ۳۶۰۰۰۰ بيټل ذاته ژواندي، تر خپلې نېټې رابرسېره شوي دي. څه شمېر ورک ژواندي تقربآ تر شپږو يا لسو میلیونو شاوخوا اټکل شوي دي . او لدې اړخه د يو ميلیون څخه زیاتو ژواندو تشریح بې له هغې شوې ده .
خزدکې د ژونديؤ ژواندؤ له نيم نه زيات اړخ جوړوي ، او پّ گړندۍ توگه د ۹۰ څخه زیات په سلنه کې د ژوند په مختلفو پړاوونو کې استازيتوب کوي . خزدکې په هر ځای او هر چاپېريال کې موندل کېږي. که څه هم ډېر لږ ېې د سمندر غاړو ته موندل کېږي چېرته چې د نورو آرتروپاډونو د گروپونو برلاسی ځای وي د کروسټاسين په شکل. .
د خزدکو د ژوند پړاؤ تر ډېره توپير لري ، خو ډېری د هگيو له لارې وده کوي د خزدکو وده د الاستيکه هډوانې په رابرسېره کېدو سره رامنځته کېږي. او هم د راز رازو کروزونو (د پوستکي څخه راوتلو) له لارې راولاړېږي . د هغوی د اومه پړاؤ له پخو د هغه څخه په بڼه کې توپير لري. همدارنگه په عاداتو او اوسېدنځایونو کې سره توپير لري او کولای شي چې د خزدکو د بشپړتابه (pupal)غیر فعاله بهیر ورسره مل وي. په همغو گروپونو کې د بشپړتابه پړاؤ يا بهیر روانېږي . هغه خزدکي چې د دغو بهیرونو څخه په شا پاتې کېږي يا نا بشپړه پاتې کېږي هغو د پيوپال (د بشپړتابه د مرحلې بهیر) کې پاتې راځي او همدارنگه د پوخواله له پړاؤ څخه چې څه د لومړنيو رامنځته کېدو مرحلې بلل کېږي. د شپږپښو وال تر ټولو د اوچت پړاؤ بهیر لا پورې نامالومه دی . د لرغوني پېر پاتې شوني خزدکې په ډېر غټ غټ اندازه کې موندل شوي دي. لدې جملې څخه دغبرگو ښامارانو چې د وزرو اندازه ېې ۵۵ څخه تر ۷۰ سانتي ميټره (۲۲ــ ۲۸ انچ) پورې ياد شوي دي. تر ټولو بېلابېلو د خزدکو گروپونه د گلانو او بوټو پر سر د راټوکېدلو باندې اخته وي.